Monday, 6 July 2009
ေဆာင္းပါး
ဘိုဘိုေက်ာ္ၿငိမ္း
စေနေန႔၊ ဇြန္လ 27 ရက္ 2009 ခုႏွစ္ 12 နာရီ 22 မိနစ္
သံတမန္ေရးရာဆုိတာ ကန္႔သတ္မႈ ရွိပါတယ္
၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရး ျဖစ္တုန္းက တၾကိမ္၊ နာဂစ္မွာ တၾကိမ္၊ အခု ေဒၚစုကို တရားစြဲဆုိရာမွာ တၾကိမ္၊ ျပည္တြင္းမွာ လႈပ္ရွားမႈျဖစ္တုိင္း ျပည္ပမွာ ကုလမဂၢ ဝင္ပါေတာ့လား၊ အေမရိကန္ ဝင္ပါေတာ့လား စသည္ျဖင့္ ေတာင္းဆိုမႈေတြ ၾကီးထြားတတ္ပါတယ္။ မီဒီယာေတြမွာလည္း အသံေတြ ဆူညံတတ္တာေၾကာင့္ သံတမန္အေၾကာင္းနဲ႔ ကမၻာ့ႏုိင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲေတြကို ေဆြးေႏြးပါရေစ။ ဒီအပိုင္းက အထဲက ပရိသတ္ကို ပိုရည္စူးတာပါ။ အေၾကာင္းက က်ေနာ္နဲ႔ မိသားစုခ်င္း ရင္းႏွီးတဲ့ ငယ္ငယ္ကတည္းက သိခဲ့တဲ့ မဆလအစိုးရက ျပန္ေခၚလုိ႔သာ ျပန္လာရလု႔ိ ပါရဂူဘြဲ႕မရခဲ့ေပမယ့္ ပါရဂူအဆင့္ရွိတဲ့ ပညာတတ္တေယာက္နဲ႔ ျပန္လည္ေတြ႔ဆံုရတဲ့အခါမွာ ယူအန္ (UN) က ဘာလုပ္ေနလဲလို႔ ေမးတာ ၾကံဳဖူးလို႔ပါ။
UN ဆုိတာက ႏုိင္ငံတုိင္းကို ျပႆနာေပၚတုိင္း ဝင္မစြက္ဖက္ႏုိင္ပါဘူး။ ကုလသမဂၢရဲ႕ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးဟာ ကုလသမဂၢရဲ႕ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီက ေစခိုင္းတဲ့အတုိင္း လုပ္ရတာပါ။ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ တခ်က္လႊတ္အာဏာ Veto Power ရွိတဲ့ ႏုိင္ငံ ၅ ႏုိင္ငံကို ၾကီး ၅ ၾကီးလို႔ ေခၚပါတယ္။ ဒီႏုိင္ငံ ၅ ႏုိင္ငံကပဲ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ အၿမဲပါဝင္ၿပီး က်န္ႏုိင္ငံေတြက အလွည့္က်သာ ပါဝင္ရပါတယ္။ ဒုတိယကမၻာစစ္ကို ႏုိင္ခဲ့တဲ့ မဟာမိတ္ေတြျဖစ္တဲ့ အေမရိကန္၊ အဂၤလိပ္၊ ျပင္သစ္၊ ဆိုဗီယက္နဲ႔ ေနာက္မွ တ႐ုတ္ ပါလာတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီဗီတိုအာဏာရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေတြက သေဘာမတူဘဲ ဘာမွ လုပ္လို႔ မရပါ။
ကိုရီးယားစစ္မွာပဲ ဆိုဗီယက္ကိုယ္စားလွယ္ ေရခ်ဳိးခန္းအသြားမွာ မဲခြဲခဲ့လို႔ UN က ကိုရီးယားမွာ ဝင္ခြင့္ရခဲ့တာပါ။ (မွတ္ခ်က္ - ထို္စဥ္က တ႐ုတ္ မပါေသးပါ။ ထိုင္ဝမ္ကို အသိအမွတ္ျပဳၾကပါေသးတယ္။) ယူဂိုဆလပ္ႏုိင္ငံ ကြဲထြက္သြားၿပီး ေဘာ့စနီးယားစစ္ပဲြမွာ ဆိုဗီယက္ဗီတိုကို UN မွာ မေက်ာ္ႏိုင္ခဲ့တဲ့အတြက္ UN အျပင္ဘက္က ေနတိုး NATO အေနနဲ႔ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြက ဝင္စြက္ဖက္ခ့ဲၾကရတာပါ။
ဒါေၾကာင့္ UN မွာ ျပႆနာတခုကို တင္ခ်င္ရင္ ၾကီး ၅ ၾကီးထဲက တႏုိင္ငံက မကန္႔ကြက္ဖုိ႔ လိုပါတယ္။ ထုိ႔ျပင္ UN မွာ ကိုယ္ပိုင္စစ္တပ္မရွိပါ။ UN အဖြဲ႕ဝင္ေတြဆီက တပ္ကို ေတာင္းခံရပါတယ္။ ထို႔အတြက္ UN ပါဝင္ကိုင္တြယ္လာဖုိ႔ ကမၻာ့အင္အားၾကီး ႏုိင္ငံၾကီးေတြအၾကား ႏုိင္ငံေရးကို နားလည္ရပါမယ္။
ဒုတိယကမၻာစစ္အၿပီးမွာ အေရွ႕နဲ႔ အေနာက္ဆိုၿပီး ကြန္ျမဴနစ္စနစ္ က်င့္သံုးေသာ ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ဒီမိုကေရစီက်င့္သံုးတဲ့ ႏိုင္ငံေတြဆိုၿပီး ကမၻာၾကီးဟာ ၂ ျခမ္းကြဲေနခဲ့ပါတယ္။ ဆိုဗီယက္ ႐ုရွားၿပိဳကြဲၿပီး ကမၻာမွာ ကြန္ျမဴနစ္စနစ္ က်ဆံုးသြားအၿပီး တ႐ုတ္ကလည္း တိန္ေရွာင္ပိန္ရဲ႕ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး အေျပာင္းအလဲ ၾကားကာလျဖစ္ေနေတာ့ ကမၻာ့အင္အားၾကီး မဟာအင္အားၾကီး ဆူပါ ပါဝါအျဖစ္ အေမရိကန္ပဲ က်န္ရစ္ခဲ့ပါတယ္။ ပထမ အီရတ္စစ္မွာ အေမရိကန္က Smart Bombs လို႔ေခၚေသာ အစြမ္းထက္တဲ့ ဗံုးေတြသံုးၿပီး စစ္အင္အားျပခဲ့ရာ အေမရိကန္ရဲ႕ အရွိန္ဟာ ကမၻာမွာ ၾကီးမားခဲ့ပါတယ္။
ဆိုဗီယက္ေတြဟာ ယဲ့လ္ဆင္ လက္ထက္မွာ ကြန္ျမဴနစ္စီးပြားေရးစနစ္မွ ေစ်းကြက္ စီးပြားေရးအေျပာင္းမွာ GDP စုစုေပါင္း ထြက္ကုန္ဟာ ၄ဝ % မွ် ခြ်တ္ၿခံဳက်သြားပါတယ္။ အေမရိကန္ စီးပြားေရးပညာရွင္ေတြက တခ်ီတည္း ေျပာင္းရမယ္။ Shock Treatment ဆိုၿပီး ဖိအားေပးလမ္းညႊန္ခဲ့ပါတယ္။ အရက္နဲ႔ တြဲဖက္ေနတတ္တဲ့ ယဲ့လ္ဆင္ကလည္း ႏုိင္ငံပိုင္ လုပ္ငန္းၾကီးမ်ားကို အလကားေပးသေလာက္နီးနီး ေရာင္းခဲ့ရာ ေတဇတုိ႔လို ေခတ္ေပၚသူေ႒းၾကီးေတြ ေပၚလာၿပီး စီးပြားေရး ဖ႐ိုဖရဲ ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ အစိုးရမွာ ေငြမရွိေတာ့ ဆိုဗီယက္စစ္တပ္မွာလည္း ဖ႐ိုဖရဲနဲ႔ စစ္အင္အားကို ေလ်ာ့ရေတာ့ စစ္တပ္လည္း တပ္ပ်က္လုနီးပါး ခ်ဳိ႕ယြင္းအားနည္းခဲ့ပါတယ္။
ဒီိလုိ ႐ုရွားႏုိင္ငံ ကြ်မ္းထိုးေမွာက္ခံု ျဖစ္ေနခ်ိန္မွာ ကမၻာမွာ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ တႏုိင္ငံပဲ ဆူပါပါဝါ ႏုိင္ငံအျဖစ္ က်န္ပါေတာ့တယ္။ ဆိုဗီယက္အင္ပါယာၾကီး ၿပိဳကြဲခ်ိန္မွာ အေရွ႕ဥေရာပ ႏုိင္ငံေတြကလည္း ခြဲထြက္ကာ လြတ္လပ္ေရး ေတာင္းဆုိခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီလို ႐ုရွားႏုိင္ငံဟာ ၿပိဳကြဲနိမ့္က်ခ်ိန္မွာ အေမရိကန္ေပၚလစီ ေဖာ္ထုတ္သူတခ်ဳိ႕က အရင္က ၿပိဳင္ဘက္ကို အၿငိဳးနဲ႔ႏွိမ္ခဲ့ၾကတယ္။ အေၾကာင္းအက်ဳိး အားလုံးေပါင္းလုိက္ေတာ့ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ဓာတ္ ျပင္းထန္တဲ့ ႐ုရွား မ်ဳိးခ်စ္ Nationalists ေတြက အေမရိကန္အေပၚ စိတ္နာၾကတယ္။
ဒါကုိ အေသးစိတ္ ေစာင့္ၾကည့္ၿပီး သင္ခန္းစာ ယူေနတာကေတာ့ တ႐ုတ္ၾကီးပဲ။ ဒါေၾကာင့္ တ႐ုတ္ၾကီးက တခ်ီထဲနဲ႔ မရမ္းဘူး။ ေျဖးေျဖးခ်င္းလွမ္းၿပီး ေစ်းကြက္စနစ္ကုိ ေျပာင္းတယ္။ တိန္ေလွ်ာက္ဖိန္ မွာခဲ့တဲ့ စကားမွာ ေက်ာက္ခဲေတြကို ေသခ်ာနင္းျပီး ေခ်ာင္းကုိျဖတ္ပါ လို႔ ဥပမာေပးပါတယ္။ crossing the river by feeling the stones.
ယဲ့လ္ဆင္ရဲ႕ သတၲမ သတ္တမ္းအၿပီးမွာ မထင္မွတ္ဘဲ ႏုိင္ငံေရး အသက္ႏုေသးတဲ့ အရင္က KGB ေထာက္လွမ္းေရး အရာရွိ ပူတင္ က သမၼတျဖစ္လာတယ္။ ပူတင္က မ်ဳိးခ်စ္၊ ဒိအျပင္ လူငယ္ပီပီ ၾကမ္းတယ္၊ သြက္တယ္၊ လက္ျမန္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပူတင္က အေခ်ာင္ရထားတဲ့ သူေ႒းေတြရဲ႕ ကုမၸဏီအခ်ိဳ႕ကုိ ျပန္သိမ္းၿပီး ဖ႐ုိဖရဲ ျဖစ္ေနတဲ့ စီးပြားေရးကုိ ျပန္ကုိင္ခဲ့တယ္။ အထူးသျဖင့္ ပူတင္ကုိ ယွဥ္ရဲသူေတြကို ကုမၸဏီလည္း သိမ္း၊ ေထာင္ပါခ်ပစ္လုိက္တယ္။ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြက ေဝဖန္သူေတြကေတာ့ အာဏာရွင္ဆန္တယ္လုိ႔ ေဝဖန္ၾကတာေပါ့။ ပူတင္ လက္ထက္မွာ ႐ုရွားေတြရဲ႕ စီးပြားေရးဟာ ျပန္ၿပီး ဦးေထာင္လာတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္ေလာက္မွာ ကမၻာ့ေရနံေစ်းေတြ ေခါင္ခိုက္ေအာင္ တက္ေနေတာ့ ႐ုရွားရဲ႕ စီးပြားေရး အရွိန္ဟာတက္လာတယ္။ ေရနံႏုိင္ငံေတြ စုစည္းထားတဲ့ OPEC အဖြဲ႔အျပင္မွာ ေဆာ္ဒီၿပီးရင္ ႐ုရွားက ေရနံအထြက္ဆုံးပဲ။ ထုိ႔ျပင္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ Natural Gas မွာ ႐ုရွားက နံပါတ္ ၁ ပဲ။ (မွတ္ခ်က္ ျမန္မာႏုိင္ငံက နံပါတ္ ၁၁ မွာ ရွိပါတယ္)။ အေနာက္ဥေရာပက ၂၅ ရာခုိင္ႏႈန္းအထက္ သဘာဝဓါတ္ေငြ႔ကုိ ႐ုရွားက ဝယ္ယူရပါတယ္။ ႐ုရွားေတြအေပၚစြမ္းအင္အတြက္မွီခိုိလာရတယ္။
႐ုရွားေတြ ကြန္ျမဴနစ္ စံနစ္ကအေျပာင္း ယဲ့လ္ဆင္ရဲ႕ ဖ႐ုိဖရဲ ကာလမွာ အေမရိကန္ေတြ လူပါးဝ ထားတာကို ႐ုရွားမ်ဳိးခ်စ္ေတြက မေမ့ဘူး။ ဒိအျပင္မွာ ေနတိုး NATO က ဝါေဆာစာခ်ဳပ္ Warsaw Pact ပ်က္္သြားတာေတာင္၊ ရန္သူမရွိေတာ့တာေတာင္၊ ထပ္မံတုိးခ်ဲ႕လာေနတယ္။
သမၼတ ကလင္တန္လက္ထက္မွာ ေဘာ့စနီးယားနဲ႔ ဆာဗီးယားကုိ ဝင္စြက္ထားတာကုိလည္း ႐ုရွားက ၾကည့္မရဘူး။ ဆာ့ဖ္လူမ်ဳိးေတြက Serbs ေတြက ႐ုရွားနဲ႔ လူမ်ဳိးတူေတြကုိး။ အခုလဲ အေမရိကန္က ဒုံးပ်ံကုိ ကာကြယ္ဖုိ႔ ဒုံးပ်ံ Anti Ballistic Missiles ေတြကုိ ပုိလန္နဲ႔ ခ်က္စ္မွာ တပ္ဆင္ဖုိ႔ အစီအစဥ္အတြက္ ျငင္းခံုေနၾကတယ္။ အခုလက္ရွိ ႐ုရွားသမၼတဟာ ပူတင္ရဲ႕ လူစာရင္း။ ဥပေဒအရ ပူတင္က ဆက္အေရြးမခံႏုိင္လုိ႔ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဆင္းလုပ္ၿပီး ဥပေဒျပင္ဆင္ၿပီး သမၼတ တခါထပ္ျပန္ အေရြးခံမယ္လုိ႔ အတြင္းသိေတြက ယူဆၾကတယ္။ လက္ရွိ႐ုရွားမွာ ပူတင္ကုို လူၾကိဳက္မ်ားတယ္။
တ႐ုတ္ၾကီးက သိပ္လည္တယ္။ အေမရိကန္ကုိ ရန္မရွာေသးဘူး။ အႏွစ္ ၃ဝ ေက်ာ္ေက်ာ္ အေမရိကန္နဲ႔ တည့္ေအာင္ေပါင္းၿပီး အေမရိကားကုိ တ႐ုတ္လုပ္ ေပါေခ်ာင္ေကာင္းပစၥည္းေတြ တြင္တြင္တင္ပုိ႔ၿပီး အေမရိကန္အလုပ္႐ုံ စက္႐ုံေတြ ပိတ္ၿပီး တ႐ုတ္ျပည္ၾကီးမွာ စက္႐ုံအလုပ္႐ုံေတြ ေပၚလာေတာ့ တ႐ုတ္ေတြ အလုပ္ရ ေငြေပါလာတာေပါ့။ အေမရိကန္ေတြက ေငြေနာက္လုိက္ၿပီး စြတ္ဝယ္၊ တ႐ုတ္ကလည္း နင္းကန္ပို႔ ဆုိေတာ့ တ႐ုတ္မွာ ႏုိင္ငံျခားေငြေတြ မတရား ပုိေနတာေပါ့။ အေမရိကန္အစုိးရက လုိေငြ (Deficit) အတြက္ ေခ်းဖုိ႔ ထုတ္ေရာင္းရတဲ့ TBill လုိ႔ေခၚတဲ့ Treasury Bills ေတြကုိ တ႐ုတ္က ဝယ္ေတာ့ အတုိးလည္းရၿပီး၊ အေမရိကန္ရဲ႕ အေၾကြးရွင္ ၿမီရွင္ႏုိင္ငံ ျဖစ္လာတယ္။ အေမရိကန္က တ႐ုတ္အေပၚ TBill ေဒၚလာ ၇၆၃.၅ ဘီလ်ီယံံ ( ၁ ဘီလီယံ= ၁ဝဝဝ သန္း) ဖိုး အေၾကြးတင္လ်က္ရွိတယ္။ အေမရိကန္ စီပြားေရးဝန္ၾကီးက ပီကင္းမွာ အေမရိကန္ TBills ေတြကုိ တ႐ုတ္ကဆက္ဝယ္ဖုိ႔ မ်က္ႏွာခ်ဳိေသြးေနရတယ္။
ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံဟာ ေငြရွိမွ စစ္တပ္ကုိ ထူေထာင္ႏုိင္တယ္။ ေငြက ဝင္ေငြေကာင္းမွ၊ စီးပြားေရးေကာင္းမွ ေငြ ရွိမွာကုိး။ တ႐ုတ္စစ္တပ္ဟာ လူဦးေရ အမ်ားဆုံး စစ္တပ္ျဖစ္ေပမဲ့ စစ္ပစၥည္းမွာ ေခတ္မမီလွေသးဘူး။ ျပည္တြင္းစစ္မွာကတည္းက တ႐ုတ္စစ္တပ္ကုိ ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီက အုပ္စိုးထားတယ္။ တ႐ုတ္ ဒုစစ္ေသနာပတိက Peng Dehuai က စစ္သားပီသတဲ့ စစ္တပ္ Professional Army ျဖစ္ေစခ်င္တာေၾကာင့္ ေမာ္နဲ႔ ထိပ္တုိက္ေတြ႔တာေၾကာင့္ အျဖဳတ္ခံရၿပီး ယဥ္ေက်းမႈ ေတာ္လွန္ေရးတုန္းက ဦးထုပ္ၾကီးေတြေဆာင္းၿပီး လူထုအေရွ႕မွာ အႏိွပ္စက္ခံရတယ္။ အခုမွ တ႐ုတ္က ေငြရွိလာမွ Professional Army ကုိ ထူေထာင္လာၾကတာပါ။
အထူးသျဖင့္ တ႐ုတ္ေရတပ္ဟာ အရင္က ကမ္းေျခေစာင့္ေရတပ္ အသြင္ပဲ ရွိတယ္။ အခုမွ ပင္လယ္ျပာေရတပ္ Blue Water Navy ကမၻာကုိ ျဖန္႔ႏုိင္တဲ့ ေရတပ္အျဖစ္ အသြင္ကူးေျပာင္းလ်က္ရွိတယ္။ တ႐ုတ္က ၿဂိဳဟ္တု Satellite ကုိ ေျမျပင္က ပစ္ခ်ျပႏုိင္ခဲ့သလုိ အခုေလယာဥ္တင္ သေဘာၤ Air Craft Carrier ေဆာက္ေနၿပီ။ အေမရိကန္ရဲ႕ စစ္သုံးစရိတ္ဟာ ဘီလ်ံ ၅ဝဝ ေက်ာ္ရွိၿပီး ဥေရာပႏုိင္ငံနဲ႔ ႏိုင္ငံၾကီးေတြ အားလုံးေပါင္းရဲ႕ စစ္စရိတ္ထက္ မ်ားတယ္။ အခု ဒုတိယ တ႐ုတ္က ဘီလ်ံ ၈ဝ ေက်ာ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီမွာ အာကာသ Space နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကုန္က်စရိတ္ေတြ မပါေသးဘူး။ တ႐ုတ္က စစ္အသံုးစရိတ္ မ်ားလာတာ ထင္ရွားတယ္။
အေမရိကန္က အီရတ္ကုိ ဝင္အသိမ္းၿပီးမွာ အေမရိကန္ရဲ႕ စစ္အင္အား တိုိးခ်ဲ႕မႈကုိ ရင္ဆုိင္ဖုိ႔ တ႐ုတ္နဲ႔ ႐ုရွား ေပါင္းၿပီး ရွန္ဟုိင္းအတူ ပူးေပါင္းေရးအဖြဲ႔ Shanghai Cooperation Organization SCO ကို အားျဖည့္ခဲ့ၾကတယ္။ ၆ ႏုိင္ငံ ပါဝင္တဲ့ SCO ဆိုတာက တ႐ုတ္၊ ႐ုရွားနဲ႔ အရင္ ဆုိဗီယက္အင္ပါယာဝင္ ႏိုင္ငံအခ်ဳိ႕ကုိ စြဲေခၚၿပီး ဖြဲ႔ထားတဲ့ အဖြဲ႔ပါ။
လြန္ခဲ့တဲ့ လကမွ (ေမလ ၂ဝဝ၉) သီရိလကၤာမွာ အစုိးရက Tiger ေတြလုိ႔ နာမည္ၾကီးတဲ့ တမီလ္က်ားသူပုန္ေတြကုိ အႏုိင္ရၿပီး အႏွစ္ ၂ဝ ေက်ာ္ ၾကာခဲ့တဲ့ သူပုန္ထမႈကုိ ေအာင္ႏုိင္ခဲ့တယ္။ ဒီ က်ားသူပုန္ ေခါင္းေဆာင္ဟာ အင္မတန္ ရက္စက္တယ္။ က်ားသူူပုန္ ေခါင္းေဆာင္ေတြကို အစိုးရတပ္ေတြ ဝုိင္းထားတုန္း အစုိးရတပ္ေတြ ဗုံးၾကဲတာေၾကာင့္ အရပ္သားေတြ ေသရပါတယ္ဆုိတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြ ထြက္လာၿပီး ဒီမုိကေရစီ က်င့္သုံးတဲ့ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြက သီရိလကၤာႏုိင္ငံကုိ ဖိအားေပးလာတယ္။ ခ်က္ခ်င္း တ႐ုတ္နဲ႔ ႐ုရွားက သီရိလကၤာအစုိးရကုိ ရွန္ဟုိင္းအုပ္စု အစည္းအေဝးကုိ ေဆြးေႏြးဘက္ Dialogue-Partner အေနနဲ႔ တက္ဖုိ႔ ဖိတ္ေခၚလိုက္တယ္။ တ႐ုတ္ေကာ ႐ုရွားကပါ ခ်ီးက်ဴးသဝဏ္လႊာေတြ ေပးပုိ႔ခဲ့တယ္။
ဒုတိယ အီရတ္စစ္ပြဲ မတုိင္ခင္မွာ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံဟာ တဦးတည္းေသာ ဆူပါပါဝါအျပင္ စစ္အင္အား အၾကီးဆုံးႏုိင္ငံ ျဖစ္တာေၾကာင့္ ဆူပါပါဝါထက္လြန္တဲ့ ဟိုင္ပါပါဝါ Hyper power ဆိုၿပီး တံခြန္လြင့္ ႏုိင္ခဲ့တာေပါ့။ ႏုိင္ငံေရးမကြ်မ္းတဲ့ သမၼတ ဘုရွ္ Bush က အီရတ္ကုိ ဝင္သိမ္းၿပီး လြယ္လြယ္နဲ႔ ၿပီးမယ္ထင္ခဲ့တာ အီရတ္ေတြက ကုိယ့္ႏုိင္ငံကုိ က်ဴးေက်ာ္လာတာကုိ မခံႏုိင္ဘဲ ေတာ္လွန္ေတာ့ အေမရိကန္စစ္တပ္က မျပင္ထားတဲ့ စစ္ပြဲကုိ ဆင္ႏြဲရေတာ့ ေသၾကပ်က္စီးမႈေတြ မ်ားကုန္ျပီး ရပ္လို႔မရ ျဖစ္ေရာ။ စစ္ေရးအရ Hyper Power အဆင့္က ျပဳတ္က်တာေပါ့။ 2007 ခုႏွစ္ စီးပြားေရးအက်ပ္အတည္း Economic Crisis လည္းျဖစ္ေရာ အေမရိကန္ရဲ႕ အရွိန္နဲ႔ သိကၡာဟာ ထပ္ျပဳတ္က်တာေပါ့။
ေရနံႏွင့္ ႏုိင္ငံေရး
ဒုတိယ ကမၻာစစ္ၾကီးအၿပီးမွာ အေမရိကန္ သမၼတ ရူဗ္စဗဲ့လ္ Roosevelt နဲ႔ ေဆာ္ဒီဘုရင္ ေဆာ့ဒ္ Saud တုိ႔ ေတြ႔ၿပီး ေဆာ္ဒီေတြက ေရနံေပးမယ္၊ အေမရိကန္က လုံၿခဳံေရးေပးဖုိ႔ ကတိျပဳခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေရနံကုိ အေမရိကန္ ေဒၚလာနဲ႔ အေရာင္းအဝယ္ ဒီေန႔အထိ လုပ္ၾကရၿပီး အႏွစ္ ၄ဝ ေက်ာ္ေက်ာ္ ေဆာ္ဒီက ေရနံေစ်းကုိ ထိန္းခဲ့တယ္။ အေမရိကန္ကလည္း စည္းမရွိ၊ ကမ္းမရွိ ေရနံေစ်း ေပါေပါနဲ႔ ရလုိ႔၊ တရေဟာ ပစ္ဝယ္ခဲ့တယ္။ လက္ရွိေခတ္ဟာ ေရနံေခတ္လုိ႔ ဆုိရမယ္။ ေရနံကုိ အဓိက သုံးတာ ၃ မ်ဳိး ရွိတယ္။ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္ထုတ္တဲ့ စက္႐ုံေတြလည္ဖုိ႔ရယ္၊ ပို႔ေဆာင္ဆက္သြယ္ေရးယာဥ္ ကား၊ ေလယာဥ္၊ သေဘာၤ စတာေတြ ေမာင္းဖုို႔ရယ္၊ Industrial By Product လုိ႔ေခၚတဲ့ စက္မႈပစၥည္း ထုတ္လုပ္ရာမွာ သုံးတယ္။ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈမ်ားတာနဲ႔ စက္႐ုံေတြလည္ဖုိ႔ လွ်ပ္စစ္လုိတယ္။ ၂၁ ရာစုအဝင္မွာ အႏွစ္ ၂ဝ ၾကီးထြားလာတဲ့ တ႐ုတ္နဲ႔ အိႏၵိယရဲ႕ စက္႐ုံေတြလည္ဖို႔ ေရနံေတြ ပုိလုိအပ္လာတယ္။ ေရနံဆုိတာ အခုလုိမွ အခုသြားတူးလုိ႔ မရပါ။ ေရနံတြင္း တတြင္းေပၚဖုိ႔ အနည္းဆုံး ၅ ႏွစ္ၾကာၿပီး အရင္းအႏွီး မ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေရနံဟာ Finite Number လုိ႔ေခၚတဲ့ တေန႔တာ ထြက္တဲ့ (အတိအက်) အရည္အတြက္ ေရနံစည္ (Barrel) ပဲ ရွိပါတယ္။ တ႐ုတ္နဲ႔ အိႏၵိယရဲ႕ လုိအပ္ခ်က္ (Demand) က မ်ားလာသလို အေမရိကန္က သုံးစြဲမႈ Consumption ကုိ မေလွ်ာ့ေတာ့ ကမၻာ့ေစ်းကြက္မွာ ေရနံဟာ လိုအပ္ခ်က္နဲ႔ ျဖည့္ဆည္းခ်က္ (Supply and Demand) မမွ်တာေၾကာင့္ ေစ်းအဆမတန္ တက္လာပါတယ္။
ကမၻာေပၚမွာ ေဆာ္ဒီက ေရနံအမ်ားဆုံးရွိလို႔ ထုတ္လုပ္ႏုိင္တဲ့ ႏုိင္ငံျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံက ေရနံေစ်းကြက္ကို လႊမ္းမုိးထားႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တ႐ုတ္က ေရနံရွိတဲ့ ႏုိင္ငံေတြကုိ လုိက္ေပါင္း - လုိက္စုရတာေပါ့။
ေရနံကုိ မီး႐ႈိ႕ရင္ ကာဗြန္ဒုိင္ေအာက္ဆုိက္ (CO2) ထြက္တယ္။ ဒါက ေလထုကုိ ညစ္ညမ္းေစတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္ထုတ္တဲ့ စက္႐ုံေတြကို သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ Natural Gas သုံးတဲ့ စက္႐ုံေတြအျဖစ္ တျဖည္းျဖည္း ေျပာင္းလ်က္ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေရနံေခတ္ကမွ သဘာဝဓတ္ေငြ႔ေခတ္ဆီ တျဖည္းျဖည္း ေျပာင္းေနၾကတယ္။ ကမၻာမွာ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ ရွိႏုိင္တဲ့ ႏုိင္ငံေတြအထဲမွာ ႐ုရွားက ပထမ၊ အီရန္က ဒုတိယ၊ ျမန္မာက အဆင့္ ၁၁ ရွိပါတယ္။ သဘာဝဓတ္ေငြ႔ေတြကို ပုိက္လုိင္းနဲ႔သယ္ - ဒါမွမဟုတ္ LNG (Liquefied Natural Gas) လုိ႔ေခၚတဲ့ သဘာဝဓတ္ေငြ႔ကုိ အားေပးၿပီး အရည္အျဖစ္ ေျပာင္းၿပီးမွ ေရနံတင္ သေဘာၤေတြလုိ သဘာဝ ဓာတ္ေငြ႔တင္ သေဘၤာၾကီးေတြနဲ႔ သယ္ယူ ေရႊ႔ေျပာင္းႏုိင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ တ႐ုတ္က ႐ုရွား-အီရန္-ကာဇတ္စတန္ ပုိက္လုိင္း ၃ လုိင္းသြယ္တဲ့ အစီအစဥ္လုပ္ခဲ့တယ္။
သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ႏွင့္ ျမန္မာ
တ႐ုတ္ျပည္ၾကီးနဲ႔ တုိးတက္ေရး စီမံကိန္းမွာ ပထမ အေရွ႕ျခမ္း၊ အလယ္ျခမ္းေနာက္မွ အေနာက္ျခမ္းကို တုိးတက္ေအာင္ လုပ္ဖုိ႔စီမံကိန္း ရွိတယ္။ တ႐ုတ္ျပည္ အေရွ႕ျခမ္းမွာရွိတဲ့ ရွန္ဟုိင္းတုိ႔၊ ေဘဂ်င္း (Beijing) တုိ႔ဟာ ကမၻာ့အဆင့္မီ ၿမိဳ႕ၾကီးေတြ ျဖစ္ကုန္ၿပီ။ စက္႐ုံေတြဟာလည္း တ႐ုတ္ျပည္ အေရွ႕ျခမ္းမွာရွိတာေၾကာင့္ ေရနံတင္ သေဘာၤေတြဟာ တ႐ုတ္အေရွ႕ကမ္းမွာ စုိက္ၾကရတယ္။ တ႐ုတ္ျပည္အလယ္ပုိင္းနဲ႔ ေတာင္ပုိင္းကုိ တ႐ုတ္ျပည္အေရွ႕ျခမ္းက ပုိ႔ရင္ မုိင္ ၃ဝဝဝ ေက်ာ္ ေဝးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တ႐ုတ္က ေရနံကို ျမန္မာႏုိင္ငံ ရခုိင္ျပည္နဲ႔ ေမာ္လၿမိဳင္ဘက္ကေန ပုိက္နဲ႔ ယူနန္ ျပည္နယ္ကုိ ပို႔ၿပီး၊ အဲဒီကေနတဆင့္ အလယ္ပုိင္းကို ပို႔ဖို႔ စီစဥ္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ရခုိင္ျပည္မွာ ေရနက္ဆိပ္ကမ္းကုိ တ႐ုတ္က တည္ေဆာက္ေပးေနတာေပါ့။ နအဖ က ရတဲ့ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔က တ႐ုတ္အတြက္ မေျပာပေလာက္ဘူး။
အေရွ႕အလယ္ပုိင္းနဲ႔ အာဖရိကေရနံေတြ အားလုံးဟာ တ႐ုတ္ျပည္ အေရွ႕ျခမ္းကို ေရာက္ဖုိ႔ မာလကၠာေရလက္ၾကား Strait of Malacca က်ဥ္းက်ဥ္းေလးကို ျဖတ္ရတယ္။ တကယ္လို႔ တ႐ုတ္နဲ႔ အေမရိကန္ စစ္ေရးအရ ရင္ဆုိင္ခဲ့ရင္ အေမရိကန္ရဲ႕ ေရတပ္မေတာ္ ၇ ဟာ မာလကၠာေရလက္ၾကားကို ပိတ္ခဲ့ရင္ တ႐ုတ္မွာ ျပႆနာရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တ႐ုတ္က ေရနံေတြကို ျမန္မာႏုိင္ငံကတဆင့္ ယူနန္ကုိ တင္ရင္ မာလကၠာကုိ ျဖတ္စရာမလုိေတာ့ဘူးေပါ့။ ဒါေၾကာင့္ စစ္ေရးအရ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ တ႐ုတ္အတြက္ အခရာက်တယ္လုိ႔ ဆုိႏုိင္တယ္။
တ႐ုတ္ျပည္ၾကီးဟာ အလယ္ပုိင္း တုိးတက္ေရးအတြက္ ေရကာတာေတြေဆာက္၊ လမ္းေတြေဖာက္နဲ႔ စီးပြားေရး စီမံကိန္းေတြ လုပ္လ်က္ရွိတယ္။ တ႐ုတ္မွာ (Internal-Migration) လုိ႔ေခၚတဲ့ ျပည္တြင္းေရႊ႔ေျပာင္းမႈ ရွိတယ္။ အလုပ္ရွားတဲ့ အလယ္ပုိင္း၊ အေနာက္ပုိင္းက လူေတြက တ႐ုတ္ျပည္ အေရွ႕ပိုင္းကုိ ေျပာင္းၾကေတာ့ ၿမိဳ႕ေတြမွွာ ျပည့္က်ပ္ၿပီး လူမႈေရးျပႆနာေတြ တက္လာတာေပါ့။ ဒါကုိေျဖရွင္းဖုိ႔ အလယ္ပုိင္းကုိ ဖိျပီးထူေထာင္ေနရတာ အလယ္ပုိင္း တုိးတက္လာရင္ လိုအပ္မယ့္ ေရနံကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံကတဆင့္ တင္ပို႔ရမွာေပါ့။ တခါ ထုတ္ကုန္ေတြကို ဧရာဝတီျမစ္က သယ္ခ်ၿပီး ျမန္မာဆိပ္ကမ္းေတြက တင္ပုိ႔ရင္ တ႐ုတ္ျပည္ အေရွ႕ျခမ္းကို တင္ပုိ႔ရတာထက္ သက္သာႏုိင္တာကုိး။
ဒါေၾကာင့္ သဘာဝ အေနအထားအရ ျမန္မာျပည္ဟာ တ႐ုတ္ျပည္ၾကီး ေခတ္မီတုိးတက္မႈမွာ အတုိင္းအတာ တခုအထိ အေရးပါေနရတာေပါ့။ ဒီျပင္ အေရွ႕ေတာင္ အာရွႏုိင္ငံေတြက တုိးတက္လာေလ၊ တ႐ုတ္အတြက္ ေစ်းကြက္ တုိးခ်ဲ႕ဖုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ေနရာေကာင္းလာျဖစ္တာေပါ့။ ထိုင္းႏုိင္ငံထဲကုိ တာခ်ီလိတ္ မယ္ဆုိင္ကတဆင့္ တ႐ုတ္ပစၥည္းေတြ လွိမ့္ဝင္လာတာကို ၾကည့္ပါ။
ဒါကုိသိတဲ့ နအဖအစုိးရက တ႐ုတ္ဖဲကုိ ဆြဲကိုင္ႏိုင္တာေပါ့။
အကုိင္မတတ္ရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ တ႐ုတ္ရဲ႕ စီးပြားေရးကြ်န္ ျဖစ္သြားႏုိင္တယ္။ မ်ဳိးခ်စ္ Nationalist တေယာက္အေနနဲ႔ ရတက္မေအးစရာပါ။
စြမ္းအင္လုံၿခံဳေရး (Energy Security)
အိႏၵိယနဲ႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံေတြမွာ ဆုိရွယ္လစ္စနစ္ က်င့္သုံးခဲ့လုိ႔ ၂ ႏုိင္ငံစလုံး မြဲေတခဲ့ရတယ္။ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစနစ္ကုိ က်င့္သုံးလာမွ တုိးတက္လာၾကတယ္။ က်န္တဲ့ႏုိင္ငံေတြလည္း ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစနစ္ က်င့္သုံးလာေတာ့ တုိးတက္လာတာနဲ႔အမွ် စြမ္းအင္ထုတ္ဖုိ႔ ေရနံနဲ႔ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ေတြ လုိလာတယ္။ လိုအားနဲ႔ ထုတ္ႏုိင္အား မမွ်တတာေၾကာင့္ ၂၁ ရာစုအစမွာ စြမ္းအင္လုံၿခဳံေရး Energy Security ဆုိတာကုိ စသုံးလာၾကတယ္။ အီရန္က အႏုျမဴလက္နက္ရေအာင္ ၾကိဳးပမ္းေနတာေၾကာင့္ အေမရိကန္ကြန္ကရက္က အီရန္ကုိကူရင္ စီးပြားေရး ျဖတ္ေတာက္မႈျပဳ Economic Sanctions လုပ္မယ္ဆုိၿပီး ဥပေဒ ထုတ္ခဲ့တယ္။ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္က တ႐ုတ္က သဘာဝ ဓတ္ေငြ႔ လုိတာေၾကာင့္ အီရန္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ ပေရာဂ်က္ကို ေငြအား၊ လူအား ကူညီခဲ့တယ္။ အေမရိကန္က ဒီေန႔အထိ တ႐ုတ္ကုိ အျပစ္မေပးရဲဘူး။ ထုိနည္းတူ အေမရိကန္နဲ႔ ျပင္သစ္ ကုမၸဏီေတြ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ပါဝင္တာကုိ မပိတ္ပင္ႏိုင္ဘူး။ ဒါဟာ လက္ေတြ႔ စြမ္းအင္လုံၿခံဳေရး ျပႆနာပဲ။ နအဖ အစုိးရကုိ က်န္တာေတြ ပိတ္ပင္ေပမယ့္ စြမ္းအင္နဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ႏွာေစး၊ ေခ်ာင္းဆုိး ျဖစ္ကုန္ေရာ။ နအဖကုိ ကူညီေနတဲ့ ကုမၸဏီေတြကုိၾကည့္ရင္ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယ၊ ႐ုရွား၊ ကုိရီးယား၊ ဂ်ပန္နဲ႔ အေနာက္ႏုိင္ငံက ကုမၸဏီ အကုန္ပါၾကတာပဲ။
ႏုိင္ငံျခားေရးေပၚလစီမွာ ႏုိင္ငံအက်ဳိးက အဓိကပဲ
ႏိုင္ငံတိုင္း ႏုိင္ငံတုိင္းဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံျခားေရး မူဝါဒေပၚလစီကုိ ခ်မွတ္က်င့္သုံးရာမွာ သူတုိ႔ႏုိင္ငံ အက်ဳိးကုိပဲ အဓိက ထားရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ထာဝရ မိတ္ေဆြ၊ ထာဝရ ရန္သူဆိုတာ မရွိဘူး။ အက်ဳိးတူပဲရွိတယ္လုိ႔ ဆုိၾကတာ မဟုတ္လား?
ဒီသေဘာတရားကုိ ေကာင္းေကာင္းနားလည္တာက နအဖ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေတြပဲ၊ ရာဇပုလႅင္ကုိ ေသနတ္အားကုိးနဲ႔ အတင္း တက္တုိင္ထားၾကေတာ့ ရာဇပရိယာယ္အေၾကာင္း နားလည္ရမွာေပါ့ --- အာဏာအေၾကာင္း ေကာင္းေကာင္း နားလည္တာကုိး။
နားမလည္တာက က်ေနာ္တုိ႔ အတိုက္အခံေတြဘဲ
ရွင္းတာက အေနာက္ ဥေရာပႏုိင္ငံေတြအတြက္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံအတြက္ပါ ျမန္မာႏုိင္ငံအေရးဟာ အဲဒီႏုိင္ငံေတြရဲ႕ အက်ဳိးအတြက္ ဘာမွ ထိေရာက္မႈမရွိဘူး။ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြ ျမန္မာ့အေရးကုိ စိတ္ဝင္စားတယ္ဆိုတာ ေဒၚစုေၾကာင့္ သက္သက္ပဲ။ ေဒၚစုရဲ႕ သတိၲနဲ႔ ေဒၚစုရဲ႕ ျပင္းထန္တဲ့ ယုံၾကည္မႈကုိ ေလးစားေသာအားျဖင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ရရွိေရးအရ မွန္ကန္မႈဘက္က လုိက္လုိ႔ Morality နဲ႔ Human Rights အတြက္ သက္သက္ ကူညီအားေပးတာပဲ ရွိတယ္။
ဒါေၾကာင့္ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြက ဖိအားေပးတယ္ဆုိရာမွာ အတို္င္းအတာ Limited ရွိတယ္။ သံတမန္နည္းနဲ႔ ကန္႔ကြက္တယ္။ ဖိအားေပးတယ္။ မရရင္ တုိင္းျပည္အလုိက္ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈ လုပ္တယ္။ မရရင္ အားလုံးပါေအာင္ ကုလသမဂၢမွာတင္ၿပီး လုံၿခဳံေရးေကာင္စီ ဆုံးျဖတ္ခ်က္နဲ႔ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈလုပ္မယ္။ ေနာက္ဆုံးမရမွ စစ္အင္အားနဲ႔ ဝင္တုိက္မယ္ေပါ့။ ဒါက အီရတ္ကိစၥမွာ အေမရိကန္ ဦးေဆာင္တဲ့ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြက လုပ္ခဲ့တယ္။ အဆင့္ဆင့္ ဖိအားေပးၿပီးေနာက္ဆုံး အေမရိကန္က ဝင္တုိက္ၿပီး ဆက္ဒန္ကုိ ျဖဳတ္ခ်ခဲ့တာပဲ။
အီရတ္က ေဆာ္ဒီၿပီးရင္ ဒုတိယေရနံ အထြက္ဆုံးႏုိင္ငံ အီရတ္။ အီရတ္ က ကူဝိတ္ကိုသိမ္း အျပီး ေဆာ္ဒီကုိ ပါသိမ္း ပုိက္ႏိူင္တဲ႕ရန္ရွိတာေၾကာင္႕ပထမ အီရက္စစ္ပြဲျဖစ္ခဲ႕ရတယ္။ အီရတ္မွာ ေရနံရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေမရိကန္ အက်ဳိးအတြက္ ဝင္တုိက္ရတာ။ ျမန္မာႏုိင္ငံက အေမရိကန္အတြက္ ဘာမွ အက်ဳိးမရွိပါ။
ဆူဒန္ႏုိင္ငံ ဒါဖါ (Darfur) မွာ ဆူဒန္အစုိးရဟာ ျမန္မာ နအဖေတြထက္ ရက္စက္တယ္။ ခရစ္ယာန္ေတြကုိ ႏွိပ္စက္႐ုံမက ကၽြန္အျဖစ္ ေရာင္းစားခဲ့ေသးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ခရစ္ယာန္ အသင္းေပါင္းစုံနဲ႔ ေဟာလိဝုဒ္နာမည္ေက်ာ္ မင္းသမီးေတြ ဝုိင္းေအာ္တာေတာင္ အေမရိကန္က စစ္သားတေယာက္မွ မကူဘူး။ ထုိနည္း၎ပဲ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံအေရးမွာ စစ္ေရးအတြက္ မစြက္ဖက္ႏုိင္ဘူး။ ကုလသမဂၢ - UN မွာေတာင္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးကုိ စီးပြားေရး (Sanction) ဆန္ရွင္လုပ္ဖို႔ မလြယ္ဘူး။ နအဖက ဗီတုိအာဏာရွင္ တ႐ုတ္အျပင္ အရံအျဖစ္ ႐ုရွားကို ကုိင္တားတယ္။
အေရွ႕မွာ ေဖာ္ျပထားသလုိ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ သဘာဝ အေနအထားအရ တ႐ုတ္အတြက္ အေရးပါတယ္။ တ႐ုတ္အက်ဳိးကုိ ေဆာင္ႏုိင္တယ္။ ဒီအတြက္ နအဖက တ႐ုတ္ကုိ ေပါင္း၊ တ႐ုတ္ဖဲကုိ ကုိင္ၿပီး အိႏိၵယကုိ တခါကုိင္ခဲ့တယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ သယံဇာတေတြကုိ ေရာင္းၿပီး အာဆီယံႏုိင္ငံအဖြဲ႔ ASEAN ကုိ ကုိင္ခဲ့ျပန္တယ္။ ဒီ တ႐ုတ္၊ အိႏိၵယ၊ အာဆီယံ သုံးပြင့္ဆုိင္ကုိ ေထာင္ယူၿပီး အေနာက္ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ သံတမန္ ဖိအားနဲ႔ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈ လုပ္တယ္။ အခု တ႐ုတ္ကုိ အားကုိးရတာမ်ားေတာ့ ႐ုရွားဆီကေန စစ္လက္နက္ပစၥည္းေတြနဲ႔ အႏုျမဴနည္းပညာဝယ္ၿပီး တ႐ုတ္ကုိ Balance လုပ္ဖုိ႔နဲ႔ UN က အပုိ ဗီတုိရေအာင္ ႐ုရွားကုိ ေပါင္းခဲ့တယ္။ ႐ုရွားကလည္း ေရနံေငြေတြနဲ႔ အင္အားေတာင့္လာေတာ့ အေမရိကန္ကုိ ဂလန္ကဆန္လုပ္ခ်င္တာနဲ႔ အေတာ္ေပါ့။
မႏွစ္က ေနာက္ဆုံး UN မွာ ျမန္မာ့ကိစၥတင္ဖုိ႔လုပ္ေတာ့ တ႐ုတ္ေရာ၊ ႐ုရွားကပါ ဗီတုိနဲ႔ ပယ္ခ်ခဲ့တယ္။ ပုိရွက္စရာ ေကာင္းတာက NCGUB ကစကတည္းက UN ႐ုံးဖြင့္ထားတယ္။ လူတေယာက္ကုိ တာဝန္ေပးထားတယ္။ ႐ုံးတခုလုံးနဲ႔ လူေတြရွိတာေတာင္ မန္ဒဲလား (Mandela) ရဲ႕ ေတာင္အာဖရိက အစုိးရကုိ နအဖ ဆြဲသြားတာကုိ မသိလုိက္ဘူး။
သံတမန္အေရးကုိ တကယ္ေဆာင္ရြက္မယ္ဆုိရင္ သံတမန္ စကားေျပာ (ေဝ့လည္ေၾကာင္ပတ္) ေျပာနည္းတတ္ရတယ္။ UN စည္းမ်ဥ္းနဲ႔ လုပ္ရပ္ေတြ သိရမယ္။ Wine & Dine လုိ႔ေခၚတဲ့ သံတမန္ေတြနဲ႔ ေပါင္းၿပီး အေရးပါတဲ့ လူေတြနဲ႔ မိတ္ေဆြဖြဲ႔၊ ရင္းႏွီးေအာင္ ၾကိဳးစားရတယ္။ ဒီလုိလုပ္ဖုိ႔ အဂၤလိပ္စကား ျပင္သစ္စကားေျပာ ကြ်မ္းရမယ္။ စာဖတ္ရမယ္။ ကုိယ့္ကုိ ေလးစားေအာင္ ေျပာႏုိင္ရမယ္။ ေတြ႔သမွ်လူကုိ ၿပဳံးျပၿပီး ကူၾကပါေျပာ႐ုံနဲ႔ မရဘူး။
နအဖ ဘက္က လ်င္တယ္။ UN မွာ အဂၤလိပ္ စကားေျပာေကာင္းတဲ့ သံတမန္ေတြကုိ ထားတယ္။ ဦးဝင္းမရ တုိ႔လုိ စိန္ေပါလ္ကေအာင္တဲ့ အဂၤလိပ္စကား ေကာင္းတဲ့ လူေတြကုိ UN မွာ ထားတယ္။ ႏုိင္ငံျခားေရး႐ုံးက သံတမန္ေတြကို John Hopkins တုိ႔လုိ နာမည္ရွိတဲ့ ေက်ာင္းေတြမွာ ဘြဲ႔လြန္သင္တန္းေတြ ပုိ႔တယ္။ ေနာက္ဆုံး UN မွာ ကိစၥေပၚေတာ့ ဥေရာပမွာ သံအမတ္လုပ္ေနတဲ့ ဦးဝင္းမရနဲ႔ ဒါဂ်ီလင္ကေအာင္တဲ့ ဖိလစ္ပုိင္က သံအမတ္ ဦးေသာင္းထြန္းတုိ႔ကုိ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ၃ ေယာက္နဲ႔အတူူ နယူးေယာက္မွာ လနဲ႔ခ်ီထားၿပီး စည္း႐ုံးတုံ႔ျပန္ခဲ့တယ္။
Targeted Sanctions လုိ႔ေခၚတ့ဲ နအဖ စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေတြနဲ႔ ဒင္းတုိ႔ရဲ႕ သားသမီးေတြ၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ တပည့္ေတြကုိ ဗီဇာ မေပးဖုိ႔နဲ႔ ႏုိင္ငံျခား ဘဏ္အေကာင့္ Account မဖြင့္ႏုိင္ေအာင္ ပိတ္ပင္ခဲ့တယ္။ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေငြလဲတာနဲ႔ ပတ္သက္္ရင္ နယူးေယာက္က (Clearing House) လုိ႔ ေခၚတယ္။ စိစစ္လဲလွယ္ ေပးရတယ္။ နအဖက SWIFT လုိ႔ေခၚတဲ့ ဥေရာပ Network ကုိသုံးၿပီး ဒီစိစစ္မႈကုိ ေက်ာ္ခဲ့တယ္။ SWIFT Network ထဲမွာ အေမရိကန္ ဘဏ္ၾကီးေတြ ပါတယ္။ တခါ စကၤာပူမွာ နာမည္အငွားနဲ႔ Account ဖြင့္ၿပီး ေသာင္းက်န္းေနၾကျပန္တယ္။ ဗီဇာပိတ္ေနပါတယ္ ဆုိတဲ့ၾကားက ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေတြရဲ႕ သားသမီး ေဆြမ်ဳိးေတြ အေမရိကားနဲ႔ ဥေရာပမွာ အႏွံ႔ပဲ။
နအဖ က အာဏာရွိေတာ့ ေငြရွာႏိုင္တယ္။ ေငြနဲ႔ အာဏာရွိေတာ့ မိတ္ေဆြေတြကို ဝယ္ယူႏုိင္တာေပါ့။ နအဖ ကုိ က်ားကန္ေပးေနတဲ့ ႏုိင္ငံျခားသား ပညာရွင္ေတြ အေျမာက္အျမား ရွိတယ္။
ဂ်ပန္မွာလည္း နအဖက အလယ္အလတ္ ကုမၸဏီေတြရဲ႕ ကုန္သည္ၾကီးမ်ား အသင္းကုိ ေပါင္းထားၿပီး နအဖ အက်ဳိးအတြက္ ဂ်ပန္အစုိးရဆီက အကူအညီရေအာင္ လုပ္ႏုိင္တယ္။ ဂ်ပန္ေရာက္ ျမန္မာေတြဟာ အတက္ၾကြဆုံး ျဖစ္ေပမယ့္ အုပ္စုေတြမ်ားၿပီး ထိေရာက္တဲ့ ဖိအား ဂ်ပန္အစုိးရကုိ မေပးႏုိင္ဘူး။ တႏွစ္ တႏွစ္ ဂ်ပန္က Phd ပါရဂူ ၄ဝ ေလာက္ ျမန္မာအစုိးရအတြက္ ထုတ္ေပးေနတယ္။ အစုိးရဘက္က ေထာက္ခံခ်က္မရဘဲ ေက်ာင္းတက္ခြင့္နဲ႔ စေကာလားရွစ္ မရဘူး။
NGUB အေဝးေရာက္အစုိးရ ကUN မွာလည္း လူရွိတယ္။ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီးလည္း ရွိတယ္။ ေပၚလစီနဲ႔ ဗ်ဴဟာ Strategy ဆုိတာ နားမလည္ ဦးေဆာင္မႈမေပးႏုိင္ေတာ့ ကမၻာအႏွံ႔ ျမန္မာေတြရွိလ်က္နဲ႔ ဘယ္ကို ဦးတည္ရမွန္း ဘာလုပ္ရမွန္း မသိၾကေတာ့ လူမ်ားၿပီး ပြဲမစည္ ျဖစ္ရတာေပါ့။
NLD အပါအဝင္ က်ေနာ္တုိ႔ အတုိက္အခံေတြအားလံုး သတိမမူမိတာ ရွိတယ္။ အဲဒါက ႏုိင္ငံျခား၊ အထူးသျဖင့္ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြကို အားကိုးလြန္းေတာ့ တ႐ုတ္ဘက္ကၾကည့္ရင္ အတုိက္အခံဆုိတာ အေမရိကန္လူ။ အေနာက္ဘက္ ဒီမိုကေရစီတို႔ရဲ႕ ေနာက္လိုက္၊ သူတို႔ အာဏာရရင္ ငါတို႔အက်ဳိးယုတ္လွခ်ည္ရဲ႕ ဆိုတဲ့ (အျမင္) ရွိတယ္။ တ႐ုတ္ရဲ႕ ေပၚလစီက လွတယ္။ ေခတ္သစ္ တ႐ုတ္ေခါင္းေဆာင္ေတြက ေမာ္ေခတ္ကလို (မူ) ကုိ အေသမကိုင္ထားဘူး။ ရန္မလိုဘူး။ Confrontational မျဖစ္ဘူးလုိ႔ ဆိုခ်င္တာပါ။ ေအးေအးေလး တည့္ေအာင္ေပါင္းၿပီး တုိးတက္ေအာင္လုပ္။ တျဖည္းျဖည္း စီးပြားေရးနဲ႔ အႏုိင္ယူတာပဲ၊ လူလည္ၾကီးေတြပါ။
အေမရိကန္နဲ႔ တ႐ုတ္မတူတာက အေမရိကန္က စြာတယ္ Aggressive ျဖစ္တယ္။ လူပါးဝတယ္ Arrogant ျဖစ္တယ္။ တ႐ုတ္က ညင္သာတယ္။ လူပါးမဝဘူး။ ပုခံုးဖက္ၿပီးမွ တျဖည္းျဖည္း မ်ဳိတာပဲ။ မွ်မွ်ျပန္ၾကည့္ရင္ တ႐ုတ္ကို တခ်ိန္က အေနာက္ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ဂ်ပန္တုိ႔က မတရားအႏုိင္က်င့္ၿပီး မတရား ေစာ္ကားခဲ့ၾကတယ္။ Boxer Revolution ေဘာက္ဆာ ေတာ္လွန္ေရးေခတ္ကို ဖတ္ၾကည့့္ပါ။ အဂၤလိပ္ေတြက Dog & Chinese Not Allowed ေခြးႏွင့္ တ႐ုတ္ေတြ မဝင္ရဆိုၿပီး တ႐ုတ္ျပည္မွာ တ႐ုတ္ေတြအေပၚ လူပါးဝခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တ႐ုတ္ေတြဟာ အေနာက္တိုင္း၊ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ေတြကို အေပၚစီးက မဆက္ဆံဘူး။ လက္ရွိအေျခအေနမွာ နယ္ေျမက်ဴးေက်ာ္လိုမႈလည္း မရွိဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အတုိက္အခံေတြ အထူးသျဖင့္ NLD က တ႐ုတ္ၾကီး အျမင္မွန္ေရာက္ေအာင္ ေပၚလစီခ် ၾကိဳးစားသင့္တယ္။ ဒီမိုကေရစီရရင္လည္း တ႐ုတ္နဲ႔ နယ္ခ်င္းဆက္စပ္ေနတဲ့အတြက္ ဘယ္အစိုးရမဆို သင့္ျမတ္ေအာင္ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံရမွာပဲ။ ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပိုင္းမွာရွိတဲ့ လူနည္းစု တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ လူနည္းစုအဖြဲ႔ေတြဟာ တ႐ုတ္ၾသဇာ မကင္းဘူး။
NCGUB ဆိုတာ အေဝးေရာက္ အစိုးရဆိုေပမယ့္ တ႐ုတ္နဲ႔ ပံုမွန္ဆက္ဆံေရး မရွိဘူး။ က်ေနာ္ သိရသေလာက္ အေမရိကန္ေတြ အထင္လြဲမွာစိုးၿပီး တ႐ုတ္ကို မဆက္ဆံရဲဘူးတဲ့။ NLD (LA) က ဦးညိဳအုန္းျမင့္ တေယာက္ပဲ တ႐ုတ္နဲ႔ Relationship ဆက္ဆံေရး ရွိတယ္။
Just want to share what I read.
"Agree to Disagree"
ဘိုဘိုေက်ာ္ၿငိမ္း
စေနေန႔၊ ဇြန္လ 27 ရက္ 2009 ခုႏွစ္ 12 နာရီ 22 မိနစ္
သံတမန္ေရးရာဆုိတာ ကန္႔သတ္မႈ ရွိပါတယ္
၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရး ျဖစ္တုန္းက တၾကိမ္၊ နာဂစ္မွာ တၾကိမ္၊ အခု ေဒၚစုကို တရားစြဲဆုိရာမွာ တၾကိမ္၊ ျပည္တြင္းမွာ လႈပ္ရွားမႈျဖစ္တုိင္း ျပည္ပမွာ ကုလမဂၢ ဝင္ပါေတာ့လား၊ အေမရိကန္ ဝင္ပါေတာ့လား စသည္ျဖင့္ ေတာင္းဆိုမႈေတြ ၾကီးထြားတတ္ပါတယ္။ မီဒီယာေတြမွာလည္း အသံေတြ ဆူညံတတ္တာေၾကာင့္ သံတမန္အေၾကာင္းနဲ႔ ကမၻာ့ႏုိင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲေတြကို ေဆြးေႏြးပါရေစ။ ဒီအပိုင္းက အထဲက ပရိသတ္ကို ပိုရည္စူးတာပါ။ အေၾကာင္းက က်ေနာ္နဲ႔ မိသားစုခ်င္း ရင္းႏွီးတဲ့ ငယ္ငယ္ကတည္းက သိခဲ့တဲ့ မဆလအစိုးရက ျပန္ေခၚလုိ႔သာ ျပန္လာရလု႔ိ ပါရဂူဘြဲ႕မရခဲ့ေပမယ့္ ပါရဂူအဆင့္ရွိတဲ့ ပညာတတ္တေယာက္နဲ႔ ျပန္လည္ေတြ႔ဆံုရတဲ့အခါမွာ ယူအန္ (UN) က ဘာလုပ္ေနလဲလို႔ ေမးတာ ၾကံဳဖူးလို႔ပါ။
UN ဆုိတာက ႏုိင္ငံတုိင္းကို ျပႆနာေပၚတုိင္း ဝင္မစြက္ဖက္ႏုိင္ပါဘူး။ ကုလသမဂၢရဲ႕ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးဟာ ကုလသမဂၢရဲ႕ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီက ေစခိုင္းတဲ့အတုိင္း လုပ္ရတာပါ။ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ တခ်က္လႊတ္အာဏာ Veto Power ရွိတဲ့ ႏုိင္ငံ ၅ ႏုိင္ငံကို ၾကီး ၅ ၾကီးလို႔ ေခၚပါတယ္။ ဒီႏုိင္ငံ ၅ ႏုိင္ငံကပဲ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ အၿမဲပါဝင္ၿပီး က်န္ႏုိင္ငံေတြက အလွည့္က်သာ ပါဝင္ရပါတယ္။ ဒုတိယကမၻာစစ္ကို ႏုိင္ခဲ့တဲ့ မဟာမိတ္ေတြျဖစ္တဲ့ အေမရိကန္၊ အဂၤလိပ္၊ ျပင္သစ္၊ ဆိုဗီယက္နဲ႔ ေနာက္မွ တ႐ုတ္ ပါလာတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီဗီတိုအာဏာရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေတြက သေဘာမတူဘဲ ဘာမွ လုပ္လို႔ မရပါ။
ကိုရီးယားစစ္မွာပဲ ဆိုဗီယက္ကိုယ္စားလွယ္ ေရခ်ဳိးခန္းအသြားမွာ မဲခြဲခဲ့လို႔ UN က ကိုရီးယားမွာ ဝင္ခြင့္ရခဲ့တာပါ။ (မွတ္ခ်က္ - ထို္စဥ္က တ႐ုတ္ မပါေသးပါ။ ထိုင္ဝမ္ကို အသိအမွတ္ျပဳၾကပါေသးတယ္။) ယူဂိုဆလပ္ႏုိင္ငံ ကြဲထြက္သြားၿပီး ေဘာ့စနီးယားစစ္ပဲြမွာ ဆိုဗီယက္ဗီတိုကို UN မွာ မေက်ာ္ႏိုင္ခဲ့တဲ့အတြက္ UN အျပင္ဘက္က ေနတိုး NATO အေနနဲ႔ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြက ဝင္စြက္ဖက္ခ့ဲၾကရတာပါ။
ဒါေၾကာင့္ UN မွာ ျပႆနာတခုကို တင္ခ်င္ရင္ ၾကီး ၅ ၾကီးထဲက တႏုိင္ငံက မကန္႔ကြက္ဖုိ႔ လိုပါတယ္။ ထုိ႔ျပင္ UN မွာ ကိုယ္ပိုင္စစ္တပ္မရွိပါ။ UN အဖြဲ႕ဝင္ေတြဆီက တပ္ကို ေတာင္းခံရပါတယ္။ ထို႔အတြက္ UN ပါဝင္ကိုင္တြယ္လာဖုိ႔ ကမၻာ့အင္အားၾကီး ႏုိင္ငံၾကီးေတြအၾကား ႏုိင္ငံေရးကို နားလည္ရပါမယ္။
ဒုတိယကမၻာစစ္အၿပီးမွာ အေရွ႕နဲ႔ အေနာက္ဆိုၿပီး ကြန္ျမဴနစ္စနစ္ က်င့္သံုးေသာ ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ဒီမိုကေရစီက်င့္သံုးတဲ့ ႏိုင္ငံေတြဆိုၿပီး ကမၻာၾကီးဟာ ၂ ျခမ္းကြဲေနခဲ့ပါတယ္။ ဆိုဗီယက္ ႐ုရွားၿပိဳကြဲၿပီး ကမၻာမွာ ကြန္ျမဴနစ္စနစ္ က်ဆံုးသြားအၿပီး တ႐ုတ္ကလည္း တိန္ေရွာင္ပိန္ရဲ႕ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး အေျပာင္းအလဲ ၾကားကာလျဖစ္ေနေတာ့ ကမၻာ့အင္အားၾကီး မဟာအင္အားၾကီး ဆူပါ ပါဝါအျဖစ္ အေမရိကန္ပဲ က်န္ရစ္ခဲ့ပါတယ္။ ပထမ အီရတ္စစ္မွာ အေမရိကန္က Smart Bombs လို႔ေခၚေသာ အစြမ္းထက္တဲ့ ဗံုးေတြသံုးၿပီး စစ္အင္အားျပခဲ့ရာ အေမရိကန္ရဲ႕ အရွိန္ဟာ ကမၻာမွာ ၾကီးမားခဲ့ပါတယ္။
ဆိုဗီယက္ေတြဟာ ယဲ့လ္ဆင္ လက္ထက္မွာ ကြန္ျမဴနစ္စီးပြားေရးစနစ္မွ ေစ်းကြက္ စီးပြားေရးအေျပာင္းမွာ GDP စုစုေပါင္း ထြက္ကုန္ဟာ ၄ဝ % မွ် ခြ်တ္ၿခံဳက်သြားပါတယ္။ အေမရိကန္ စီးပြားေရးပညာရွင္ေတြက တခ်ီတည္း ေျပာင္းရမယ္။ Shock Treatment ဆိုၿပီး ဖိအားေပးလမ္းညႊန္ခဲ့ပါတယ္။ အရက္နဲ႔ တြဲဖက္ေနတတ္တဲ့ ယဲ့လ္ဆင္ကလည္း ႏုိင္ငံပိုင္ လုပ္ငန္းၾကီးမ်ားကို အလကားေပးသေလာက္နီးနီး ေရာင္းခဲ့ရာ ေတဇတုိ႔လို ေခတ္ေပၚသူေ႒းၾကီးေတြ ေပၚလာၿပီး စီးပြားေရး ဖ႐ိုဖရဲ ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ အစိုးရမွာ ေငြမရွိေတာ့ ဆိုဗီယက္စစ္တပ္မွာလည္း ဖ႐ိုဖရဲနဲ႔ စစ္အင္အားကို ေလ်ာ့ရေတာ့ စစ္တပ္လည္း တပ္ပ်က္လုနီးပါး ခ်ဳိ႕ယြင္းအားနည္းခဲ့ပါတယ္။
ဒီိလုိ ႐ုရွားႏုိင္ငံ ကြ်မ္းထိုးေမွာက္ခံု ျဖစ္ေနခ်ိန္မွာ ကမၻာမွာ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ တႏုိင္ငံပဲ ဆူပါပါဝါ ႏုိင္ငံအျဖစ္ က်န္ပါေတာ့တယ္။ ဆိုဗီယက္အင္ပါယာၾကီး ၿပိဳကြဲခ်ိန္မွာ အေရွ႕ဥေရာပ ႏုိင္ငံေတြကလည္း ခြဲထြက္ကာ လြတ္လပ္ေရး ေတာင္းဆုိခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီလို ႐ုရွားႏုိင္ငံဟာ ၿပိဳကြဲနိမ့္က်ခ်ိန္မွာ အေမရိကန္ေပၚလစီ ေဖာ္ထုတ္သူတခ်ဳိ႕က အရင္က ၿပိဳင္ဘက္ကို အၿငိဳးနဲ႔ႏွိမ္ခဲ့ၾကတယ္။ အေၾကာင္းအက်ဳိး အားလုံးေပါင္းလုိက္ေတာ့ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ဓာတ္ ျပင္းထန္တဲ့ ႐ုရွား မ်ဳိးခ်စ္ Nationalists ေတြက အေမရိကန္အေပၚ စိတ္နာၾကတယ္။
ဒါကုိ အေသးစိတ္ ေစာင့္ၾကည့္ၿပီး သင္ခန္းစာ ယူေနတာကေတာ့ တ႐ုတ္ၾကီးပဲ။ ဒါေၾကာင့္ တ႐ုတ္ၾကီးက တခ်ီထဲနဲ႔ မရမ္းဘူး။ ေျဖးေျဖးခ်င္းလွမ္းၿပီး ေစ်းကြက္စနစ္ကုိ ေျပာင္းတယ္။ တိန္ေလွ်ာက္ဖိန္ မွာခဲ့တဲ့ စကားမွာ ေက်ာက္ခဲေတြကို ေသခ်ာနင္းျပီး ေခ်ာင္းကုိျဖတ္ပါ လို႔ ဥပမာေပးပါတယ္။ crossing the river by feeling the stones.
ယဲ့လ္ဆင္ရဲ႕ သတၲမ သတ္တမ္းအၿပီးမွာ မထင္မွတ္ဘဲ ႏုိင္ငံေရး အသက္ႏုေသးတဲ့ အရင္က KGB ေထာက္လွမ္းေရး အရာရွိ ပူတင္ က သမၼတျဖစ္လာတယ္။ ပူတင္က မ်ဳိးခ်စ္၊ ဒိအျပင္ လူငယ္ပီပီ ၾကမ္းတယ္၊ သြက္တယ္၊ လက္ျမန္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပူတင္က အေခ်ာင္ရထားတဲ့ သူေ႒းေတြရဲ႕ ကုမၸဏီအခ်ိဳ႕ကုိ ျပန္သိမ္းၿပီး ဖ႐ုိဖရဲ ျဖစ္ေနတဲ့ စီးပြားေရးကုိ ျပန္ကုိင္ခဲ့တယ္။ အထူးသျဖင့္ ပူတင္ကုိ ယွဥ္ရဲသူေတြကို ကုမၸဏီလည္း သိမ္း၊ ေထာင္ပါခ်ပစ္လုိက္တယ္။ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြက ေဝဖန္သူေတြကေတာ့ အာဏာရွင္ဆန္တယ္လုိ႔ ေဝဖန္ၾကတာေပါ့။ ပူတင္ လက္ထက္မွာ ႐ုရွားေတြရဲ႕ စီးပြားေရးဟာ ျပန္ၿပီး ဦးေထာင္လာတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္ေလာက္မွာ ကမၻာ့ေရနံေစ်းေတြ ေခါင္ခိုက္ေအာင္ တက္ေနေတာ့ ႐ုရွားရဲ႕ စီးပြားေရး အရွိန္ဟာတက္လာတယ္။ ေရနံႏုိင္ငံေတြ စုစည္းထားတဲ့ OPEC အဖြဲ႔အျပင္မွာ ေဆာ္ဒီၿပီးရင္ ႐ုရွားက ေရနံအထြက္ဆုံးပဲ။ ထုိ႔ျပင္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ Natural Gas မွာ ႐ုရွားက နံပါတ္ ၁ ပဲ။ (မွတ္ခ်က္ ျမန္မာႏုိင္ငံက နံပါတ္ ၁၁ မွာ ရွိပါတယ္)။ အေနာက္ဥေရာပက ၂၅ ရာခုိင္ႏႈန္းအထက္ သဘာဝဓါတ္ေငြ႔ကုိ ႐ုရွားက ဝယ္ယူရပါတယ္။ ႐ုရွားေတြအေပၚစြမ္းအင္အတြက္မွီခိုိလာရတယ္။
႐ုရွားေတြ ကြန္ျမဴနစ္ စံနစ္ကအေျပာင္း ယဲ့လ္ဆင္ရဲ႕ ဖ႐ုိဖရဲ ကာလမွာ အေမရိကန္ေတြ လူပါးဝ ထားတာကို ႐ုရွားမ်ဳိးခ်စ္ေတြက မေမ့ဘူး။ ဒိအျပင္မွာ ေနတိုး NATO က ဝါေဆာစာခ်ဳပ္ Warsaw Pact ပ်က္္သြားတာေတာင္၊ ရန္သူမရွိေတာ့တာေတာင္၊ ထပ္မံတုိးခ်ဲ႕လာေနတယ္။
သမၼတ ကလင္တန္လက္ထက္မွာ ေဘာ့စနီးယားနဲ႔ ဆာဗီးယားကုိ ဝင္စြက္ထားတာကုိလည္း ႐ုရွားက ၾကည့္မရဘူး။ ဆာ့ဖ္လူမ်ဳိးေတြက Serbs ေတြက ႐ုရွားနဲ႔ လူမ်ဳိးတူေတြကုိး။ အခုလဲ အေမရိကန္က ဒုံးပ်ံကုိ ကာကြယ္ဖုိ႔ ဒုံးပ်ံ Anti Ballistic Missiles ေတြကုိ ပုိလန္နဲ႔ ခ်က္စ္မွာ တပ္ဆင္ဖုိ႔ အစီအစဥ္အတြက္ ျငင္းခံုေနၾကတယ္။ အခုလက္ရွိ ႐ုရွားသမၼတဟာ ပူတင္ရဲ႕ လူစာရင္း။ ဥပေဒအရ ပူတင္က ဆက္အေရြးမခံႏုိင္လုိ႔ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဆင္းလုပ္ၿပီး ဥပေဒျပင္ဆင္ၿပီး သမၼတ တခါထပ္ျပန္ အေရြးခံမယ္လုိ႔ အတြင္းသိေတြက ယူဆၾကတယ္။ လက္ရွိ႐ုရွားမွာ ပူတင္ကုို လူၾကိဳက္မ်ားတယ္။
တ႐ုတ္ၾကီးက သိပ္လည္တယ္။ အေမရိကန္ကုိ ရန္မရွာေသးဘူး။ အႏွစ္ ၃ဝ ေက်ာ္ေက်ာ္ အေမရိကန္နဲ႔ တည့္ေအာင္ေပါင္းၿပီး အေမရိကားကုိ တ႐ုတ္လုပ္ ေပါေခ်ာင္ေကာင္းပစၥည္းေတြ တြင္တြင္တင္ပုိ႔ၿပီး အေမရိကန္အလုပ္႐ုံ စက္႐ုံေတြ ပိတ္ၿပီး တ႐ုတ္ျပည္ၾကီးမွာ စက္႐ုံအလုပ္႐ုံေတြ ေပၚလာေတာ့ တ႐ုတ္ေတြ အလုပ္ရ ေငြေပါလာတာေပါ့။ အေမရိကန္ေတြက ေငြေနာက္လုိက္ၿပီး စြတ္ဝယ္၊ တ႐ုတ္ကလည္း နင္းကန္ပို႔ ဆုိေတာ့ တ႐ုတ္မွာ ႏုိင္ငံျခားေငြေတြ မတရား ပုိေနတာေပါ့။ အေမရိကန္အစုိးရက လုိေငြ (Deficit) အတြက္ ေခ်းဖုိ႔ ထုတ္ေရာင္းရတဲ့ TBill လုိ႔ေခၚတဲ့ Treasury Bills ေတြကုိ တ႐ုတ္က ဝယ္ေတာ့ အတုိးလည္းရၿပီး၊ အေမရိကန္ရဲ႕ အေၾကြးရွင္ ၿမီရွင္ႏုိင္ငံ ျဖစ္လာတယ္။ အေမရိကန္က တ႐ုတ္အေပၚ TBill ေဒၚလာ ၇၆၃.၅ ဘီလ်ီယံံ ( ၁ ဘီလီယံ= ၁ဝဝဝ သန္း) ဖိုး အေၾကြးတင္လ်က္ရွိတယ္။ အေမရိကန္ စီပြားေရးဝန္ၾကီးက ပီကင္းမွာ အေမရိကန္ TBills ေတြကုိ တ႐ုတ္ကဆက္ဝယ္ဖုိ႔ မ်က္ႏွာခ်ဳိေသြးေနရတယ္။
ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံဟာ ေငြရွိမွ စစ္တပ္ကုိ ထူေထာင္ႏုိင္တယ္။ ေငြက ဝင္ေငြေကာင္းမွ၊ စီးပြားေရးေကာင္းမွ ေငြ ရွိမွာကုိး။ တ႐ုတ္စစ္တပ္ဟာ လူဦးေရ အမ်ားဆုံး စစ္တပ္ျဖစ္ေပမဲ့ စစ္ပစၥည္းမွာ ေခတ္မမီလွေသးဘူး။ ျပည္တြင္းစစ္မွာကတည္းက တ႐ုတ္စစ္တပ္ကုိ ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီက အုပ္စိုးထားတယ္။ တ႐ုတ္ ဒုစစ္ေသနာပတိက Peng Dehuai က စစ္သားပီသတဲ့ စစ္တပ္ Professional Army ျဖစ္ေစခ်င္တာေၾကာင့္ ေမာ္နဲ႔ ထိပ္တုိက္ေတြ႔တာေၾကာင့္ အျဖဳတ္ခံရၿပီး ယဥ္ေက်းမႈ ေတာ္လွန္ေရးတုန္းက ဦးထုပ္ၾကီးေတြေဆာင္းၿပီး လူထုအေရွ႕မွာ အႏိွပ္စက္ခံရတယ္။ အခုမွ တ႐ုတ္က ေငြရွိလာမွ Professional Army ကုိ ထူေထာင္လာၾကတာပါ။
အထူးသျဖင့္ တ႐ုတ္ေရတပ္ဟာ အရင္က ကမ္းေျခေစာင့္ေရတပ္ အသြင္ပဲ ရွိတယ္။ အခုမွ ပင္လယ္ျပာေရတပ္ Blue Water Navy ကမၻာကုိ ျဖန္႔ႏုိင္တဲ့ ေရတပ္အျဖစ္ အသြင္ကူးေျပာင္းလ်က္ရွိတယ္။ တ႐ုတ္က ၿဂိဳဟ္တု Satellite ကုိ ေျမျပင္က ပစ္ခ်ျပႏုိင္ခဲ့သလုိ အခုေလယာဥ္တင္ သေဘာၤ Air Craft Carrier ေဆာက္ေနၿပီ။ အေမရိကန္ရဲ႕ စစ္သုံးစရိတ္ဟာ ဘီလ်ံ ၅ဝဝ ေက်ာ္ရွိၿပီး ဥေရာပႏုိင္ငံနဲ႔ ႏိုင္ငံၾကီးေတြ အားလုံးေပါင္းရဲ႕ စစ္စရိတ္ထက္ မ်ားတယ္။ အခု ဒုတိယ တ႐ုတ္က ဘီလ်ံ ၈ဝ ေက်ာ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီမွာ အာကာသ Space နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကုန္က်စရိတ္ေတြ မပါေသးဘူး။ တ႐ုတ္က စစ္အသံုးစရိတ္ မ်ားလာတာ ထင္ရွားတယ္။
အေမရိကန္က အီရတ္ကုိ ဝင္အသိမ္းၿပီးမွာ အေမရိကန္ရဲ႕ စစ္အင္အား တိုိးခ်ဲ႕မႈကုိ ရင္ဆုိင္ဖုိ႔ တ႐ုတ္နဲ႔ ႐ုရွား ေပါင္းၿပီး ရွန္ဟုိင္းအတူ ပူးေပါင္းေရးအဖြဲ႔ Shanghai Cooperation Organization SCO ကို အားျဖည့္ခဲ့ၾကတယ္။ ၆ ႏုိင္ငံ ပါဝင္တဲ့ SCO ဆိုတာက တ႐ုတ္၊ ႐ုရွားနဲ႔ အရင္ ဆုိဗီယက္အင္ပါယာဝင္ ႏိုင္ငံအခ်ဳိ႕ကုိ စြဲေခၚၿပီး ဖြဲ႔ထားတဲ့ အဖြဲ႔ပါ။
လြန္ခဲ့တဲ့ လကမွ (ေမလ ၂ဝဝ၉) သီရိလကၤာမွာ အစုိးရက Tiger ေတြလုိ႔ နာမည္ၾကီးတဲ့ တမီလ္က်ားသူပုန္ေတြကုိ အႏုိင္ရၿပီး အႏွစ္ ၂ဝ ေက်ာ္ ၾကာခဲ့တဲ့ သူပုန္ထမႈကုိ ေအာင္ႏုိင္ခဲ့တယ္။ ဒီ က်ားသူပုန္ ေခါင္းေဆာင္ဟာ အင္မတန္ ရက္စက္တယ္။ က်ားသူူပုန္ ေခါင္းေဆာင္ေတြကို အစိုးရတပ္ေတြ ဝုိင္းထားတုန္း အစုိးရတပ္ေတြ ဗုံးၾကဲတာေၾကာင့္ အရပ္သားေတြ ေသရပါတယ္ဆုိတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြ ထြက္လာၿပီး ဒီမုိကေရစီ က်င့္သုံးတဲ့ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြက သီရိလကၤာႏုိင္ငံကုိ ဖိအားေပးလာတယ္။ ခ်က္ခ်င္း တ႐ုတ္နဲ႔ ႐ုရွားက သီရိလကၤာအစုိးရကုိ ရွန္ဟုိင္းအုပ္စု အစည္းအေဝးကုိ ေဆြးေႏြးဘက္ Dialogue-Partner အေနနဲ႔ တက္ဖုိ႔ ဖိတ္ေခၚလိုက္တယ္။ တ႐ုတ္ေကာ ႐ုရွားကပါ ခ်ီးက်ဴးသဝဏ္လႊာေတြ ေပးပုိ႔ခဲ့တယ္။
ဒုတိယ အီရတ္စစ္ပြဲ မတုိင္ခင္မွာ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံဟာ တဦးတည္းေသာ ဆူပါပါဝါအျပင္ စစ္အင္အား အၾကီးဆုံးႏုိင္ငံ ျဖစ္တာေၾကာင့္ ဆူပါပါဝါထက္လြန္တဲ့ ဟိုင္ပါပါဝါ Hyper power ဆိုၿပီး တံခြန္လြင့္ ႏုိင္ခဲ့တာေပါ့။ ႏုိင္ငံေရးမကြ်မ္းတဲ့ သမၼတ ဘုရွ္ Bush က အီရတ္ကုိ ဝင္သိမ္းၿပီး လြယ္လြယ္နဲ႔ ၿပီးမယ္ထင္ခဲ့တာ အီရတ္ေတြက ကုိယ့္ႏုိင္ငံကုိ က်ဴးေက်ာ္လာတာကုိ မခံႏုိင္ဘဲ ေတာ္လွန္ေတာ့ အေမရိကန္စစ္တပ္က မျပင္ထားတဲ့ စစ္ပြဲကုိ ဆင္ႏြဲရေတာ့ ေသၾကပ်က္စီးမႈေတြ မ်ားကုန္ျပီး ရပ္လို႔မရ ျဖစ္ေရာ။ စစ္ေရးအရ Hyper Power အဆင့္က ျပဳတ္က်တာေပါ့။ 2007 ခုႏွစ္ စီးပြားေရးအက်ပ္အတည္း Economic Crisis လည္းျဖစ္ေရာ အေမရိကန္ရဲ႕ အရွိန္နဲ႔ သိကၡာဟာ ထပ္ျပဳတ္က်တာေပါ့။
ေရနံႏွင့္ ႏုိင္ငံေရး
ဒုတိယ ကမၻာစစ္ၾကီးအၿပီးမွာ အေမရိကန္ သမၼတ ရူဗ္စဗဲ့လ္ Roosevelt နဲ႔ ေဆာ္ဒီဘုရင္ ေဆာ့ဒ္ Saud တုိ႔ ေတြ႔ၿပီး ေဆာ္ဒီေတြက ေရနံေပးမယ္၊ အေမရိကန္က လုံၿခဳံေရးေပးဖုိ႔ ကတိျပဳခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေရနံကုိ အေမရိကန္ ေဒၚလာနဲ႔ အေရာင္းအဝယ္ ဒီေန႔အထိ လုပ္ၾကရၿပီး အႏွစ္ ၄ဝ ေက်ာ္ေက်ာ္ ေဆာ္ဒီက ေရနံေစ်းကုိ ထိန္းခဲ့တယ္။ အေမရိကန္ကလည္း စည္းမရွိ၊ ကမ္းမရွိ ေရနံေစ်း ေပါေပါနဲ႔ ရလုိ႔၊ တရေဟာ ပစ္ဝယ္ခဲ့တယ္။ လက္ရွိေခတ္ဟာ ေရနံေခတ္လုိ႔ ဆုိရမယ္။ ေရနံကုိ အဓိက သုံးတာ ၃ မ်ဳိး ရွိတယ္။ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္ထုတ္တဲ့ စက္႐ုံေတြလည္ဖုိ႔ရယ္၊ ပို႔ေဆာင္ဆက္သြယ္ေရးယာဥ္ ကား၊ ေလယာဥ္၊ သေဘာၤ စတာေတြ ေမာင္းဖုို႔ရယ္၊ Industrial By Product လုိ႔ေခၚတဲ့ စက္မႈပစၥည္း ထုတ္လုပ္ရာမွာ သုံးတယ္။ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈမ်ားတာနဲ႔ စက္႐ုံေတြလည္ဖုိ႔ လွ်ပ္စစ္လုိတယ္။ ၂၁ ရာစုအဝင္မွာ အႏွစ္ ၂ဝ ၾကီးထြားလာတဲ့ တ႐ုတ္နဲ႔ အိႏၵိယရဲ႕ စက္႐ုံေတြလည္ဖို႔ ေရနံေတြ ပုိလုိအပ္လာတယ္။ ေရနံဆုိတာ အခုလုိမွ အခုသြားတူးလုိ႔ မရပါ။ ေရနံတြင္း တတြင္းေပၚဖုိ႔ အနည္းဆုံး ၅ ႏွစ္ၾကာၿပီး အရင္းအႏွီး မ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေရနံဟာ Finite Number လုိ႔ေခၚတဲ့ တေန႔တာ ထြက္တဲ့ (အတိအက်) အရည္အတြက္ ေရနံစည္ (Barrel) ပဲ ရွိပါတယ္။ တ႐ုတ္နဲ႔ အိႏၵိယရဲ႕ လုိအပ္ခ်က္ (Demand) က မ်ားလာသလို အေမရိကန္က သုံးစြဲမႈ Consumption ကုိ မေလွ်ာ့ေတာ့ ကမၻာ့ေစ်းကြက္မွာ ေရနံဟာ လိုအပ္ခ်က္နဲ႔ ျဖည့္ဆည္းခ်က္ (Supply and Demand) မမွ်တာေၾကာင့္ ေစ်းအဆမတန္ တက္လာပါတယ္။
ကမၻာေပၚမွာ ေဆာ္ဒီက ေရနံအမ်ားဆုံးရွိလို႔ ထုတ္လုပ္ႏုိင္တဲ့ ႏုိင္ငံျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံက ေရနံေစ်းကြက္ကို လႊမ္းမုိးထားႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တ႐ုတ္က ေရနံရွိတဲ့ ႏုိင္ငံေတြကုိ လုိက္ေပါင္း - လုိက္စုရတာေပါ့။
ေရနံကုိ မီး႐ႈိ႕ရင္ ကာဗြန္ဒုိင္ေအာက္ဆုိက္ (CO2) ထြက္တယ္။ ဒါက ေလထုကုိ ညစ္ညမ္းေစတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္ထုတ္တဲ့ စက္႐ုံေတြကို သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ Natural Gas သုံးတဲ့ စက္႐ုံေတြအျဖစ္ တျဖည္းျဖည္း ေျပာင္းလ်က္ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေရနံေခတ္ကမွ သဘာဝဓတ္ေငြ႔ေခတ္ဆီ တျဖည္းျဖည္း ေျပာင္းေနၾကတယ္။ ကမၻာမွာ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ ရွိႏုိင္တဲ့ ႏုိင္ငံေတြအထဲမွာ ႐ုရွားက ပထမ၊ အီရန္က ဒုတိယ၊ ျမန္မာက အဆင့္ ၁၁ ရွိပါတယ္။ သဘာဝဓတ္ေငြ႔ေတြကို ပုိက္လုိင္းနဲ႔သယ္ - ဒါမွမဟုတ္ LNG (Liquefied Natural Gas) လုိ႔ေခၚတဲ့ သဘာဝဓတ္ေငြ႔ကုိ အားေပးၿပီး အရည္အျဖစ္ ေျပာင္းၿပီးမွ ေရနံတင္ သေဘာၤေတြလုိ သဘာဝ ဓာတ္ေငြ႔တင္ သေဘၤာၾကီးေတြနဲ႔ သယ္ယူ ေရႊ႔ေျပာင္းႏုိင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ တ႐ုတ္က ႐ုရွား-အီရန္-ကာဇတ္စတန္ ပုိက္လုိင္း ၃ လုိင္းသြယ္တဲ့ အစီအစဥ္လုပ္ခဲ့တယ္။
သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ႏွင့္ ျမန္မာ
တ႐ုတ္ျပည္ၾကီးနဲ႔ တုိးတက္ေရး စီမံကိန္းမွာ ပထမ အေရွ႕ျခမ္း၊ အလယ္ျခမ္းေနာက္မွ အေနာက္ျခမ္းကို တုိးတက္ေအာင္ လုပ္ဖုိ႔စီမံကိန္း ရွိတယ္။ တ႐ုတ္ျပည္ အေရွ႕ျခမ္းမွာရွိတဲ့ ရွန္ဟုိင္းတုိ႔၊ ေဘဂ်င္း (Beijing) တုိ႔ဟာ ကမၻာ့အဆင့္မီ ၿမိဳ႕ၾကီးေတြ ျဖစ္ကုန္ၿပီ။ စက္႐ုံေတြဟာလည္း တ႐ုတ္ျပည္ အေရွ႕ျခမ္းမွာရွိတာေၾကာင့္ ေရနံတင္ သေဘာၤေတြဟာ တ႐ုတ္အေရွ႕ကမ္းမွာ စုိက္ၾကရတယ္။ တ႐ုတ္ျပည္အလယ္ပုိင္းနဲ႔ ေတာင္ပုိင္းကုိ တ႐ုတ္ျပည္အေရွ႕ျခမ္းက ပုိ႔ရင္ မုိင္ ၃ဝဝဝ ေက်ာ္ ေဝးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တ႐ုတ္က ေရနံကို ျမန္မာႏုိင္ငံ ရခုိင္ျပည္နဲ႔ ေမာ္လၿမိဳင္ဘက္ကေန ပုိက္နဲ႔ ယူနန္ ျပည္နယ္ကုိ ပို႔ၿပီး၊ အဲဒီကေနတဆင့္ အလယ္ပုိင္းကို ပို႔ဖို႔ စီစဥ္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ရခုိင္ျပည္မွာ ေရနက္ဆိပ္ကမ္းကုိ တ႐ုတ္က တည္ေဆာက္ေပးေနတာေပါ့။ နအဖ က ရတဲ့ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔က တ႐ုတ္အတြက္ မေျပာပေလာက္ဘူး။
အေရွ႕အလယ္ပုိင္းနဲ႔ အာဖရိကေရနံေတြ အားလုံးဟာ တ႐ုတ္ျပည္ အေရွ႕ျခမ္းကို ေရာက္ဖုိ႔ မာလကၠာေရလက္ၾကား Strait of Malacca က်ဥ္းက်ဥ္းေလးကို ျဖတ္ရတယ္။ တကယ္လို႔ တ႐ုတ္နဲ႔ အေမရိကန္ စစ္ေရးအရ ရင္ဆုိင္ခဲ့ရင္ အေမရိကန္ရဲ႕ ေရတပ္မေတာ္ ၇ ဟာ မာလကၠာေရလက္ၾကားကို ပိတ္ခဲ့ရင္ တ႐ုတ္မွာ ျပႆနာရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တ႐ုတ္က ေရနံေတြကို ျမန္မာႏုိင္ငံကတဆင့္ ယူနန္ကုိ တင္ရင္ မာလကၠာကုိ ျဖတ္စရာမလုိေတာ့ဘူးေပါ့။ ဒါေၾကာင့္ စစ္ေရးအရ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ တ႐ုတ္အတြက္ အခရာက်တယ္လုိ႔ ဆုိႏုိင္တယ္။
တ႐ုတ္ျပည္ၾကီးဟာ အလယ္ပုိင္း တုိးတက္ေရးအတြက္ ေရကာတာေတြေဆာက္၊ လမ္းေတြေဖာက္နဲ႔ စီးပြားေရး စီမံကိန္းေတြ လုပ္လ်က္ရွိတယ္။ တ႐ုတ္မွာ (Internal-Migration) လုိ႔ေခၚတဲ့ ျပည္တြင္းေရႊ႔ေျပာင္းမႈ ရွိတယ္။ အလုပ္ရွားတဲ့ အလယ္ပုိင္း၊ အေနာက္ပုိင္းက လူေတြက တ႐ုတ္ျပည္ အေရွ႕ပိုင္းကုိ ေျပာင္းၾကေတာ့ ၿမိဳ႕ေတြမွွာ ျပည့္က်ပ္ၿပီး လူမႈေရးျပႆနာေတြ တက္လာတာေပါ့။ ဒါကုိေျဖရွင္းဖုိ႔ အလယ္ပုိင္းကုိ ဖိျပီးထူေထာင္ေနရတာ အလယ္ပုိင္း တုိးတက္လာရင္ လိုအပ္မယ့္ ေရနံကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံကတဆင့္ တင္ပို႔ရမွာေပါ့။ တခါ ထုတ္ကုန္ေတြကို ဧရာဝတီျမစ္က သယ္ခ်ၿပီး ျမန္မာဆိပ္ကမ္းေတြက တင္ပုိ႔ရင္ တ႐ုတ္ျပည္ အေရွ႕ျခမ္းကို တင္ပုိ႔ရတာထက္ သက္သာႏုိင္တာကုိး။
ဒါေၾကာင့္ သဘာဝ အေနအထားအရ ျမန္မာျပည္ဟာ တ႐ုတ္ျပည္ၾကီး ေခတ္မီတုိးတက္မႈမွာ အတုိင္းအတာ တခုအထိ အေရးပါေနရတာေပါ့။ ဒီျပင္ အေရွ႕ေတာင္ အာရွႏုိင္ငံေတြက တုိးတက္လာေလ၊ တ႐ုတ္အတြက္ ေစ်းကြက္ တုိးခ်ဲ႕ဖုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ေနရာေကာင္းလာျဖစ္တာေပါ့။ ထိုင္းႏုိင္ငံထဲကုိ တာခ်ီလိတ္ မယ္ဆုိင္ကတဆင့္ တ႐ုတ္ပစၥည္းေတြ လွိမ့္ဝင္လာတာကို ၾကည့္ပါ။
ဒါကုိသိတဲ့ နအဖအစုိးရက တ႐ုတ္ဖဲကုိ ဆြဲကိုင္ႏိုင္တာေပါ့။
အကုိင္မတတ္ရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ တ႐ုတ္ရဲ႕ စီးပြားေရးကြ်န္ ျဖစ္သြားႏုိင္တယ္။ မ်ဳိးခ်စ္ Nationalist တေယာက္အေနနဲ႔ ရတက္မေအးစရာပါ။
စြမ္းအင္လုံၿခံဳေရး (Energy Security)
အိႏၵိယနဲ႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံေတြမွာ ဆုိရွယ္လစ္စနစ္ က်င့္သုံးခဲ့လုိ႔ ၂ ႏုိင္ငံစလုံး မြဲေတခဲ့ရတယ္။ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစနစ္ကုိ က်င့္သုံးလာမွ တုိးတက္လာၾကတယ္။ က်န္တဲ့ႏုိင္ငံေတြလည္း ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစနစ္ က်င့္သုံးလာေတာ့ တုိးတက္လာတာနဲ႔အမွ် စြမ္းအင္ထုတ္ဖုိ႔ ေရနံနဲ႔ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ေတြ လုိလာတယ္။ လိုအားနဲ႔ ထုတ္ႏုိင္အား မမွ်တတာေၾကာင့္ ၂၁ ရာစုအစမွာ စြမ္းအင္လုံၿခဳံေရး Energy Security ဆုိတာကုိ စသုံးလာၾကတယ္။ အီရန္က အႏုျမဴလက္နက္ရေအာင္ ၾကိဳးပမ္းေနတာေၾကာင့္ အေမရိကန္ကြန္ကရက္က အီရန္ကုိကူရင္ စီးပြားေရး ျဖတ္ေတာက္မႈျပဳ Economic Sanctions လုပ္မယ္ဆုိၿပီး ဥပေဒ ထုတ္ခဲ့တယ္။ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္က တ႐ုတ္က သဘာဝ ဓတ္ေငြ႔ လုိတာေၾကာင့္ အီရန္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ ပေရာဂ်က္ကို ေငြအား၊ လူအား ကူညီခဲ့တယ္။ အေမရိကန္က ဒီေန႔အထိ တ႐ုတ္ကုိ အျပစ္မေပးရဲဘူး။ ထုိနည္းတူ အေမရိကန္နဲ႔ ျပင္သစ္ ကုမၸဏီေတြ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ပါဝင္တာကုိ မပိတ္ပင္ႏိုင္ဘူး။ ဒါဟာ လက္ေတြ႔ စြမ္းအင္လုံၿခံဳေရး ျပႆနာပဲ။ နအဖ အစုိးရကုိ က်န္တာေတြ ပိတ္ပင္ေပမယ့္ စြမ္းအင္နဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ႏွာေစး၊ ေခ်ာင္းဆုိး ျဖစ္ကုန္ေရာ။ နအဖကုိ ကူညီေနတဲ့ ကုမၸဏီေတြကုိၾကည့္ရင္ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယ၊ ႐ုရွား၊ ကုိရီးယား၊ ဂ်ပန္နဲ႔ အေနာက္ႏုိင္ငံက ကုမၸဏီ အကုန္ပါၾကတာပဲ။
ႏုိင္ငံျခားေရးေပၚလစီမွာ ႏုိင္ငံအက်ဳိးက အဓိကပဲ
ႏိုင္ငံတိုင္း ႏုိင္ငံတုိင္းဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံျခားေရး မူဝါဒေပၚလစီကုိ ခ်မွတ္က်င့္သုံးရာမွာ သူတုိ႔ႏုိင္ငံ အက်ဳိးကုိပဲ အဓိက ထားရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ထာဝရ မိတ္ေဆြ၊ ထာဝရ ရန္သူဆိုတာ မရွိဘူး။ အက်ဳိးတူပဲရွိတယ္လုိ႔ ဆုိၾကတာ မဟုတ္လား?
ဒီသေဘာတရားကုိ ေကာင္းေကာင္းနားလည္တာက နအဖ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေတြပဲ၊ ရာဇပုလႅင္ကုိ ေသနတ္အားကုိးနဲ႔ အတင္း တက္တုိင္ထားၾကေတာ့ ရာဇပရိယာယ္အေၾကာင္း နားလည္ရမွာေပါ့ --- အာဏာအေၾကာင္း ေကာင္းေကာင္း နားလည္တာကုိး။
နားမလည္တာက က်ေနာ္တုိ႔ အတိုက္အခံေတြဘဲ
ရွင္းတာက အေနာက္ ဥေရာပႏုိင္ငံေတြအတြက္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံအတြက္ပါ ျမန္မာႏုိင္ငံအေရးဟာ အဲဒီႏုိင္ငံေတြရဲ႕ အက်ဳိးအတြက္ ဘာမွ ထိေရာက္မႈမရွိဘူး။ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြ ျမန္မာ့အေရးကုိ စိတ္ဝင္စားတယ္ဆိုတာ ေဒၚစုေၾကာင့္ သက္သက္ပဲ။ ေဒၚစုရဲ႕ သတိၲနဲ႔ ေဒၚစုရဲ႕ ျပင္းထန္တဲ့ ယုံၾကည္မႈကုိ ေလးစားေသာအားျဖင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ရရွိေရးအရ မွန္ကန္မႈဘက္က လုိက္လုိ႔ Morality နဲ႔ Human Rights အတြက္ သက္သက္ ကူညီအားေပးတာပဲ ရွိတယ္။
ဒါေၾကာင့္ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြက ဖိအားေပးတယ္ဆုိရာမွာ အတို္င္းအတာ Limited ရွိတယ္။ သံတမန္နည္းနဲ႔ ကန္႔ကြက္တယ္။ ဖိအားေပးတယ္။ မရရင္ တုိင္းျပည္အလုိက္ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈ လုပ္တယ္။ မရရင္ အားလုံးပါေအာင္ ကုလသမဂၢမွာတင္ၿပီး လုံၿခဳံေရးေကာင္စီ ဆုံးျဖတ္ခ်က္နဲ႔ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈလုပ္မယ္။ ေနာက္ဆုံးမရမွ စစ္အင္အားနဲ႔ ဝင္တုိက္မယ္ေပါ့။ ဒါက အီရတ္ကိစၥမွာ အေမရိကန္ ဦးေဆာင္တဲ့ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြက လုပ္ခဲ့တယ္။ အဆင့္ဆင့္ ဖိအားေပးၿပီးေနာက္ဆုံး အေမရိကန္က ဝင္တုိက္ၿပီး ဆက္ဒန္ကုိ ျဖဳတ္ခ်ခဲ့တာပဲ။
အီရတ္က ေဆာ္ဒီၿပီးရင္ ဒုတိယေရနံ အထြက္ဆုံးႏုိင္ငံ အီရတ္။ အီရတ္ က ကူဝိတ္ကိုသိမ္း အျပီး ေဆာ္ဒီကုိ ပါသိမ္း ပုိက္ႏိူင္တဲ႕ရန္ရွိတာေၾကာင္႕ပထမ အီရက္စစ္ပြဲျဖစ္ခဲ႕ရတယ္။ အီရတ္မွာ ေရနံရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေမရိကန္ အက်ဳိးအတြက္ ဝင္တုိက္ရတာ။ ျမန္မာႏုိင္ငံက အေမရိကန္အတြက္ ဘာမွ အက်ဳိးမရွိပါ။
ဆူဒန္ႏုိင္ငံ ဒါဖါ (Darfur) မွာ ဆူဒန္အစုိးရဟာ ျမန္မာ နအဖေတြထက္ ရက္စက္တယ္။ ခရစ္ယာန္ေတြကုိ ႏွိပ္စက္႐ုံမက ကၽြန္အျဖစ္ ေရာင္းစားခဲ့ေသးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ခရစ္ယာန္ အသင္းေပါင္းစုံနဲ႔ ေဟာလိဝုဒ္နာမည္ေက်ာ္ မင္းသမီးေတြ ဝုိင္းေအာ္တာေတာင္ အေမရိကန္က စစ္သားတေယာက္မွ မကူဘူး။ ထုိနည္း၎ပဲ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံအေရးမွာ စစ္ေရးအတြက္ မစြက္ဖက္ႏုိင္ဘူး။ ကုလသမဂၢ - UN မွာေတာင္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးကုိ စီးပြားေရး (Sanction) ဆန္ရွင္လုပ္ဖို႔ မလြယ္ဘူး။ နအဖက ဗီတုိအာဏာရွင္ တ႐ုတ္အျပင္ အရံအျဖစ္ ႐ုရွားကို ကုိင္တားတယ္။
အေရွ႕မွာ ေဖာ္ျပထားသလုိ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ သဘာဝ အေနအထားအရ တ႐ုတ္အတြက္ အေရးပါတယ္။ တ႐ုတ္အက်ဳိးကုိ ေဆာင္ႏုိင္တယ္။ ဒီအတြက္ နအဖက တ႐ုတ္ကုိ ေပါင္း၊ တ႐ုတ္ဖဲကုိ ကုိင္ၿပီး အိႏိၵယကုိ တခါကုိင္ခဲ့တယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ သယံဇာတေတြကုိ ေရာင္းၿပီး အာဆီယံႏုိင္ငံအဖြဲ႔ ASEAN ကုိ ကုိင္ခဲ့ျပန္တယ္။ ဒီ တ႐ုတ္၊ အိႏိၵယ၊ အာဆီယံ သုံးပြင့္ဆုိင္ကုိ ေထာင္ယူၿပီး အေနာက္ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ သံတမန္ ဖိအားနဲ႔ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈ လုပ္တယ္။ အခု တ႐ုတ္ကုိ အားကုိးရတာမ်ားေတာ့ ႐ုရွားဆီကေန စစ္လက္နက္ပစၥည္းေတြနဲ႔ အႏုျမဴနည္းပညာဝယ္ၿပီး တ႐ုတ္ကုိ Balance လုပ္ဖုိ႔နဲ႔ UN က အပုိ ဗီတုိရေအာင္ ႐ုရွားကုိ ေပါင္းခဲ့တယ္။ ႐ုရွားကလည္း ေရနံေငြေတြနဲ႔ အင္အားေတာင့္လာေတာ့ အေမရိကန္ကုိ ဂလန္ကဆန္လုပ္ခ်င္တာနဲ႔ အေတာ္ေပါ့။
မႏွစ္က ေနာက္ဆုံး UN မွာ ျမန္မာ့ကိစၥတင္ဖုိ႔လုပ္ေတာ့ တ႐ုတ္ေရာ၊ ႐ုရွားကပါ ဗီတုိနဲ႔ ပယ္ခ်ခဲ့တယ္။ ပုိရွက္စရာ ေကာင္းတာက NCGUB ကစကတည္းက UN ႐ုံးဖြင့္ထားတယ္။ လူတေယာက္ကုိ တာဝန္ေပးထားတယ္။ ႐ုံးတခုလုံးနဲ႔ လူေတြရွိတာေတာင္ မန္ဒဲလား (Mandela) ရဲ႕ ေတာင္အာဖရိက အစုိးရကုိ နအဖ ဆြဲသြားတာကုိ မသိလုိက္ဘူး။
သံတမန္အေရးကုိ တကယ္ေဆာင္ရြက္မယ္ဆုိရင္ သံတမန္ စကားေျပာ (ေဝ့လည္ေၾကာင္ပတ္) ေျပာနည္းတတ္ရတယ္။ UN စည္းမ်ဥ္းနဲ႔ လုပ္ရပ္ေတြ သိရမယ္။ Wine & Dine လုိ႔ေခၚတဲ့ သံတမန္ေတြနဲ႔ ေပါင္းၿပီး အေရးပါတဲ့ လူေတြနဲ႔ မိတ္ေဆြဖြဲ႔၊ ရင္းႏွီးေအာင္ ၾကိဳးစားရတယ္။ ဒီလုိလုပ္ဖုိ႔ အဂၤလိပ္စကား ျပင္သစ္စကားေျပာ ကြ်မ္းရမယ္။ စာဖတ္ရမယ္။ ကုိယ့္ကုိ ေလးစားေအာင္ ေျပာႏုိင္ရမယ္။ ေတြ႔သမွ်လူကုိ ၿပဳံးျပၿပီး ကူၾကပါေျပာ႐ုံနဲ႔ မရဘူး။
နအဖ ဘက္က လ်င္တယ္။ UN မွာ အဂၤလိပ္ စကားေျပာေကာင္းတဲ့ သံတမန္ေတြကုိ ထားတယ္။ ဦးဝင္းမရ တုိ႔လုိ စိန္ေပါလ္ကေအာင္တဲ့ အဂၤလိပ္စကား ေကာင္းတဲ့ လူေတြကုိ UN မွာ ထားတယ္။ ႏုိင္ငံျခားေရး႐ုံးက သံတမန္ေတြကို John Hopkins တုိ႔လုိ နာမည္ရွိတဲ့ ေက်ာင္းေတြမွာ ဘြဲ႔လြန္သင္တန္းေတြ ပုိ႔တယ္။ ေနာက္ဆုံး UN မွာ ကိစၥေပၚေတာ့ ဥေရာပမွာ သံအမတ္လုပ္ေနတဲ့ ဦးဝင္းမရနဲ႔ ဒါဂ်ီလင္ကေအာင္တဲ့ ဖိလစ္ပုိင္က သံအမတ္ ဦးေသာင္းထြန္းတုိ႔ကုိ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ၃ ေယာက္နဲ႔အတူူ နယူးေယာက္မွာ လနဲ႔ခ်ီထားၿပီး စည္း႐ုံးတုံ႔ျပန္ခဲ့တယ္။
Targeted Sanctions လုိ႔ေခၚတ့ဲ နအဖ စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေတြနဲ႔ ဒင္းတုိ႔ရဲ႕ သားသမီးေတြ၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ တပည့္ေတြကုိ ဗီဇာ မေပးဖုိ႔နဲ႔ ႏုိင္ငံျခား ဘဏ္အေကာင့္ Account မဖြင့္ႏုိင္ေအာင္ ပိတ္ပင္ခဲ့တယ္။ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေငြလဲတာနဲ႔ ပတ္သက္္ရင္ နယူးေယာက္က (Clearing House) လုိ႔ ေခၚတယ္။ စိစစ္လဲလွယ္ ေပးရတယ္။ နအဖက SWIFT လုိ႔ေခၚတဲ့ ဥေရာပ Network ကုိသုံးၿပီး ဒီစိစစ္မႈကုိ ေက်ာ္ခဲ့တယ္။ SWIFT Network ထဲမွာ အေမရိကန္ ဘဏ္ၾကီးေတြ ပါတယ္။ တခါ စကၤာပူမွာ နာမည္အငွားနဲ႔ Account ဖြင့္ၿပီး ေသာင္းက်န္းေနၾကျပန္တယ္။ ဗီဇာပိတ္ေနပါတယ္ ဆုိတဲ့ၾကားက ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေတြရဲ႕ သားသမီး ေဆြမ်ဳိးေတြ အေမရိကားနဲ႔ ဥေရာပမွာ အႏွံ႔ပဲ။
နအဖ က အာဏာရွိေတာ့ ေငြရွာႏိုင္တယ္။ ေငြနဲ႔ အာဏာရွိေတာ့ မိတ္ေဆြေတြကို ဝယ္ယူႏုိင္တာေပါ့။ နအဖ ကုိ က်ားကန္ေပးေနတဲ့ ႏုိင္ငံျခားသား ပညာရွင္ေတြ အေျမာက္အျမား ရွိတယ္။
ဂ်ပန္မွာလည္း နအဖက အလယ္အလတ္ ကုမၸဏီေတြရဲ႕ ကုန္သည္ၾကီးမ်ား အသင္းကုိ ေပါင္းထားၿပီး နအဖ အက်ဳိးအတြက္ ဂ်ပန္အစုိးရဆီက အကူအညီရေအာင္ လုပ္ႏုိင္တယ္။ ဂ်ပန္ေရာက္ ျမန္မာေတြဟာ အတက္ၾကြဆုံး ျဖစ္ေပမယ့္ အုပ္စုေတြမ်ားၿပီး ထိေရာက္တဲ့ ဖိအား ဂ်ပန္အစုိးရကုိ မေပးႏုိင္ဘူး။ တႏွစ္ တႏွစ္ ဂ်ပန္က Phd ပါရဂူ ၄ဝ ေလာက္ ျမန္မာအစုိးရအတြက္ ထုတ္ေပးေနတယ္။ အစုိးရဘက္က ေထာက္ခံခ်က္မရဘဲ ေက်ာင္းတက္ခြင့္နဲ႔ စေကာလားရွစ္ မရဘူး။
NGUB အေဝးေရာက္အစုိးရ ကUN မွာလည္း လူရွိတယ္။ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီးလည္း ရွိတယ္။ ေပၚလစီနဲ႔ ဗ်ဴဟာ Strategy ဆုိတာ နားမလည္ ဦးေဆာင္မႈမေပးႏုိင္ေတာ့ ကမၻာအႏွံ႔ ျမန္မာေတြရွိလ်က္နဲ႔ ဘယ္ကို ဦးတည္ရမွန္း ဘာလုပ္ရမွန္း မသိၾကေတာ့ လူမ်ားၿပီး ပြဲမစည္ ျဖစ္ရတာေပါ့။
NLD အပါအဝင္ က်ေနာ္တုိ႔ အတုိက္အခံေတြအားလံုး သတိမမူမိတာ ရွိတယ္။ အဲဒါက ႏုိင္ငံျခား၊ အထူးသျဖင့္ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြကို အားကိုးလြန္းေတာ့ တ႐ုတ္ဘက္ကၾကည့္ရင္ အတုိက္အခံဆုိတာ အေမရိကန္လူ။ အေနာက္ဘက္ ဒီမိုကေရစီတို႔ရဲ႕ ေနာက္လိုက္၊ သူတို႔ အာဏာရရင္ ငါတို႔အက်ဳိးယုတ္လွခ်ည္ရဲ႕ ဆိုတဲ့ (အျမင္) ရွိတယ္။ တ႐ုတ္ရဲ႕ ေပၚလစီက လွတယ္။ ေခတ္သစ္ တ႐ုတ္ေခါင္းေဆာင္ေတြက ေမာ္ေခတ္ကလို (မူ) ကုိ အေသမကိုင္ထားဘူး။ ရန္မလိုဘူး။ Confrontational မျဖစ္ဘူးလုိ႔ ဆိုခ်င္တာပါ။ ေအးေအးေလး တည့္ေအာင္ေပါင္းၿပီး တုိးတက္ေအာင္လုပ္။ တျဖည္းျဖည္း စီးပြားေရးနဲ႔ အႏုိင္ယူတာပဲ၊ လူလည္ၾကီးေတြပါ။
အေမရိကန္နဲ႔ တ႐ုတ္မတူတာက အေမရိကန္က စြာတယ္ Aggressive ျဖစ္တယ္။ လူပါးဝတယ္ Arrogant ျဖစ္တယ္။ တ႐ုတ္က ညင္သာတယ္။ လူပါးမဝဘူး။ ပုခံုးဖက္ၿပီးမွ တျဖည္းျဖည္း မ်ဳိတာပဲ။ မွ်မွ်ျပန္ၾကည့္ရင္ တ႐ုတ္ကို တခ်ိန္က အေနာက္ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ဂ်ပန္တုိ႔က မတရားအႏုိင္က်င့္ၿပီး မတရား ေစာ္ကားခဲ့ၾကတယ္။ Boxer Revolution ေဘာက္ဆာ ေတာ္လွန္ေရးေခတ္ကို ဖတ္ၾကည့့္ပါ။ အဂၤလိပ္ေတြက Dog & Chinese Not Allowed ေခြးႏွင့္ တ႐ုတ္ေတြ မဝင္ရဆိုၿပီး တ႐ုတ္ျပည္မွာ တ႐ုတ္ေတြအေပၚ လူပါးဝခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တ႐ုတ္ေတြဟာ အေနာက္တိုင္း၊ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ေတြကို အေပၚစီးက မဆက္ဆံဘူး။ လက္ရွိအေျခအေနမွာ နယ္ေျမက်ဴးေက်ာ္လိုမႈလည္း မရွိဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အတုိက္အခံေတြ အထူးသျဖင့္ NLD က တ႐ုတ္ၾကီး အျမင္မွန္ေရာက္ေအာင္ ေပၚလစီခ် ၾကိဳးစားသင့္တယ္။ ဒီမိုကေရစီရရင္လည္း တ႐ုတ္နဲ႔ နယ္ခ်င္းဆက္စပ္ေနတဲ့အတြက္ ဘယ္အစိုးရမဆို သင့္ျမတ္ေအာင္ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံရမွာပဲ။ ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပိုင္းမွာရွိတဲ့ လူနည္းစု တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ လူနည္းစုအဖြဲ႔ေတြဟာ တ႐ုတ္ၾသဇာ မကင္းဘူး။
NCGUB ဆိုတာ အေဝးေရာက္ အစိုးရဆိုေပမယ့္ တ႐ုတ္နဲ႔ ပံုမွန္ဆက္ဆံေရး မရွိဘူး။ က်ေနာ္ သိရသေလာက္ အေမရိကန္ေတြ အထင္လြဲမွာစိုးၿပီး တ႐ုတ္ကို မဆက္ဆံရဲဘူးတဲ့။ NLD (LA) က ဦးညိဳအုန္းျမင့္ တေယာက္ပဲ တ႐ုတ္နဲ႔ Relationship ဆက္ဆံေရး ရွိတယ္။
Just want to share what I read.
"Agree to Disagree"
Subscribe to:
Posts (Atom)
