ေကတီဦးျမန္မာျပည္ရဲ႕ ဒီမိုကေရစီေရးတိုက္ပြဲဟာ ဘာလိုလိုနဲ႔ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေတာင္ ၾကာေညာင္းခဲ့ပါၿပီ။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ လူထုအံုႂကြမႈႀကီးကစလို႔ ျမန္မာျပည္သူေတြဟာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေရး၊ ဒိီမိုကေရစီစနစ္ တည္ေဆာက္ေရးလမ္းေၾကာင္းကို တစိုက္မတ္မတ္ ေလွ်ာက္လွမ္း ႀကိဳးစားခဲ့ၾကတာပါ။
၂၀၀၇ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလက ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ သံဃာေတာ္မ်ား ဦးေဆာင္တဲ့ ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးႀကီးမွာလဲ ျပည္သူလူထုအားလံုး တခဲနက္ ပါဝင္ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကတာ အထင္အရွားရွိပါတယ္။
ျပည္သူလူထုက ဆိုးရြားလွတဲ့၊ ညံ့ဖ်င္းလွတဲ့ လူေနမႈ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ေဟာင္းကို ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ လူေနမႈ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္သစ္ တခုနဲ႔ အစားထိုးဖို႔ ဘယ္လိုပင္ ေတာင္းဆိုေသာ္လည္း Army autocracy ပံုစံကိုသာ အလိုရွိတဲ့ နအဖစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြဟာ တခ်က္ကေလးမွ အေလွ်ာ့မေပးခဲ့တာလည္း အမ်ားအသိပါပဲ။ ဒါကလဲ အဆန္းတက်ယ္ေတာျဖင့္ မဟုတ္ရပါဘူး။ ကမၻာ့သမိုင္းမွာေရာ ျမန္မာ့သမိုင္းမွာပါ ရက္စက္ၾကမ္းတမ္းတဲ့ အုပ္စိုးသူ လူတန္းစားတို႔ရဲ႕ လုပ္႐ိုးလုပ္စဥ္မွ်သာ ျဖစ္ပါတယ္။ မိမိတို႔ရဲ႕အာဏာ တည္တံ့ ခိုင္ၿမဲေရးအတြက္ အမ်ားျပည္သူ မည္မွ် ဒုကၡေရာက္ပါေစ၊ ဆင္းရဲၾကပ္တည္းေနပါေစ အေလွ်ာ့မေပးဘူး။ ေတာ္လွန္ပုန္ကန္မႈကို ကန္႔သတ္မယ္၊ ခ်ဳပ္ခ်ယ္မယ္၊ ဖိႏွိပ္မယ္ဆိုတာေတြဟာ အစြန္္းေရာက္ အာဏာရွင္တို႔ရဲ႕ လက္သံုးလုပ္ရပ္ေတြသာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလို ဆိုးရြားၾကမ္းတမ္းတဲ့သေဘာရွိတဲ့ အာဏာရွင္တို႔ရဲ႕ သေဘာထားကို ေခ်ဖ်က္တိုက္ပြဲဝင္ၾကရမဲ့ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြ အတြက္ေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ ဖိႏွိပ္မႈေတြကို ဂ႐ုစိုက္စရာမလိုဘူးလို႔ ထင္ျမင္မိပါတယ္။ ဖိႏွိပ္မႈဆိုတဲ့ စကာလံုးဟာ အာဏာရွင္တို႔ရဲ႕ လက္သံုးစကားျဖစ္သလို ေတာ္လွန္ေရးဆိုတာဟာလဲ ဖိႏွိပ္ခံ ျပည္သူ၊ ဖိႏွိပ္မႈကို မလိုလားသူ၊ လြတ္လပ္ေရးကို ျမတ္ႏိူးသူတို႔ရဲ႕ စကာလံုးသာ ျဖစ္ပါတယ္။
ျပင္သစ္ျပည္မွာ ျပင္သစ္ေတာ္လွန္ေရး မျဖစ္မီက ေအာ္တိုကေရစီဘုရင္စနစ္ ထြန္းကားခဲ့ပါတယ္။ ျပင္သစ္ဘုရင္ လူဝီ (၁၄) က "ဘုရင္ႏွင့္ တိုင္းျပည္သည္ ျခားနားျခင္းမရွိ၊ ငါသည္ ဘုရင္ျဖစ္သည္၊ ထို႔ေၾကာင့္ ငါသည္ တိုင္းျပည္ျဖစ္သည္”ဟု ဆိုခဲ့ပါတယ္။ အခုလဲ ျမန္မာ နအဖစစ္အစိုးရဟာ သူတို႔ရဲ႕ အသံုးခ်ခံ စစ္တပ္ဖြဲ႔ဝင္ေတြကို “တပ္မေတာ္သာ အမိ၊ တပ္မေတာ္သာ အဖ” လို႔ ေျပာေနတယ္။ ၿပီးေတာ့ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ "ႏိုင္ငံေတာ္ ႏိုင္ငံေတာ္” ဆိုတဲ့ စကာလံုးကို ေရလဲသံုးၿပီး တိုင္းျပည္နဲ႔ တိုင္းသူျပည္သားေတြကို လက္ခုပ္ထဲက ေရလို သေဘာထားေနပါတယ္။ အဲဒီလို သေဘာထားေၾကာင့္ ျပည္သူျပည္သားေတြအေပၚမွာ လူတဦးခ်င္း ရရွ္ိခံစားထိုက္တဲ့ အခြင့္အေရးနဲ႔ အခြင့္အလမ္းေတြကို ပိတ္ဆို႔ဟန္႔တား ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြနဲ႔ သြန္ခ်င္သလိုသြန္၊ ေမွာက္ခ်င္သလိုေမွာက္ လုပ္ေနပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ဖိႏွိပ္မႈဟာ အထူးသျဖင့္ေတာ့ လူထုရဲ႕ ဆႏၵအမွန္ကို က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ေျပာဆိုေပးခဲ့ၾကတဲ့ အတိုက္အခံ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြအေပၚမွာ စုၿပံဳက်ေရာက္လာခဲ့ပါတယ္။
ျပည္တြင္းမွာ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ေခါင္းေဆာင္၊ ႏိုဘယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ အဖြဲ႔ဝင္ေပါင္း ေျမာက္မ်ားစြာ၊ ၿပီးေတာ့ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ကိုမင္းကိုႏိုင္နဲ႔ အဖြဲ႔ဝင္ေတြ၊ ၿပီးေတာ့ သံဃာ့ ဦးေဆာင္ဆရာေတာ္ အရွင္ဂမၻီရနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ေနာက္ပါ သံဃာေတာ္ေတြကို ဖမ္းဆီးႏွိပ္စက္ ေထာင္ခ်အေရးယူထားတယ္။ အျခားေသာ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးအတြက္ တိုက္ပြဲဝင္သူ ေရွ႕ေနေတြ၊ ေက်ာင္းသားေတြ၊ အႏုပညာရွင္ေတြ၊ စာနယ္ဇင္းသမာေတြ၊ ဘေလာ္ဂါေတြကိုလဲ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ် အေရးယူထားတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဖမ္းဆီးထားသူေတြကို ပိုမိုျပင္းထန္တဲ့ ရက္စက္ၿခိမ္းေျခာက္မႈ အသြင္သဏၭာန္နဲ႔ မိသားစုနဲ႔ေဝးကြာရာ နယ္စပ္ေဒသက အက်ဥ္းေထာင္ေတြဆီကို ပို႔ေဆာင္ခဲ့ျပန္တယ္။
ျပည္ပမွာဆိုရင္ေကာ။ ျပည္ပက ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရး ေဆာင္ရြက္ေနသူေတြအေပၚမွာလဲ နအဖစစ္အစိုးရဟာ လက္လွမ္းမွီသမွ်နဲ႔ ဟန္႔တားေႏွာင့္ယွက္မႈေတြ ရွိေနတာပါပဲ။ ႏိုင္ငံေရးတက္ႂကြသူေတြကို ေရာက္ရွိရာနိင္ငံေတြမွာ ရပ္တည္လို႔မရေအာင္ ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္အေပၚ ကန္႔သတ္မႈ ဖ်က္သိမ္းမႈေတြ လုပ္တယ္။ အမိေျမကိုျပန္လာခ်ိန္မွာ ဖမ္းဆီးမႈေတြလုပ္တယ္။ ေရာက္ရွိေနတဲ့ ႏုိင္ငံေတြက ႏိုင္ငံအစိုးရေတြ အထင္အျမင္လြဲမွားေအာင္ ဖိအားေပးမႈေတြ လုပ္တယ္။ ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ေဒသမွာ အေျချပဳၿပီး ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးကို ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့နည္းလမ္းနဲ႔ စြမ္းစြမ္းတမံ ေဆာင္ရြက္လႈပ္ရွားေနသူေတြအေပၚမွာဆိုရင္ သက္ဆိုင္ရာ ထိုင္းအစိုးရနဲ႔ International police (Interpol) အဖြဲ႔လို အဖြဲ႔မ်ဳိးက အထင္အျမင္လြဲမွားေအာင္ လက္နက္ေမွာင္ခိုမႈ၊ ေဖာက္ခြဲမႈ၊ လူကုန္ကူးမႈနဲ႔ ပတ္သက္သူေတြအျဖစ္ စြပ္စဲြေျပာဆို တိုင္တန္းမႈေတြရွိေနတယ္လို႔ ၾကားသိေနရပါတယ္။ ဒီလို စြပ္စြဲေျပာဆို တိုင္တန္းမႈေတြဟာ အမွန္တကယ္ေတာ့ နအဖစစ္အစိုးရရဲ႕ ႐ိုင္းစိုင္းရက္စက္မႈ၊ မဟုတ္မမွန္ လီဆယ္ၿပီး သူတို႔ အာဏာတည္ၿမဲေရး လုပ္ေဆာင္မႈေတြသာျဖစ္ေၾကာင္း ကမၻာျပည္သူေတြနဲ႔ အစိုးရေတြဟာ နားလည္သေဘာေပါက္သင့္ပါတယ္။
ဒီမိုကေရစီေရးနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးကို တန္ဖိုးထားသူေတြအားလံုးအေနနဲ႔ကေတာ့ နအဖစစ္အစိုးရရဲ႕ ဖိႏွိပ္မႈပံုစံအမ်ဳိးမ်ဳိးကို နားလည္သေဘာေပါက္ၿပီး ခံႏိုင္ရည္ရွိဖို႔ေတာ့ လိုအပ္ပါလိမ့္မယ္။
ဒီမိုကေရစီစနစ္ရဲ႕ေရွ႕ေဆာင္ အေမရိကန္နဲ႔ ဥေရာပႏိုင္ငံႀကီးေတြရဲ႕ သမိုင္းေၾကာင္းမွာရွိတဲ့ ဒီမိုကေရစီေတာ္လွန္ေရး ကာလေတြဟာလဲ ဒီကေန႔ ျမန္မာျပည္သူေတြ ခံစားေနရတဲ့ အခက္အခဲ အက်ပ္အတည္းမ်ဳိးထက္ ေလ်ာ့နည္းခဲ့မယ္လို႔ မထင္မိပါဘူး။
အေမရိကန္မွာ လြတ္လပ္ေရးနဲ႔ တန္းတူညီမွ်ေရး တိုက္ပြဲအတြက္ စစ္ေရးနည္းနဲ႔ ရွစ္နွစ္ၾကာ တိုက္ခဲ့တာေတာင္ အမွန္တကယ္ တန္းတူညီမွ်ေရးဟာ လူမည္းေတြအတြက္ ကြက္က်န္ခဲ့လို႔ သမၼတႀကီး လင္ကြန္းဟာ လူမည္းေတြရဲ႕ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ဦးေဆာင္အေရးဆိုခဲ့ရာမွာ အေမရိကန္ေတာင္ပိုင္းသားေတြက လက္မခံႏိုင္ခဲ့ၾကလို႔ ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ခဲ့တာ ေျခာက္ႏွစ္ၾကာခဲ့ပါတယ္။ လူမည္းအေရးအတြက္ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ျပည္တြင္းစစ္ဟာ ကမၻာ့သမိုင္းမွာ အႀကီးမားဆံုး ျပည္တြင္းစစ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ စစ္ႀကီးၿပီးတဲ့ေနာက္ လူမည္းေတြ လြတ္လပ္ခဲ့ေပမဲ့ လူေတြၾကားက အျဖဴအမဲ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈဟာ ၿပီးသြားတာမဟုတ္ေသးလို႔ မာတင္လူသာကင္းတို႔လို ပုဂၢိဳလ္ေတြက ဆက္လက္တိုက္ပြဲဝင္ခဲ့ရတာ ႏွစ္ကာလေတြ အၾကာႀကီးပါပဲ။ အခုအခ်ိန္မ်ာေတာ့ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ အေမရိကန္သမၼတ ေရြးေကာက္ပြဲႀကီးမွာ လူမည္းႏြယ္ သမၼတေလာင္း အိုဘားမားက လူျဖဴသမၼတေလာင္း ဂၽြန္မက္ကိန္းကို မဲအျပတ္အသတ္နဲ႔ ႏိုင္ၿပီး ေအာင္ပြဲဆင္ႏိုင္ခဲ့ပါၿပီ။
အဂၤလန္မွာလည္း အလားတူပါပဲ။ ဒီမိုကေရစီေရးနဲ႔ လူအခ်င္းခ်င္း တန္းတူညီမွ်ေရးတိုက္ပြဲဟာ အေတာ္ကို အခ်ိန္ယူခဲ့ၾကရပါတယ္။ (၁၇-၁၈) ရာစုကာလေတြမွာ အဂၤလန္က ဘုရင္နဲ႔ မွဴးမတ္ေတြရဲ႕ ဘတျပန္ က်ားတျပန္ တိုက္ပြဲေတြ၊ ေျမရွင္ႀကီးေတြနဲ႔ မွဴးမတ္ေတြရဲ႕ တိုက္ပြဲေတြ၊ စက္မႈဖြံ႔ၿဖိဳးလာၿပီးေနာက္ အရင္းရွင္ေတြနဲ႔ မွဴးမတ္အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ တိုက္ပြဲေတြ၊ အရင္းရွင္နဲ႔ အလုပ္သမားေတြရဲ႕ တိုက္ပြဲဟာ ျပင္းထန္႐ံုမက ရွည္လွ်ားခဲ့တာပါပဲ။ အဂၤလန္မွာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ျဖစ္ထြန္းမႈအစက အိမ္ပိုင္ယာပိုင္မရွိရင္ မဲေပးခြင့္မရွိခဲ့ၾကပါဘူး။ အလုပ္သမားေတြလဲ မဲေပးခြင့္မရခဲ့ၾကပါဘူး။ ဒါေတြကုိလဲ အခ်ိန္ယူ တိုက္ပြဲဝင္ခဲ့ရတာပါ။ အဂၤလန္မွာ အမ်ဳိးသမီးေတြ မဲေပးခြင့္မရေသးခင္က အဂၤလိပ္အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕အခြင့္အေရး ရရွိေရးအတြက္ အမ်ဳိးသား လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ လႊတ္ေတာ္ထဲကထြက္လာရင္ လမ္းမေပၚမွာ တံုးလံုးလွဲၿပီး လမ္းပိတ္ဆို႔သူက ပတ္ဆို႔၊ ျငဳပ္ေကာင္းမႈန္႔ေတြ၊ ျငဳပ္သီးမႈန္႔ေတြနဲ႔ ပက္သူက ပက္၊ ၾကာပြတ္နဲ႔ ဆီး႐ိုက္သူက ႐ုိက္၊ အဲဒီလိုလုပ္ေတာ့ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်၊ ေထာင္ခ်ေတာ့လည္း အမ်ဳိးသမီးေတြက မေလ်ာ့ဘဲ ေထာင္ထဲမွာ အစာငတ္ခံဆႏၵျပၾကနဲ႔၊ အဲဒီလို တိုက္ပြဲဝင္ခဲ့ၾကတဲ့ အဂၤလိပ္အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕ ေအာင္ပြဲဟာ (၂၀) ရာစုေရာကေတာ့ မာဂရက္သက္ခ်ာလို အမ်ဳိးသမီးဝန္ႀကီးခ်ဳပ္တေယာက္က သက္တမ္း သံုးႀကိမ္ေတာင္မွ အဂၤလန္လႊတ္ေတာ္မွာ ႀကီးစိုးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။
ေတာ္လွန္ေရးနဲ႔ပတ္သက္ရင္ ေတာင္အာဖရိက,က လူျဖဴလူမည္းတန္းတူေရး တိုက္ပြဲေတြဟာလည္း သခၤန္းစာယူစရာေတြပါပဲ။ လူမည္းေခါင္းေဆာင္ မစၥတာ မန္ဒဲလားနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ ေနာက္လိုက္ေတြဟာ ရွည္ၾကာလွတဲ့ အက်ဥ္းေထာင္သက္တမ္းေတြနဲ႔ တိုက္ပြဲဝင္အၿပီးမွာ ေနာက္ဆံုးေတာ့လဲ ေအာင္ပြဲဆင္ႏိုင္ခဲ့တာပါဘဲ။
ေတာ္လွန္ေရးဆိုတာ လြတ္လပ္မႈ၊ မွ်တမႈ၊ တန္းတူညီမႈဆိုတဲ့ အရာေတြအတြက္ အမွန္တကယ္ ႀကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္သူတို႔သာ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ၾကတာပါ။ ေတာ္လွန္ေရးဟာ ၾကာခ်င္ၾကာမယ္၊ ျမန္ခ်င္ျမန္မယ္၊ ဘဝေတြ ပါခ်င္ပါမယ္၊ အသက္ေတြ ပါခ်င္ပါမယ္၊ ဒါေပမဲ့ ေတာ္လွန္ေရးႀကီးဟာ ႀကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္သူတို႔ရဲ႕လမ္းျဖစ္ပါတယ္။ မႀကီးက်ယ္ မျမင့္ျမတ္သူတို႔နဲ႔ မသက္ဆိုင္ဘဲ အမွန္တကယ္ ႀကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္လိုသူတိုင္း ပါဝင္ဆင္ႏြဲရမဲ့ လမ္းျဖစ္ပါတယ္။
ယခုလက္ရွိ ျပည္တြင္းမွာေရာ ျပည္ပမွာပါ ဘယ္လိုမွ ရလဒ္ေကာင္းမထြက္ႏိုင္ေတာ့တဲ့ အလြန္႔အလြန္ဆိုးရြားလွတဲ့ “Army autocracy” စစ္အာဏာရွင္ စနစ္လမ္းေဟာင္းကေန “By the people, for the people” ဆိုတဲ့ ဒီမုိကေရစီလမ္းေၾကာင္းသို႔ ေျပာင္းလဲပစ္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနၾကတဲ့ ႀကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္သူေတြ အမ်ားႀကီးရွိေနၾကပါၿပီ။
ဖိႏွိပ္သူ စစ္အစိုးရက အဘယ္မွ် ဖိႏွိပ္ပါေစ၊ ကန္႔သတ္ပါေစ၊ ေႏွာင့္ယွက္ဟန္႔တားပါေစ ေတာ္လွန္ေရးလမ္းေၾကာင္းကေတာ့ ေျပာင္းလို႔မျဖစ္ပါဘူး။ အခုေတာ့ ခံေနၾကရဆဲပါ။ ခံေနၾကရတဲ့ ျပည္သူလူထုနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြကို ျမန္မာဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ ရန္ကုန္ စက္မႈတကၠသိုလ္ဝန္းထဲမွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ကိုဖုန္းေမာ္ က်ဆံုးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ပတ္လည္ေန႔မွာ ေျပာၾကားခဲ့တဲ့ မိန္႔ခြန္းေလးကို ျပန္လည္ေျပာပါရေစ။ သူေျပာခဲ့တာက“လက္နက္ကိုင္ၿပီး လုပ္ရဲတာ သတိၱမဟုတ္ဘူး၊ ဘာလက္နက္မွ မပါဘဲ ခံရဲတာမွ သတိၱ” ဆိုတဲ့ စကားပါပဲ။
အလူးအလဲခံေနရတဲ့ ျပည္သူလူထုအားလံုးနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးတက္ႂကြသူေတြဟာ ခံရဲတဲ့သတၱိေတြ ေရွ႕ကို တိုးေမြးျမဴၾကရဦးမွာမို႔ လက္သီးေတြကို က်စ္က်စ္ဆုပ္ထားပါ။ သမိုင္းဘီးဟာ ေနာက္ျပန္မလည္ပါဘူး။ အခုခ်ိန္မွာေတာ့ “အားတင္းထားပါ” လို႔ အားလံုး အားလံုးကို တိုက္တြန္းလိုက္ပါရေစ။ ။
