အျဖစ္မ်ားေနၾကတဲ့ မ်က္စိနာေရာဂါကို ကာကြယ္ကုသနည္းမ်ား

အခုအခ်ိန္မွာ လူအေတာ္မ်ားမ်ား မ်က္စိနာေနၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ပူေႏြးစိုစြတ္တဲ့ အခုလို လာနီညာ ရာသီဥတုဟာ ဘက္တီးရီးယား ေပါက္ပြားႏွဳန္းကို အရမ္းျမန္ေစလို႔ ဒီႏွစ္မွာ မ်က္စိနာသူေတြ ပိုမ်ားႏိုင္ပါတယ္။ မ်က္စိနာတယ္လို႔သာ ဆိုၾကေပမယ့္ တကယ္တမ္းကေတာ့ မ်က္လံုးရဲ့ အျဖဴေရာင္အသား (Sclera) ကို ကာကြယ္ေပးထားတဲ့ အေျမွးပါး အၾကည္ေလး (conjunctiva) ေရာင္တဲ့ ေရာဂါမို႔ ေဆးပညာအေခၚအရ conjunctivitis လို႔ ေခၚကာ အဂၤလိပ္လို pink eye လို႔ ေခၚပါတယ္။

ျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းေတြထဲ အမ်ားဆံုး အေၾကာင္းအရင္းေတြက ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး အခ်ိဳ႔ ေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာ ျဖစ္ျပီး ဘက္တီးရီးယားေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာလဲ ရွိပါတယ္။ မ်က္လံုးထဲကို မသန္႔တဲ့ အရာတစ္ခုခု၊ ခႏၶာကိုယ္နဲ႔ ဓာတ္မတည့္တဲ့ အရာတစ္ခုခု ၀င္ျခင္း (ဥပမာ မီးခိုး၊ ဓာတ္ေငြ႔၊ ၀တ္မွဳန္ စသည္) ၊ မ်က္သားေျခာက္ေသြ႔လြန္းျခင္း စတာေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။

လက္ရွိ ျဖစ္ပြားေနၾကတဲ့ တစ္ဦးနဲ႔ တစ္ဦး အရမ္းကူးလြယ္တဲ့ မ်က္စိနာ ေရာဂါဟာ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာ ျဖစ္ျပီး ၃ ရက္ကေန ၅ ရက္ထက္ ပိုမၾကာပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ မ်က္စိနာျခင္း ခံစားေနရတာ ၅ရက္ေက်ာ္သြားရင္ ဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ မဟုတ္ဘဲ ပိုစိုးရိမ္စရာ အေၾကာင္းအရင္း တစ္ခုခု ျဖစ္ေနတတ္လို႔ ဆရာ၀န္နဲ႔ မျဖစ္မေန ျပသင့္ပါတယ္။

မ်က္စိနာေရာဂါရဲ့ လကၡဏာေတြက အားလံုး သိရွိခံစား ဖူးၾကတဲ့ အတိုင္း မ်က္လံုးနီရဲ ေရာင္ယမ္းျခင္း၊ မ်က္ရည္ပူေတြ ပံုမွန္ထက္ ပိုက်ျခင္း၊ မ်က္လံုးထဲမွာ ျပင္ပက ပစၥည္း တစ္ခုခု ၀င္ေနသလို ခိုးလိုးခုလု ခံစားရတတ္ျခင္း၊ အလင္းေရာင္ မၾကည့္ႏိုင္ျခင္း စတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေ၀ဒနာေတြဟာ အေတာ္ဆိုးကာ ဘာအလုပ္မွ လုပ္ခ်င္စိတ္ မရွိေအာင္ အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ေစလို႔ မ်က္စိနာ ေရာဂါ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္နည္းမ်ားကို mmDailyNews ပရိသတ္မ်ား အတြက္ ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။

(၁) မ်က္စိနာေရာဂါ ျဖစ္ေစတဲ့ ပိုးေတြဟာ မသန္႔ရွင္းတဲ့ လက္ကေန အမ်ားဆံုး ကူးစက္တာမို႔ မ်က္စိနာေရာဂါ ကာကြယ္ျခင္းအတြက္ အထိေရာက္ဆံုး နည္းလမ္းတစ္ခု ကေတာ့ ျပင္ပအရာ၀တၳဳတစ္ခုကို ထိကိုင္ျပီးတိုင္း မ်က္လံုး၊ မ်က္ခမ္းကို ထိကိုင္ျခင္း မလုပ္တာပါပဲ။ လက္ကို ေသခ်ာစင္ၾကယ္ေအာင္ ေဆးေၾကာျပီးမွ မ်က္ႏွာရဲ့ အစိတ္အပိုင္းေတြကို ထိကိုင္ပါ။

(၂) မ်က္ႏွာသုတ္ပု၀ါကို ဂရုစိုက္ပါ။ မ်က္ႏွာ သုတ္ပု၀ါဟာ သန္႔ရွင္းေနဖို႔ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္သလို လူတစ္ဦးကို မ်က္ႏွာသုတ္ပု၀ါ တစ္ထည္ သီးသန္႔ သံုးတာ အေကာင္းဆံုးပါ။ မ်က္စိနာ ေရာဂါ ျဖစ္ေနတဲ့ သူအတြက္ ဆိုရင္ေတာ့ မ်က္ႏွာသုတ္ပု၀ါ တစ္ထည္ သီးသန္႔ ထားေပးရပါမယ္။ မဟုတ္ရင္ တစ္အိမ္သားလံုး ကူးကုန္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါ့အျပင္ မ်က္စိနာတဲ့ သူရဲ့ မ်က္ႏွာသုတ္ပု၀ါကို ေန႔စဥ္ ေလွ်ာ္ဖြပ္ေပးသင့္ပါတယ္။ အစြမ္းခြ်တ္ေဆး တစ္မ်ိဳးကို သံုးျပီး ျဖစ္ေစ၊ ေရေႏြး ပြက္ပြက္ဆူမွာ ၾကာၾကာ ျပဳတ္ျပီး ျဖစ္ေစ ေလွ်ာ္ဖြပ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို မလုပ္ေပးရင္ လူနာရဲ့ မ်က္စိက ပိုးေတြက မ်က္ႏွာသုတ္ပု၀ါနဲ႔ မ်က္လံုးၾကား သံသရာ လည္ေနမွာမို႔ မ်က္စိနာေရာဂါ ၾကာတတ္ပါတယ္။

(၃) မွ်တတဲ့ လတ္ဆတ္ေသာ အသီးအရြက္ေတြ ပါ၀င္တဲ့ အစားအေသာက္ပံုစံ မစားဘဲ အသားပဲ စားတဲ့သူေတြ၊ အိပ္ေရးပ်က္ အစားပ်က္လို႔ ကိုယ္ခံအား က်ေနသူေတြ၊ မ်က္ကပ္မွန္ ၀တ္ဆင္သူေတြ၊ ဓာတ္ေငြ႔၊ ဖုန္မွဳန္႔ စတာေတြနဲ႔ ေန႔စဥ္ နီးနီးကပ္ကပ္ အလုပ္လုပ္ရသူေတြဟာ တျခားသူေတြထက္ မ်က္စိနာဖို႔ ပိုနီးစပ္တာမို႔ အခုလို မ်က္စိနာေတြ ေပါေနတဲ့ ရာသီမွာ လက္နဲ႔ မ်က္စိသန္႔ရွင္းေရးကို ပိုမို သတိထားသင့္ပါတယ္။ ထူးျခားတဲ့ အေနနဲ႔ အျမင္အာရံု တစ္ဖက္တည္းသာ ရွိသူမ်ားဟာ မ်က္စိနာဖို႔ ပိုနီးစပ္တယ္လို႔ ေတြ႔ရွိထားရတာမို႔ ဒီလိုလူေတြလဲ ဂရုစိုက္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

(၄) ၾကိဳတင္ကာကြယ္တဲ့ အေနနဲ႔ ေနပူဖံုထူတဲ့ အျပင္က ျပန္လာတိုင္း မ်က္စဥ္းတစ္ခုခု ခပ္ေပးပါ။ အခုလို မ်က္စိနာေရာဂါေတြ အျဖစ္မ်ားေနတဲ့ မ်က္စိမနာေသးေပမယ့္ ၾကိဳတင္ကာကြယ္တဲ့ အေနနဲ႔ ပိုးသတ္ေဆးပါတဲ့ မ်က္စဥ္း တစ္ခုခု ခပ္ေပးတာလဲ ကာကြယ္ရာ ေရာက္ေစပါတယ္။

မ်က္စိနာရင္ ျမန္ျမန္ေပ်ာက္ေစဖို႔ လိုက္နာရမယ့္ အခ်က္ေတြကေတာ့

(၁) မ်က္စိနာေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ အရက္ေသစာေသာက္စားျခင္း၊ ေဆးရြက္ၾကီး ပါေသာ ေဆးလိပ္၊ ကြမ္းယာ စားသံုးျခင္း၊ မ်က္ကပ္မွန္ တပ္ဆင္ျခင္း၊ ေရကူးျခင္း၊ေခါင္းေလွ်ာ္ျခင္း စာၾကာၾကာဖတ္ျခင္း၊ တီဗြီ၊ ကြန္ပ်ဴတာ ၾကည့္ျခင္း စတာေတြကို လံုး၀ ေရွာင္ၾကဥ္သင့္ပါတယ္။

(၂) မ်က္စဥ္း ခပ္ကို ခပ္ရပါမယ္။ မ်က္စဥ္းေတြထဲမွာ Neomycin, Norfloxacin, Ofloxacin စတဲ့ ပဋိဇီ၀ ပိုးသတ္ေဆးေတြ ပါ၀င္လို႔ ဘက္တီးရီးယားေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ မ်က္စိနာေရာဂါကို သိသာစြာ သက္သာ ေပ်ာက္ကင္းေစပါတယ္။ ေနာက္ျပီး ဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ မ်က္စိနာေရာဂါဟာ မ်က္စဥ္း ခပ္ဖို႔ မလိုအပ္ေပမယ့္ လက္နဲ႔ ခဏခဏ ပြတ္မိေရင္ ဘက္တီးရီးယားက ဒုတိယေျမာက္ ဆင့္ပြား ကူးစက္ျခင္း (Secondary Infection) အေနနဲ႔ ၀င္လာတတ္တာမို႔ မ်က္စဥ္းခပ္ျခင္းကို မျဖစ္မေန လုပ္ရပါမယ္။

ဒါ့အျပင္ မ်က္စဥ္းေတြထဲမွာ Dexamethasone ဆိုတဲ့ ေရာင္ယမ္း ယားယံျခင္းကို သက္သာေစတဲ့ စတီးရြိဳက္ တစ္မ်ိဳး ပါ၀င္တာမို႔ မ်က္စဥ္းခပ္ေပးရင္ ယားယံ ေရာင္ယမ္းျခင္းေတြ သိသာစြာ သက္သာေစျပီး ျမန္ျမန္ ျပန္ေကာင္းေစပါတယ္။ မ်က္စဥ္းမခပ္သူေတြကေတာ့ ဒီအက်ိဳးမ်ိဳးေတြ မရႏိုင္ေတာ့ဘူးေပါ့။

(၃) မ်က္ႏွာသုတ္ပု၀ါ၊ ေနကာမ်က္မွန္ စတာေတြကို တစ္ေယာက္တစ္ခု သီးသန္႔သံုးပါ။ ေန႔စဥ္ ေလွ်ာ္ဖြပ္ပါ။ အိပ္ရာခင္း နဲ႔ ေခါင္းအံုးစြပ္ကိုလည္း သန္႔ရွင္းေအာင္ အထူးဂရုစိုက္ေပးပါ။

(၄) ျမန္ျမန္ ေပ်ာက္ခ်င္ရင္ မ်က္လံုးကို ခဏခဏ ပြတ္ျခင္းကို လံုး၀ ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမယ္။

(၅) မည္သည့္အရြက္ကိုမွ သတၱဳရည္ ညွစ္၍ မ်က္စဥ္းခပ္ျခင္း မလုပ္ပါနဲ႔။ ျမန္မာ့တိုင္းရင္းေဆးလာ ေဆးနည္းေတြကို အထင္ေသးလို႔ ေျပာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဥပမာ ကြမ္းရြက္ဆိုပါေတာ့။ ေရနဲ႔ ဘယ္ေလာက္ေဆးပါတယ္ ေျပာေျပာ မ်က္ႏွာျပင္ေပၚက ဘက္တီးရီးယားေတြ မေျပာင္တာ အေသအခ်ာပါပဲ။
ေနာက္ျပီး ယေန႔ေခတ္မွာ အရြက္ေပၚမွာ ဖ်န္းထားမယ့္ ဓာတ္ေျမၾသဇာေတြ၊ ပိုးသတ္ေဆးေတြကိုပါ ထည့္တြက္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အရြက္ကို ဆားနဲ႔ နယ္ကာ အရည္ညွစ္တဲ့ ကိစၥကလည္း တကယ္ကို မလုပ္သင့္ပါဘူး။ ဆားက မသန္႔ရင္ အခန္႔မသင့္ မ်က္လံုးကန္းသြား ႏိုင္ပါတယ္။ အခ်ိန္တန္ရင္ ေပ်ာက္မယ့္ မ်က္စိနာေရာဂါဟာ ဒါေတြေၾကာင့္ ပိုၾကာေနတတ္လို႔ ေရွာင္ၾကဥ္သင့္ပါတယ္။

(၆) တတ္ႏိုင္သမွ် မ်က္လံုးကို အနားေပးပါ။ အျပင္သြားရင္ ေနကာမ်က္မွန္ တပ္ေပးပါ။

(၇) မ်က္စဥ္းကို မျဖစ္မေန ခပ္သင့္တယ္လို႔ ေျပာခဲ့တဲ့ အထဲမွာ အဆင္ေျပရာ ဘယ္မ်က္စဥ္းမဆို ခပ္လို႔ရပါတယ္။ မ်က္စဥ္းေတြရဲ့ ဘူးေပၚမွာ တစ္ေန႔ကို ၃ ၾကိမ္ေလာက္ပဲ ခပ္ရမယ္လို႔ ေျပာထားေပမယ့္ ေ၀ဒနာ ျပင္းထန္ရင္ ျပင္းထန္သေလာက္ ၂ နာရီျခား တစ္ခါေလာက္အထိ ခတ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဘာအႏၱရာယ္မွ ေထြေထြထူးထူး မရွိပါဘူး။ သန္႔စင္တဲ့ မိခင္ႏို႔ရည္ ခပ္ျခင္းဟာ တကယ္ေဘးကင္းထိေရာက္တဲ့ ေဆးနည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ညွစ္ယူမယ့္ ႏို႔သီးေခါင္းရဲ့ ျပင္ပသန္႔ရွင္းေရးနဲ႔ ခံယူမယ့္ ခြက္တို႔ ဇြန္းတို႔ကေတာ့ အထူးသန္႔ေနဖို႔ လိုပါတယ္။

(၈) နာက်င္ ေရာင္ယမ္း ယားယံျခင္း အရမ္းဆိုးရင္ သက္သာေအာင္ အေႏြးကပ္ျခင္း (Warm Compress) နဲ႔ အေအးကပ္ျခင္း (Cold Compress) တို႔ လုပ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ သန္႔စင္တဲ့ အ၀တ္စ၊ ပတ္တီးစ တစ္ခုကို ေရေႏြးေႏြးေလးမွာ စိမ္ျပီး မ်က္လံုးအေပၚကေန ကပ္ေပးတဲ့ နည္းကို အေႏြးကပ္ျခင္း လို႔ ေခၚပါတယ္။ ေရေအးေအးေလးမွာ စိမ္ျပီး ကပ္တဲ့နည္းကေတာ့ အေအးကပ္ျခင္းေပါ့။ မ်က္လံုး တစ္ဖက္ကို ၅ ၾကိမ္ကေန ၁၀ ၾကိမ္ေလာက္ လုပ္ေပးရင္ သိသာစြာ သက္သာေစပါတယ္။

(၉) ေရာင္ယမ္း ယားယံျခင္းေတြ သက္သာေအာင္ Cetrizine, Fenofexadine စတဲ့ေဆးေတြ တစ္ေန႔ ၂ လံုးေလာက္ ေသာက္ႏိုင္ပါတယ္။ Cetrizine ထက္ Fenofexadine က ပိုေကာင္းတဲ့ အခ်က္ကေတာ့ အိပ္မငိုက္တာပါပဲ။