Friday, 11 December 2009
မသိျခင္းႏွင့္ သိျခင္းတို႔၏ အႏၲရာယ္မ်ားႏွင့္ ေလ့လာမႈခရီး
via ပုထုဇဥ္ မွတ္တမ္း by Pu-htu-zin on 8/24/07
(က) မိတ္ဆက္
စာ႐ႈသူ အေပါင္း ေခါင္းစဥ္ကိုဖတ္ၿပီး “ဘာႀကီးပါလိမ့္” လို႔ ထင္စရာ ႐ွိပါတယ္။ နပ္သူ၊ လ်င္သူ စာဖတ္သူမ်ားကေတာ့ “ငပုတစ္ေယာက္ အေပါက္ဖာ ေနၿပီ” လို႔ သိၾကမွာပါ။ ဘယ္အေပါက္ ဖာတယ္ ထင္ပါသလဲ၊ ႐ွင္းပါတယ္၊ အခုတေလာ ကၽြန္ေတာ့္ ဘေလာဂ္မွာ အေရးမ်ားတဲ့ “ျမန္မာျပည္မွာ သြားသြားလာလာ” လိုစာမ်ိဳးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ကိစၥတခ်ိဳ႕ေပါ့။ ဒါျဖင့္ရင္ ဘာအေပါက္လဲ၊ ကၽြန္ေတာ္ဆိုလိုတဲ့ “အေပါက္” pitfall ဆိုတာက ကၽြန္ေတာ္တို႔တေတြ ျမန္မာျပည္ ႏိုင္ငံေရး (စကားလံုးကေတာ့ အႀကီးႀကီးပဲ၊ အမွန္ဆိုလိုတာက ကၽြန္ေတာ္တို႔လို သာမန္ျပည္သူမ်ား အေနနဲ႔ သိသင့္ သိထိုက္တဲ့ ကိစၥရပ္ေတြကိုသာ ဆိုလိုတာပါ၊ ဘာမွ ေထြေထြထူးထူး မဟုတ္ပါဘူး) အေၾကာင္း ေလ့လာတဲ့ ခရီးမွာ ၾကမ္းကၽြံၿပီး အႏၲရာယ္ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ တြင္းေပါက္ ေထာင္ေခ်ာက္မ်ား အေၾကာင္းပါ၊ အဲဒီအေပါက္ေတြကို ဖာေထးဖို႔၊ မဖာႏိုင္ေတာင္ အနည္းဆံုးေတာ့ ႐ွိေၾကာင္း အသိေပးခ်င္လို႔၊ ဒီတခါေတာ့ လူပုသေလာက္ အျမင့္ႀကီး မွန္းၿပီး ႀကိဳးစား လက္တည့္ စမ္းၾကည့္လိုက္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္က ဒီ “ျမန္မာျပည္မွာ သြားသြားလာလာ” လို စာမ်ိဳးကို ဘာသာျပန္တယ္၊ ဟိုဟာ သိသင့္တယ္၊ ဒီဟာ သိသင့္တယ္၊ လူငယ္ေတြ ေလ့လာရမယ္၊ ဘာဘာညာညာ ေလွ်ာက္ေျပာမိတဲ့အတြက္ ေလ့လာရင္လည္း ေလ့လာတဲ့ ခရီးလမ္းမွာ ျဖစ္တတ္တဲ့၊ တခ်ိဳ႕ ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္လည္း ႀကံဳဖူးတဲ့၊ အႏၲရာယ္ေတြ အေၾကာင္းကိုပါ ေရးဖို႔ တာ၀န္႐ွိတယ္လို႔ ထင္လို႔ ဒီလိုစာမ်ိဳး ေရးတာပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္လည္း “မသိျခင္းႏွင့္ သိျခင္းတို႔၏ အႏၲရာယ္မ်ားႏွင့္ ေလ့လာမႈခရီး” လို႔ ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္ ေခါင္းစဥ္တပ္လိုက္မိတာပါ။
(ခ) မသိျခင္း၏ အႏၲရာယ္
မသိျခင္း၏ အႏၲရာယ္ကေတာ့ ႐ွင္းပါတယ္၊ ျမန္မာျပည္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ အက်ပ္အတည္း၊ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ အက်ပ္အတည္း၊ အေၾကာင္း မသိတဲ့လူေတြ မ်ားေလေလ၊ အဲဒီ မသိသူ ကၽြန္ေတာ္တို႔လို သာမန္ျပည္သူအမ်ားရဲ႕ အၾကားအျမင္ ဗဟုသုတ နည္းပါးမႈအေပၚ အခြင့္ေကာင္းယူၿပီး လက္တစ္ဆုပ္စာ လူတစ္စုက သူတို႔ လုပ္ခ်င္တာလုပ္လို႔ “ေက်ာ” သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔တေတြရဲ႕ ဒုကၡကို အေလးမထားဘဲ သူတို႔အတြက္၊ သူတို႔လုပ္ခ်င္ရာသာ လုပ္သြားၾကမွာပဲ။ အဲဒီလို အလုပ္မခံႏိုင္ဘူး၊ အဲဒီလို အေက်ာ မခံခ်င္ဘူး ဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ သိသင့္ သိထိုက္တာေတြကို သိရမယ္၊ ေလ့လာရမယ္။ “မ အ ေအာင္ သမိုင္းသင္ရမယ္” လို႔လည္း ဆရာေတြက ေျပာခဲ့ၾကတယ္ မဟုတ္လား၊ “သမိုင္းထဲမွာ အိပ္ပဲ မေနျဖစ္ေအာင္” ေတာ့ သတိထားရမွာေပါ့။ မသိျခင္းရဲ႕ အႏၲရာယ္က ႐ွင္းလြန္းေတာ့ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘာဆက္ေရးရမွန္းကို မသိေတာ့ပါ။
(ဂ) သိျခင္း၏အႏၲရာယ္မ်ားႏွင့္ ေလ့လာမႈခရီး
အဲဒီလို မသိျခင္းရဲ႕ အႏၲရာယ္ေတြကို ေ႐ွာင္႐ွားလိုလို႔ သိဖို႔ ေလ့လာတဲ့ အခါမွာလည္း အဲဒီ ေလ့လာတဲ့ ခရီးမွာ အႏၲရာယ္ တြင္းေပါက္ေတြက ႐ွိေနျပန္တယ္။ ျမန္မာ့ ႏိုင္ငံေရးကို ေလ့လာတဲ့ သာမန္ျပည္သူ လူႀကီးလူငယ္မေ႐ြး၊ အထူးသျဖင့္ ပညာတတ္ လူလတ္တန္းစားမ်ား၊ ျဖစ္ေလ့႐ွိတဲ့၊ ျဖစ္႐ိုးျဖစ္စဥ္လို႔ေတာင္ ေျပာလို႔ရတဲ့ ပံုစံကို ကၽြန္ေတာ္ ျမင္သလို ေျပာၾကည့္ပါမယ္။ ဘယ္ေလာက္ထိ ျဖစ္႐ိုးျဖစ္စဥ္ ျဖစ္သလဲဆိုတာ စာရင္းနဲ႔ အင္းနဲ႔ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ သုေတသန လုပ္မျပႏုိင္ဘူးေပါ့ဗ်ာ၊ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ့္ ျပည္တြင္း ျပည္ပ ပတ္၀န္းက်င္မွာ ေတြ႕ေနရတာေတြကို ေျပာျပတာပါ။
ပထမအဆင့္က မသိျခင္းနဲ႔ လက္႐ွိဘ၀ကို မေက်နပ္ျခင္းက စ ပါတယ္၊ ဘာေတြ ျဖစ္ေနသလဲ သိပ္မသိပါ၊ ဒါေပမယ့္ လက္႐ွိဘ၀ကိုေတာ့ မေက်နပ္ပါ၊ ဒုကၡသုကၡေတြက သိသာ ထင္႐ွားလြန္းပါတယ္၊ (အသက္ငယ္သူတခ်ိဳ႕၊ ကၽြန္ေတာ္ ထပ္ေျပာပါတယ္ တခ်ိဳ႕ လိုပဲ ေျပာတာပါ၊ ဆိုရင္ လက္႐ွိ အေျခအေနဟာ ပံုမွန္လို႔ပဲ ထင္တယ္၊ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ လက္႐ွိကလြဲလို႔ တျခားေနရာ၊ တျခားျဖစ္ႏိုင္ေျခ စတာေတြကို ဘာမွမသိလို႔၊ အဂၤလိပ္လို ေျပာၾကတာကေတာ့ they don’t know any better ဆိုပါေတာ့၊ အဲဒါကိုေတာ့ ပထမအဆင့္ မတိုင္မီ သုည အဆင့္လို႔ပဲ ေခၚၾကပါစို႔။ ကၽြန္ေတာ္တို႔လည္း မဆလေခတ္ ကေလးဘ၀တုန္းက ဒီလိုပဲ ထင္ခဲ့ၾကတာ မဟုတ္ပါလား။)
ဒုတိယအဆင့္က ပထမအဆင့္မွာ ေရာက္ေနတဲ့ လူလတ္တန္းစား ျမန္မာေတြဟာ လက္႐ွိဘ၀က ဒုကၡေတြကို ေက်ာ္လႊားရင္ဆိုင္ဖို႔ ျပႆနာကို ေလ့လာျခင္းက စပါတယ္၊ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံေရး အက်ပ္အတည္းအေၾကာင္း၊ သတင္းေတြ၊ စာအုပ္ေတြ တတ္ႏိုင္သေလာက္ဖတ္တယ္၊ ျပည္ပမွာ ေရာက္ေနတဲ့ သူေတြဆိုရင္ ေလ့လာစရာ စာအုပ္စာတမ္းကအစ တပံုတပင္၊ ျပည္တြင္းမွာကေတာ့ ေရဒီယိုေတြ နားေထာင္တယ္၊ အစိုးရသတင္းစာေတြက ေျပာတာကို စားသင့္တာစား၊ ေျမႇာက္သင့္တာေျမႇာက္၊ ေျပာင္းျပန္ယူသင့္တာယူၿပီး အမွန္နဲ႔ နီးစပ္ေအာင္ ေလ့လာၾကတယ္။ (အစိုးရေျပာတိုင္း ယံုလို႔မရဘူး ဆိုတဲ့ ဘ၀ေပး အသိက ႐ွိတာကိုး။) အဲဒီ အဆင့္ကေတာ့ ဒုတိယအဆင့္ေပါ့၊
အဲဒီ ဒုတိယအဆင့္မွာ သိတန္သေလာက္ သိၿပီးေနာက္က်ေတာ့ ေလ့လာသူရဲ႕ ပင္ကိုယ္ စ႐ိုက္၊ ေမြးဖြားႀကီးျပင္းရာ ပတ္၀န္းက်င္၊ လက္႐ွိဘ၀ထဲက ပုဂၢလိက အက်ိဳးစီးပြား စတာေတြအေပၚ မူတည္ၿပီး ေလ့လာသူေတြ ေလ့လာမႈအေပၚ တံု႕ျပန္ပံုက မတူေတာ့ပါ။ အဲဒီ ဒုတိယအဆင့္ သိတန္သေလာက္ သိၿပီးေနာက္မွာ ေအာက္ပါ အႏၲရာယ္မ်ားကို ရင္ဆိုင္မိၾကတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ အႏၲရာယ္ တြင္းေပါက္ ေလးမ်ိဳးထဲက တခ်ိဳ႕ထဲကို ကၽြန္ေတာ္ လံုးလံုးလ်ားလ်ားလည္း က်ဖူးတယ္၊ တခ်ိဳ႕ထဲကို ကၽြန္ေတာ္ က်ေတာ့မလိုလည္း ျဖစ္ဖူးတယ္၊ အစကတည္း ေ႐ွာင္ႏိုင္ခဲ့တာေတြလည္း ႐ွိပါတယ္။ အဲဒီလိုပဲ ကၽြန္ေတာ့္ မိတ္ေဆြ အေပါင္းအသင္းမ်ားလည္း တြင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးထဲကို က်ပံု က်နည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ က်ၾကတယ္။
(ဃ - ၁) ပထမ အႏၲရာယ္တြင္းေပါက္ (“႐ႈပ္ေနတာပဲ”)
ပထမဆံုး ကၽြန္ေတာ္ သတိထားမိတဲ့ တြင္းေပါက္ကေတာ့ လန္႔ၿပီး ထံုသြားျခင္းပဲ။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး အက်ပ္အတည္းအေၾကာင္း မသိလို႔ သိေအာင္ေလ့လာတယ္၊ သိေတာ့ အက်ပ္အတည္းက ကိုယ္ထင္ထားတာတက္ အမ်ားႀကီး ႐ႈပ္ေထြးတယ္၊ အႏၲရာယ္မ်ားတယ္ ဆိုတာ သိရတဲ့ အခါက်ေတာ့ ထံု သြားတယ္၊ လန္႔သြားတယ္၊ ေနာက္ဆုတ္သြားတယ္။ ဥပမာ အခု ကၽြန္ေတာ္ ဘာသာျပန္ျပန္ေနတဲ့ “ျမန္မာျပည္မွာ သြားသြားလာလာ” ကို ၾကည့္ပါ၊ “ဗမာ အမ်ားစုဟာ ဒီမိုကေရစီေရးသည္ တစ္ခုတည္းေသာ ျပႆနာ လို႔ ထင္ေနၾကတယ္ […] က်ဳပ္တို႔ အျမင္ကေတာ့ ဘယ္အစိုးရတက္တက္ ဂ႐ုမစိုက္ဘူး၊ အားနည္းေလ ေကာင္းေလပဲ” ဆိုတဲ့ တိုင္းရင္းသား တစ္ေယာက္ရဲ႕ ေျပာစကားကို ဖတ္မိသူ ျပည္မက ဗမာလူငယ္တစ္ဦးအေနနဲ႔ ဘယ္လို ခံစားမိမလဲ၊ သူေျပာတာ ဟုတ္သားပဲ၊ ဒီမိုကေရစီေခတ္ ဆိုတဲ့ အခ်ိန္ကတည္းက ျပည္တြင္းစစ္ႀကီးက ျဖစ္ခဲ့တာ၊ ျမန္မာ့ အက်ပ္အတည္းက စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းမွ စခဲ့တာ မဟုတ္၊ ေ႐ွးကတည္း စခဲ့၊ ျဖစ္ခဲ့တာ၊ ျပႆနာက ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာ တရားမ၀င္ ယူထားတဲ့ အစိုးရ တစ္ခုတည္း မဟုတ္ဘူးဆိုတာ သိလာရင္ ဘယ္လို ခံစားရမယ္ ထင္ပါသလဲ၊ ေသခ်ာတာေပါ့၊ “အင္း… မလြယ္ပါလား” ဆိုတာက ပါလာမွာပါပဲ။ မလြယ္ပါလားရဲ႕ ေနာက္ကေန “ကိစၥေတြ၊ လူေတြက ငါထင္သေလာက္ မ႐ိုး႐ွင္းပါလား၊ ႐ႈပ္ေနတာပဲ၊ ငါ့လို႔ လူတစ္ေယာက္ ဘာမ်ား လုပ္ႏိုင္မွာမို႔လဲ၊ ေတာ္ပါၿပီ၊ ပိုေနၿမဲ က်ားေနၿမဲပဲ ေကာင္းပါတယ္” ဆိုတဲ့ဆင္ေျခရလာၿပီး ေလ့လာတဲ့ ကိစၥကို ရပ္ပစ္လိုက္တယ္၊ “Ignorance is a bliss” ဆိုတဲ့ စကားကို လိုက္နာၿပီး ေမ့ပစ္လိုက္ၾကတယ္။ မသိတုန္းကလည္း မသိလို႔၊ သိတဲ့အခါက်ေတာ့လည္း ႐ႈပ္လို႔ ဆိုၿပီး ဒီကိစၥကို ေခါင္းထဲကေန ထုတ္ပစ္လိုက္ၾကတယ္။ အဲဒီလို ျဖစ္သြားတာကို ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ ေလ့လာမႈခရီးမွာ ပထမ အေပါက္ကၽြံတယ္လို႔ ေျပာခ်င္တယ္။
ဒီအတြက္ ကၽြန္ေတာ္ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ ႐ိုး႐ိုးေလးပါပဲ၊ “ဇြဲ မေလွ်ာ့ပါနဲ႔။” ႐ႈပ္တာ မွန္ပါတယ္၊ ကိုယ္က ႐ွင္း႐ွင္းေလး ျမင္တတ္ဖို႔ကသာ အေရးႀကီးတယ္၊ အကုန္လံုးကို လိုတာထက္ ပိုၿပီး ႐ွင္းပစ္ဖို႔၊ oversimplify လုပ္ပစ္ဖို႔ ေျပာတာမဟုတ္ပါ၊ ဒါေပမယ့္ အနည္းဆံုး ကိုယ့္ရပ္တည္ခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ကေတာ့ ကိုယ္က ႐ွင္းႏိုင္ရင္ ႐ွင္းပါတယ္၊ မ႐ႈပ္ပါ။ ဒီ ပထမ pitfall အေပါက္ထဲ ကၽြံၿပီး ဆက္ မေလ့လာလို႔ကေတာ့ အရင္ ေလ့လာသမွ်လည္း အလကားျဖစ္၊ လက္ေတြ႕လည္း ဘာမွ အလုပ္မျဖစ္ဘဲ အေဟာသိကံ ျဖစ္မွာပဲ။ ဇြဲမေလွ်ာ့ဘဲ ဆက္ေလ့လာရင္ ကိုယ္က ဘယ္လိုရပ္တည္ခ်က္ ႐ွိ႐ွိ၊ အျမင္ေတြ ဘယ္ေလာက္ ကြဲျပားကြဲျပား၊ “လက္႐ွိ အေျခအေနသည္ လက္မခံႏိုင္ေသာ အေျခအေန” “လမ္းေၾကာင္းမွားေနတဲ့ အေျခအေန” ဆိုတာကို လက္ခံလာလိမ့္မယ္၊ “လက္႐ွိ ပံုစံနဲ႔ေတာ့ အနာဂတ္ ေခ်ာက္က် ၾကမယ္” ဆိုတဲ့ အသိကို ဆက္လက္ ေလ့လာသူ လူတိုင္း ရလာလိမ့္မယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ ယံုၾကည္တယ္၊ ဒီပို႔စ္ရဲ႕ နိဂံုးပိုင္းမွာလည္း ဒီအေၾကာင္း နည္းနည္း ထပ္ေရးပါဦးမယ္၊ အဲေတာ့ ဒီ ပထမတြင္းေပါက္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ကေတာ့ “ဇြဲမေလွ်ာ့ပါနဲ႔၊ ဆက္ေလ့လာပါ” လို႔။ ေလွ်ာ့လိုက္ရင္ေတာ့ ကုန္ခဲ့သမွ် စြမ္းအင္ေတြ အလဟႆျဖစ္ၿပီး “လုပ္ အလကား” ႀကီး ျဖစ္ေတာ့မွာပဲ။
(ဃ - ၂) ဒုတိယ အႏၲရာယ္တြင္းေပါက္ (“ဒီပုပ္ထဲက ဒီပဲ”)
ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ “ဒီပုပ္ထဲက ဒီပဲ” ဆိုတဲ့ အႏၲရာယ္ တြင္းေပါက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေလ့လာရင္းနဲ႔ အစိုးရ မေကာင္းတာေတြအျပင္ အစိုးရကို နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ အတိုက္အခံလုပ္ေနတဲ့ အင္အားစုေတြထဲက တခ်ိဳ႕ရဲ႕ အားနည္းခ်က္ေတြ၊ အမွားေတြကိုပါ ေလ့လာသိျမင္သြားတယ္၊ ျပႆနာေတြရဲ႕ အတိမ္အနက္ကို မွန္းမိလာတဲ့အခါ အစိုးရေျပာတဲ့ တခ်ိဳ႕ အျမင္ေတြက မွန္သေယာင္ေယာင္ ျဖစ္လာတတ္တယ္၊ အထူးသျဖင့္ ဒီအစိုးရ တျပားသားမွ မေကာင္းဘူးဆိုတဲ့ ေဒါသစိတ္အခံ တဘက္စြန္း႐ွိခဲ့ရင္ အတုိက္အခံဘက္ကလည္း တခ်ိဳ႕က မေကာင္းတာ၊ အားနည္းတာေလးေတြကို သိလာတဲ့အခါ အရင္က အစြန္းေရာက္ခဲ့အယူက တန္ျပန္သက္ေရာက္ၿပီး အားလံုး ဒီပုပ္ထဲက ဒီပဲဆိုတဲ့ ေကာက္ခ်က္ကို အလြယ္ေလးပဲ ခ်ၾကပါေတာ့တယ္။ အစိုးရနဲ႔ အတိုက္အခံကို အာဏာလုေနတဲ့ ကၽြဲႏွစ္ေကာင္၊ တိုင္းရင္းသားေတြပါ ပါရင္ သံုးေကာင္၊ လို႔ ယူဆလိုက္ၿပီး ကိုယ့္ကိုကိုယ္က်ေတာ့ သနားစရာ ေျမစာပင္ေပါ့။ အဲဒီလို အျပစ္ တစ္ပိႆာနဲ႔ အျပစ္ တစ္က်ပ္သားကို အတူတူလို႔ သေဘာထားတဲ့ “ဒီပုပ္ထဲက ဒီပဲ” ဆိုတဲ့ ခ်ိန္ခြင္ပ်က္ စကားထဲမွာ စိတ္ပ်က္အားေလ်ာ့တာ၊ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ျပဳသမွ် ႏုရမယ့္ ေျမစာပင္လို သေဘာထားတာ၊ တနည္း ကိုယ့္ကိုကိုယ္ တန္ဖိုးမထားတာ၊ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ victimize လုပ္တာ၊ စ တဲ့ အရိပ္အေယာင္ undertone ေတြ ပါ ပါတယ္။ ေမြးကတည္း ေန႔စဥ္နဲ႔အမွ် ၾကားခဲ့ရတဲ့ အစိုးရရဲ႕ ၀ါဒျဖန္႔မႈေတြကလည္း ဒီေနရာမွာ အစြမ္းျပပါတယ္။
ဒီအတြက္ ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္ ေျပာရရင္ေတာ့ ေလာကမွာ လူေကာင္းနဲ႔ လူဆိုး ႏွစ္မ်ိဳးတည္း မ႐ွိပါ၊ အမ်ားအားျဖင့္ ေကာင္းေလ့႐ွိသူနဲ႔ အမ်ားအားျဖင့္ ဆိုးေလ့ ႐ွိသူလို႔ ခြဲဖို႔ေတာင္ ကိုယ္က ဘယ္စံနဲ႔ ၾကည့္မလဲ ဆိုတဲ့အေပၚ မူတည္ျပန္တယ္။ ဒါေပမယ့္ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်ိန္၊ အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥေတြမွာ လူေကာင္း လူဆိုး ကြဲျပားမႈဟာ ျပတ္သားလာတတ္တယ္၊ အဲဒီ အခ်ိန္မ်ိဳးကို ေစာင့္ၾကည့္လို႔ရတယ္၊ ကိုယ္ပိုင္ ဉာဏ္အားနဲ႔ ပိုင္းျခားလို႔ရတယ္၊ ဘယ္သူမွ ၿပီးျပည့္စံု ေကာင္းမြန္တယ္ရယ္လို႔ မ႐ွိဘူးဆိုတာကို လက္ခံၿပီးတဲ့ ေနာက္မွာေတာ့ “ဒီပုပ္ထဲက ဒီပဲ” ဆိုတဲ့ ခ်ိန္ခြင္ပ်က္စကားကို ပယ္႐ွားႏိုင္ဖို႔က၊ လြယ္လြယ္ေလးပဲ။ လက္ေတြ႕ အျဖစ္အပ်က္ေတြကိုသာ ၾကည့္လိုက္ပါ၊ ဘယ္သူက မတရားလုပ္ေနသလဲ၊ ဘယ္သူေတြ မတရားခံေနရသလဲ၊ အေျဖက ႐ွင္းလာပါလိမ့္မယ္။
ဒီလိုေျပာလို႔ ကိုယ္ႀကိဳက္တဲ့၊ ေထာက္ခံတဲ့ ဘက္မွာ အက်င့္ပ်က္ေတြ ႐ွိရင္ မေ၀ဖန္ရဘူးလို႔ မဆိုလိုပါ၊ ေ၀ဖန္ႏိုင္ပါတယ္၊ ကိုယ့္ေ၀ဖန္မႈရဲ႕ ရည္႐ြယ္ခ်က္ကို သန္႕စင္ေအာင္ ေဆးေၾကာၿပီးရင္၊ ကိုယ့္ေ၀ဖန္မႈရဲ႕ အက်ိဳးအျပစ္ အဆက္ဆက္ကို ခ်င့္ခ်ိန္ၿပီးရင္ ေ၀ဖန္ႏိုင္တယ္၊ ေ၀ဖန္ဖို႔လည္း တာ၀န္႐ွိပါတယ္။ အစိုးရနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး သမားေတြ အားလံုး ဒီပုပ္ထဲက ဒီပဲ ပါပဲ၊ ငါတို႕ကသာ ေျမစာပင္ ျဖစ္ရတယ္လို႔ ေျပာရင္၊ ကိုယ္က တကယ့္ကို ေျမစာပင္ ျဖစ္မွာပဲ၊ ခိုင္မာတဲ့ ရပ္တည္ခ်က္ထားၿပီး ကိုယ္ႏိုင္သေလာက္ လုပ္မွသာ ေျမစာပင္ဘ၀က သက္သာရာ ရမွာပဲ။
(ဃ - ၃) တတိယ အႏၲရာယ္တြင္းေပါက္ (“သူတို႔ လုပ္ေနပံု မဟုတ္လို႔ ငါ၀င္မလုပ္တာေပါ့”)
ဒီအႏၲရာယ္ တြင္းေပါက္ကေတာ့ မာန တမ်ိဳးမ်ိဳးကို လိုတာထက္ ပိုထားမိတဲ့ ေလ့လာသူေတြ၊ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ အသားကုန္ ကာကြယ္တတ္သူေတြ က်တတ္တဲ့ တြင္းလို႔ ျမင္ပါတယ္။ အေတာ္ေလး တတ္သိနားလည္လာတဲ့ လူလတ္တန္းစား ပညာတတ္ ျပည္သူတခ်ိဳ႕မွာ အမ်ားအားျဖင့္ ေတြ႕ရေလ့ ႐ွိတယ္။ ႐ွား႐ွားပါးပါး ကၽြန္ေတာ္ တခါမွ မက်ဖူးတဲ့ တြင္းလည္းျဖစ္တယ္။ ကိုယ္တိုင္ မက်ဖူးလို႔လား မသိဘူး၊ ဒီတြင္းထဲကို က်တတ္သူမ်ားကို ကၽြန္ေတာ္ သိပ္ အသည္းယားတယ္။
ဒီတြင္းကေတာ့ ေလ့လာရင္း ကိုယ္သိတာေတြ မ်ားလာတယ္၊ ကိုယ့္မွာ လက္႐ွိ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ လုပ္ေဆာင္ပံုနဲ႔ ကြဲျပားတဲ့ အႀကံေတြ ဉာဏ္ေတြ ေပၚလာတတ္တယ္။ အဲဒီအခါမွာ ၾကာေညာင္းလာတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးထဲက ႏိုင္ငံေရး အင္အားစုေတြ လုပ္ပံုကိုင္ပံုကို ၾကည့္ၿပီး “သူတို႔ လုပ္ေနပံု မဟုတ္ဘူး၊ ဒီလို လုပ္လို႔မရဘူး၊ ဒီလို အခ်ိဳးမေျပတဲ့ ေကာင္ေတြေၾကာင့္ ငါ၀င္မလုပ္တာေပါ့၊” ဆိုတဲ့ ဆင္ေျခ ေပးမိျခင္းပဲ။ ပညာတတ္သူမ်ားကလည္း ဒီေတာ္လွန္ေရးသမားေတြ ဘာမွမတတ္ဘဲ ေလွ်ာက္လုပ္ေနတယ္၊ ဒါေလးေတာင္ မသိဘဲ ေလွ်ာက္ေအာ္ေနတယ္၊ ဒီလို လုပ္လို႔ မရဘူး၊ ဒါ့ေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္/ကၽြန္မတို႔က ၀င္မလုပ္တာေပါ့ ဆိုၿပီး ေျပာၾကတယ္။
ကၽြန္ေတာ့္ သေဘာကေတာ့ ဒီေတာ္လွန္ေရးဆိုတာကို က်ဆံုးသြားတယ္ ေျပာေျပာ၊ တန္႕ေနတယ္ ေျပာေျပာ၊ မေအာင္ျမင္ေသးတာေတာ့ အမွန္ပဲဆိုတာ လက္ခံပါတယ္။ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳး ႀကိဳးစားခဲ့ၾကတယ္၊ ဒါေပမယ့္ မရေသးဘူး၊ မေအာင္ျမင္ရေသးျခင္း အေၾကာင္းရင္းေတြ အမ်ားႀကီး႐ွိမွာပဲ၊ ေထာက္ျပပါ၊ ေ၀ဖန္ပါ၊ အႀကံေပးပါ။ သူ႕ေၾကာင့္၊ ကိုယ့္ေၾကာင့္၊ “ေၾကာင့္” ေတြ တပံုတပင္ ထြက္လာ ပါလိမ့္မယ္။ (လက္႐ွိ လုပ္ေနတဲ့ ေတာ္လွန္ေရး သမားမ်ားကလည္း အျပဳသေဘာ ေထာက္ျပ ေ၀ဖန္ အႀကံေပးတာေတြကို ခံႏိုင္တဲ့ အရည္အခ်င္း ႐ွိသင့္တယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။) ဒါေပမယ့္ ဒီ “ေၾကာင့္” ေတြဟာ “ငါ ၀င္မလုပ္ရျခင္း” ရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းေတာ့ ဟုတ္ ကို မဟုတ္ဘူး။ ငါ ၀င္မလုပ္ရျခင္းရဲ႕ တကယ့္ “ေၾကာင့္”က “ငါ ေၾကာက္ေသာေၾကာင့္၊ ငါ မလုပ္ရဲေသာေၾကာင့္၊ ငါ မစြန္႕ရဲေသာေၾကာင့္” ပဲ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ မိမိ ကိုယ္ကို ႐ိုး႐ိုးသားသား ေ၀ဖန္ၾကည့္ရင္ ေတြ႕ပါလိမ့္မယ္။
စဥ္းစားၾကည့္ပါ၊ လက္႐ွိ လုပ္ေနတဲ့ သူေတြ လုပ္ပံု ကိုင္ပံု မဟုတ္ဘူးပဲထား၊ (ဟုတ္တာေတြ ႐ွိသလို မဟုတ္တာေတြလည္း ႐ွိႏိုင္တယ္ဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္ လက္ခံတယ္) ဒါေတြကို မွန္တဲ့ လုပ္ပံုကိုင္ပံု သိပါတယ္ဆိုတဲ့ သူက ေ၀ဖန္ေျပာျပၿပီး ကိုယ္တိုင္ ၀င္လုပ္ဖို႔ လုိတယ္ မဟုတ္ဘူးလား၊ သိရင္ သိတဲ့သူက လုပ္ျပရမွာေပါ့။ ကိုယ္သိတဲ့၊ နားလည္တဲ့ အခ်က္ကို မသိေသး၊ နားမလည္ေသးသူေတြကို နား၀င္ေအာင္ ႐ွင္းျပရမွာ ကိုယ့္တာ၀န္ပဲေပါ့။ ဒါကို ႐ွင္းမျပရင္၊ ဒါမွမဟုတ္ တခါႏွစ္ခါေလာက္ ႀကိဳးစားၿပီး မရရင္၊ ငါေျပာသားပဲ သူတို႔မွ လက္မခံတာ ေတာ္ပါၿပီ၊ ငါ ဘာမွ မလုပ္ေတာ့ပါဘူး ဆိုၿပီး ေနလိုက္ေရာ။ အေျခအေန အခ်ိန္အခါအရ နားသင့္လို႔ နားတယ္ဆိုရင္ လက္ခံပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ “ဒီလူေတြ လုပ္ပံုမဟုတ္လို႔ ငါ ၀င္ မလုပ္တာ” ဆိုတဲ့ ဆင္ေျခႀကီးကေတာ့ ကိုယ့္ အေၾကာက္တရားကို မ၀န္ခံရဲဘဲ မ႐ိုးသားရာ က်ပါတယ္။
မသိစိတ္က စြန္႕ရမွာ ေၾကာက္ေနတယ္၊ မလုပ္ရဲဘူး၊ အဲဒီေတာ့ ကိုယ္ မလုပ္ရဲတာကို သူတပါးအျပစ္ေၾကာင့္လို႔ လက္ၫိႈးထိုးဖို႔ ဆင္ေျခ႐ွာတဲ့အခါ “ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ လုပ္ပံု ကိုင္ပံု မဟုတ္လို႔” ဆိုတဲ့ ဆင္ေျခကို ႐ွာေတြ႕သြားတယ္။ အဲဒီလိုမ်ိဳး မျဖစ္သင့္ပါ၊ အဲဒါ ေလ့လာမႈခရီးရဲ႕ အႏၲရာယ္ တြင္းႀကီးပဲ။ “လုပ္ပံု ကိုင္ပံု မဟုတ္ရင္၊” “လုပ္ပံု ကိုင္ပံု အမွန္ကို သိတယ္” ဆိုတဲ့ လူက လုပ္ျပရမွာပဲ မဟုတ္ဘူးလား။
ကၽြန္ေတာ္နဲ႔ အျမင္ သိပ္မတူသူ ႏိုင္ငံေရး သမား တခ်ိဳ႕ အေၾကာင္းကို ဖတ္ဖူး ၾကားဖူးပါတယ္၊ သူတို႔က လက္႐ွိ ပင္မ ႏိုင္ငံေရးအင္အားစုေတြ လုပ္ေန ကိုင္ေနပံုတခ်ိဳ႕ကို သေဘာမက်ပါ၊ အဲဒီေတာ့ သူတို႔ မွန္တယ္ထင္တာကို လုပ္ျပတယ္၊ သူမ်ားတကာကို လက္ၫိႈးထိုး အျပစ္ဖို႔ၿပီး ဆင္ေျခကန္မေနဘူး၊ ကၽြန္ေတာ္ သူတို႔ အျမင္တခ်ိဳ႕ကို လက္မခံႏိုင္ေပမယ့္ သူတို႔ ဒီလို လုပ္ျပတာကို သေဘာက်တယ္၊ ေလးစားတယ္။
တခုေတာ့ ႐ွိပါတယ္၊ ႐ိုးသားဖို႔ေတာ့ အမ်ားႀကီး လိုပါတယ္။ ျပႆနာတစ္ခုကို ေျဖ႐ွင္းဖို႔ နည္းလမ္း (က) နဲ႔ (ခ) ႏွစ္မ်ိဳး႐ွိတယ္ ဆိုပါစို႔၊ (က) က အျဖစ္သင့္ဆံုး၊ အထိေရာက္ဆံုး လုပ္နည္းျဖစ္ၿပီး လုပ္သူအတြက္ အႏၲရာယ္ကေတာ့ မ်ားတယ္၊ (ခ) ကေတာ့ (က)နဲ႔စာရင္ ထိေရာက္မႈအား အင္မတန္နည္းေပမယ့္ လုပ္သူအတြက္ အႏၲရာယ္ကေတာ့ မ႐ွိသေလာက္ပဲ၊ အဲဒီ အခါမွာ (ခ) ကို ေ႐ြးၿပီး လုပ္တာက အျပစ္မဟုတ္၊ (ခ) ကို ေ႐ြးရျခင္းသည္ “ငါ (က) ကို မလုပ္ရဲလို႔” ဆိုတဲ့ ကိစၥကို ႐ိုး႐ိုးသားသား ၀န္ခံသင့္တယ္၊ ကိုယ္ လုပ္ရဲတဲ့ အလုပ္ပဲ လုပ္တာက အျပစ္မဟုတ္၊ ကိုယ္က (ခ) ပဲ လုပ္ရဲလို႔ (ခ)ပဲ လုပ္တာကို (က) က လုပ္ပံုမဟုတ္လို႔ ဆိုတဲ့ ဆင္ေျခမ်ိဳး မ႐ိုးမသား ေပးမိရင္သာ အျပစ္ျဖစ္တယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီ တတိယတြင္းေပါက္နဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး ေနာက္ဆံုး ေျပာခ်င္တာကေတာ့ “႐ိုးသားပါ၊ ကိုယ္ကိုကိုယ့္ မညႇာတမ္း ေ၀ဖန္ပါ။”
(စကားႀကံဳလို႔၊ အႏၲရာယ္ ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ား လုပ္ရဲသူေတြ ရဲရဲေတာက္ေတြကို ေတာင္းပန္ခ်င္တာကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔လို သာမန္ျပည္သူေတြက ခင္ဗ်ားတို႔ ရဲရဲေတာက္ေတြလို သတၱိမ႐ွိဘူး၊ မစြန္႔ရဲဘူး၊ အဲဒီေတာ့ အဲဒီလို သတၱိ အလံုအေလာက္ မ႐ွိသူေတြ သတၱိ႐ွိမလာခင္ ေလာေလာဆယ္ ေလွ်ာက္ႏိုင္တဲ့ လမ္းကိုလည္း ျပၾကပါ၊ သတၱိမ႐ွိသူေတြကို ကိုယ့္ေလာက္မွ သတၱိမ႐ွိရေကာင္းလားလို႔ ေ၀ဖန္ျပစ္တင္ေန႐ံုနဲ႔ သတၱိေတြ ႐ွိလာမဟုတ္ဘူး၊ အလုပ္မျဖစ္ဘူးဆိုတာ သိေစခ်င္ပါတယ္။ ဥပမာ - ကိုမင္းကိုႏိုင္၊ ကို ကိုကိုႀကီး စတဲ့၊ ၈၈ ေက်ာင္းသားေတြ လုပ္သလို “ျပည္သူလူထု အမ်ား လိုက္ပါႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္း” ႐ွာေဖြ လုပ္ကိုင္ျခင္း နဲ႔ “အနည္းဆံုးေတာ့ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြနဲ႔ လူမႈေရး ဆက္ဆံပါ” စတဲ့ guideline ခ်ေပးျခင္း စသည္တို႔လိုမ်ိဳး လုပ္ေပးၾကပါ။)
(ဃ - ၄) စတုတၳ အႏၲရာယ္တြင္းေပါက္ (“ငါ့တသက္ေတာ့ လြတ္လမ္းမျမင္ပါ”)
ဒီတြင္းကေတာ့ ပထမ “႐ႈပ္ေနတာပဲ” ဆိုတဲ့ အႏၲရာယ္တြင္းနဲ႔ ဆက္စပ္ပါတယ္။ ေလ့လာမႈ မ်ားေလေလ၊ ျပႆနာ အတိမ္အနက္ကို သိေလေလ ျဖစ္လာၿပီး ကိုယ္က မွန္ရာကို လုပ္ရဲတဲ့ သတၱိ အလံုအေလာက္ မ႐ွိတာကိုလည္း မခ်င့္မရဲ ျဖစ္လာတဲ့အခါ “ငါအပါအ၀င္ လူေတြ ဒီလိုသာ ေၾကာက္ေနလို႔ကေတာ့ ငါတို႔ တသက္ေတာ့ လြတ္လမ္း မျမင္ဘူး” ဆိုၿပီး စိတ္ပ်က္ အားေလ်ာ့ ျဖစ္လာတတ္တဲ့ အႏၲရာယ္ပဲ။ ကၽြန္ေတာ္ ခဏခဏ၊ တဖုတ္ဖုတ္ ျပဳတ္က်တဲ့ တြင္းေပါ့။
ဒါနဲ႔ပတ္သတ္ရင္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္လည္း ကိုယ့္ကိုကိုယ္ အၿမဲပဲ သတိေပးပါတယ္၊ သူမ်ားတကာက ေထာင္တန္း အက်ခံ၊ ဘ၀ပ်က္ခံၿပီး ေ႐ွ႕တန္းက တိုက္ပြဲ၀င္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ကိုယ္က စိတ္ပ်က္ အားေလ်ာ့ ေနမိတာ ႐ွက္ဖြယ္လိလိ ျဖစ္တယ္၊ လုပ္ႏိုင္သေလာက္ လုပ္ရဲ သေလာက္ လုပ္ရမယ္ ဆိုတာကိုေပါ့။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဘိုးဘြားေတြလက္ထက္မွာ မေအာင္ျမင္ခဲ့လို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ခံရတယ္၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မေအာင္ျမင္ရင္ ေနာက္မ်ိဳးဆက္ေတြ ခံရမယ္လို႔ ေခါင္းေဆာင္ေတြ မၾကာမၾကာ ေျပာေလ့႐ွိၾကတယ္ မဟုတ္လား။ “ငါ့တသက္ လြတ္လမ္း မျမင္” လည္း ေနာက္လူေတြအတြက္ လုပ္ရဲသေလာက္၊ လုပ္ႏိုင္သေလာက္ လုပ္သင့္တယ္၊ “ငါ ဘာလုပ္ႏိုင္သလဲ” လို႔ အၿမဲပဲ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ေမးၿပီး လုပ္ႏိုင္တာကို လုပ္ေနသင့္တယ္လို႔ ယူဆေၾကာင္းပါ။ (အေျပာလြယ္ၿပီး အလုပ္ခက္ပါတယ္၊ ဒါ့ေၾကာင့္လည္း ကၽြန္ေတာ္ အပါအ၀င္ မိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္းမ်ား ဒီအႏၲရာယ္တြင္းထဲ တဖုတ္ဖုတ္ ျပဳတ္က်ၾကတာေပါ့။)
(င) ေမွ်ာ္မွန္းမိေသာ ေလ့လာမႈ၏ စတုတၳအဆင့္ နဲ႔ နိဂံုး မဟုတ္ေသာ နိဂံုး
ျမန္မာျပည္မွာ သြားသြားလာလာကို ဘာသာျပန္ရင္း ကၽြန္ေတာ္ တာ၀န္မကင္း ျဖစ္လာတယ္လို႔ ယူဆမိတဲ့အတြက္ မသိျခင္းေရာ သိျခင္းေရာရဲ႕ အႏၲရာယ္ေတြကို ကၽြန္ေတာ္ အပါအ၀င္ မိတ္ေဆြ ျပည္သူေတြရဲ႕ အေတြ႕အႀကံဳေတြ အေပၚ မူတည္ၿပီး ေရးလိုက္ပါတယ္။ သိလြန္း တတ္လြန္းလို႔ ေရးေနတာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ ဒီစာကို ဖတ္လိုက္ရင္ပဲ သိသူ၊ တတ္သူ စာဖတ္သူအခ်ိဳ႕ ေကာင္းေကာင္းသိပါတယ္။ သတၱိ ဘယ္ေလာက္ ႐ွိၿပီး ဘာေတြ လက္ေတြ႕ လုပ္ေနလို႔ ဒါေတြ ေျပာရတာလဲလို႔ ေမးရင္ “ကၽြန္ေတာ္ ေၾကာက္လို႔ ပုဆိုးၿခံဳထဲကပဲ လက္သီးျပရဲတာသာ ၾကည့္ပါေတာ့” လို႔ ေျဖရမွာပဲ။ ကၽြန္ေတာ္က ေလ့လာသင့္တယ္ ေျပာမိလို႔၊ ေလ့လာဖို႔ စာတခ်ိဳ႕ ဘာသာျပန္မိလို႔၊ အဲဒီစာေတြ၊ ေလ့လာမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အႏၲရာယ္ေတြကို ေျပာဖို႔လည္း ကၽြန္ေတာ့္မွာ တာ၀န္႐ွိတယ္လို႔ ယူဆလို႔ ေျပာျခင္း သက္သက္ပါ။
အက်ဥ္းခ်ဳပ္ေျပာရရင္ေတာ့၊ မသိျခင္းဟာ အႏၲရာယ္ ႀကီးသလို၊ သိျခင္းေၾကာင့္လည္း အႏၲရာယ္ေတြ ျဖစ္ႏို္င္တယ္၊ ျဖစ္တတ္တဲ့ အႏၲရာယ္ေတြကို ရင္ဆိုင္ဖို႔က “ဇြဲမေလွ်ာ့ပါနဲ႕”၊ “ျပတ္သား ခိုင္မာတဲ့ ရပ္တည္ခ်က္ထားၿပီး လုပ္ႏိုင္သေလာက္ လုပ္မွသာ ေျမစာပင္ဘ၀က သက္သာရာရမယ္”၊ “မိမိကိုယ္ကို ႐ိုး႐ိုးသားသား ေ၀ဖန္ပါ”၊ “ငါဘာလုပ္ႏိုင္သလဲ၊ ငါဘာလုပ္လို႔ ရသလဲ” လို႔ အၿမဲပဲ ေမးေန လုပ္ေနပါ။
အဲဒီလို သိျခင္း၏ အႏၲရာယ္ေတြကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္ရင္ ေလ့လာသူ အားလံုးဟာ ေနာက္ဆံုးမွာ “လက္႐ွိ အေျခအေနသည္ ပံုမွန္မဟုတ္၊ မွားေနတယ္၊ ဒါ့ထက္ အမ်ားႀကီး ေကာင္းႏိုင္ရက္သားနဲ႔ လမ္းေၾကာင္းလြဲေနတယ္၊ ငါတို႔ လုပ္ႏိုင္သေလာက္ တခုခုေတာ့ လုပ္မွ ျဖစ္မယ္” ဆိုတဲ့ ဘံု သေဘာတူညီခ်က္ ရၿပီး တက္ညီလက္ညီ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ၾကလိမ့္မယ္လုိ႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။
ေလ့လာမႈတစ္ခုဟာ၊ (ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္ ေျပာရရင္ “ဘ၀” ဆိုတာႀကီးကပါ) နိဂံုးတစ္ခု၊ ပန္းတိုင္ တစ္ခုေတာ့ မဟုတ္ပါ၊ ခရီးတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ (ဒီစကားမ်ိဳး ၾကားရလြန္းလို႔ နားခါးၿပီးေတာင္ ျဖစ္ေလာက္ၿပီ။) ၿပီးျပည့္စံုျခင္း ဆိုတာကလည္း ဘယ္ေတာ့မွ ဆိုက္ေရာက္မွာမဟုတ္ပါ၊ ဒါေပမယ့္ ၿပီးျပည့္စံုျခင္းကို ဦးတည္ၿပီး အၿမဲပဲ သြားလာေနဖို႔ေတာ့ လိုပါတယ္၊ ဒါမွ မဆုတ္ယုတ္မွာပါ။ ျမန္မာျပည္ႏိုင္ငံေရးဟာ ဘာနဲ႔တူသလဲဆိုေတာ့ ေရစီးသန္တဲ့ ျမစ္ကို ဆန္ေနသလိုပဲ၊ ျမစ္ဖ်ားထိေတာ့ ေရာက္ခ်င္မွ ေရာက္မယ္၊ ေရာက္မွာ မဟုတ္လို႔ ဆန္ေနတာကို ရပ္လိုက္ရင္ေတာ့ တခါတည္း ဟိုးေအာက္ထိ စုန္ဆင္းသြားမွာပဲ၊ တပ္မေတာ္ အစိုးရရဲ႕ လက္႐ွိအေျခအေနဟာ ဆန္ရမယ့္ ကိစၥကို မဆန္ဘဲ၊ ရပ္ေနတဲ့ အဆင့္ေတာင္ မဟုတ္ဘဲ၊ အားရပါးရ စုန္ဆင္းေနတယ္ ဆိုတာကို ေလ့လာသူမ်ား ျမင္ႏိုင္ရင္၊ ဆန္တက္ႏိုင္ဖို႔ တတပ္တအား ႀကိဳးစားၾကမယ္ ဆိုရင္ ေရးရက်ိဳးနပ္ ပါေၾကာင္း။
(ဟူး… ေမာလိုက္တာ... :D)
ေရးသူ- ပုထုဇဥ္
(8/24/07)
မ်ိဳးဆက္ကြာဟမႈ
အခုတေလာ သူ႕ ဖခင္ျဖစ္သူကို သတိရေနမိသည္။ ဖခင္ကေရာ သူ႕ကို သတိရေနမည္လား။ သူ မသိပါ။ သူသိသည္က သူ႕ဖခင္သည္ သူ႕လိုသိပ္ ႏူးႏူးညံ့ည့ံ မဟုတ္ျခင္းပင္။ စကားေျပာလွ်င္ ခပ္က်ယ္က်ယ္၊ ခပ္ျပတ္ျပတ္ ေျပာေလ့ရွိသူ။ လုပ္စရာရွိသမွ်ကိုလည္း တရစပ္ လုပ္ေနတတ္သူ။ လုပ္စရာ မရွိလွ်င္လည္း စာတခုခု ဖတ္ေနတတ္သူ။ စည္းကမ္းကလည္း အလြန္တရာၾကီးသူလည္း ျဖစ္သည္။
သူမွတ္မိေနေသးသည့္ အျဖစ္အပ်က္ တခု ရွိသည္။ သၾကၤန္တခုတြင္ ျဖစ္သည္။ သူတို႕ ညီအကိုက ဖြားေအျဖစ္သူ အိမ္တြင္ ေရသြားကစားၾကသည္။ ဖခင္က ညေန ၆ နာရီ ေနာက္ဆံုးထားျပီး အိမ္ျပန္လာရန္ အကိုၾကီးကို မွာလိုက္သည္။ သို႕ေသာ္လည္း အဖြားက ညေနစာ စားျပီးမွ ျပန္ခိုင္းသျဖင့္ ညေန ၆ နာရီ ေက်ာ္သြားသည္။ ည ၇ နာရီေလာက္မွာေတာ့ ဖခင္သည္ အဖြားအိမ္သို႕ ေပါက္ခ်လာသည္။ အကိုၾကီးအေပၚ ေဒါသူပုန္ထေနေတာ့သည္။ သူကေတာ့ အငယ္မို႕ အရိုက္မခံလိုက္ရေသာ္လည္း အကိုၾကီးကေတာ့ စည္းနဲ႕ကမ္းနဲ႕ ျပန္လာရန္ မွာထားသည္ကို မလိုက္နာသျဖင့္ အေဆာ္ ခံလိုက္ရသည္။ အကိုၾကီးကလည္း သည္ကိစၥကို မေက်နပ္ပါ။ သည္လိုနဲ႕ သည္အျဖစ္အပ်က္မွ စတင္ျပီး အကိုၾကီးႏွင့္ ဖခင္အၾကား ကြဲလြဲမႈေတြက မ်ားလာသည္။ သူကေတာ့ ဗုဒၶဘာသာ အဆံုးအမအတိုင္း အနေႏၱာအနႏၱငါးပါးထဲ ပါေနသည့္ ဖခင္ ေျပာသမွ် လိုက္နာခဲ့သည္ခ်ည္း။ အကိုၾကီးနဲ႕ ဖခင္ကေတာ့ ၾကာေလ နားလည္မႈ လြဲေလ ျဖစ္ေနေတာ့သည္။
ဥပမာ- ဖခင္ျဖစ္သူ လုပ္ေနေသာ ႏိုင္ငံေရးကိစၥမ်ားကို အကိုၾကီးျဖစ္သူက သေဘာမက်။ ဖခင္သည္ မိသားစု အေရးကို ဦးစား မေပးပဲ ႏိုင္ငံေရး အလုပ္ကိုသာ အဓိက လုပ္ေနသည္၊ သည့္အတြက္ေၾကာင့္ မိသားစုမွာ ဆင္းရဲခ်ိဳ႕ငဲ့ေနရသည္-ဟု ထိုစဥ္က အကိုၾကီးက နားလည္ယူဆေနသည္။
သည္အျဖစ္အပ်က္မ်ားကို ျပန္ေတြးမိရင္း မ်ိဳးဆက္ကြာဟမႈ (Generation Gap) ဆိုသည္ကို သူ စဥ္းစားေနမိသည္။
ေယဘုယ်အားျဖင့္ မ်ိဳးဆက္တခုကို မိဘႏွင့္ သားသမီး အေနျဖင့္ သတ္မွတ္ၾကသည္။ မိဘသည္ ပထမမ်ိဳး ဆက္ျဖစ္ျပီး သားသမီးတို႕သည္ ေနာက္မ်ိဳးဆက္သစ္ျဖစ္သည္။ ဒုတိယ မ်ိဳးဆက္ျဖစ္သည္။ သားသမီးတို႕မွ ေမြးဖြားလာၾကေသာ ေျမးမ်ားသည္ တတိယ မ်ိဳးဆက္ ျဖစ္မည္။ အၾကမ္းျဖင္းအားျဖင့္ အႏွစ္ ၂၀-၂၅ ႏွစ္ သည္ မ်ိဳးဆက္တခုႏွင့္ တခုအၾကား အခ်ိန္ကလ အကြာအေ၀းျဖစ္သည္။
ဤေလာကၾကီးတြင္ အသစ္ႏွင့္ အေဟာင္းသည္ ရွိခဲ့သည္၊ ရွိေနသည္၊ ရွိေနလိမ့္ဦးမည္။ ေခတ္ေဟာင္း စနစ္ေဟာင္းႏွင့္ ေခတ္သစ္ စနစ္သစ္သည္လည္း ရွိေနခဲ့သည္၊ ရွိေနသည္၊ ရွိေနလိမ့္ဦးမည္။ မ်ိဳးဆက္သစ္ႏွင့္ မ်ိဳးဆက္ေဟာင္းသည္လည္း ထိုသို႕ပင္ ျဖစ္ေပသည္။
သည္အခါ မ်ိဳးဆက္သစ္ႏွင့္ မ်ိဳးဆက္ေဟာင္း ဟူသည့္ မတူညီေသာ မ်ိဳးဆက္မ်ား အၾကား ၾကည့္ျမင္ ယူဆပံု မတူညီျခင္း၊ အျပန္အလွန္ နားလည္မႈ ကင္းမဲ့လာေစသည့္ မတူညီေသာ သေဘာထားမ်ား ရွိျခင္း၊ ဘ၀ စံထားမႈ မတူညီျခင္း၊ ေနထိုင္မႈ ပံုသ႑ာန္ ကြဲျပားလာျခင္းႏွင့္ အျပန္အလွန္ တန္ဖိုးထားမႈမ်ား ကင္းမဲ့လာျခင္း-တို႕ ျဖစ္ေပၚလာသည့္အခါ မ်ိဳးဆက္ကြာဟမႈ (Generation Gap) ရွိေနသည္-ဟု ေျပာဆိုၾကေပသည္။ ထိုအခါ လူငယ္မ်ားႏွင့္ ၄င္းတို႕၏မိဘမ်ား (သို႕မဟုတ္ - အေရွ႕ မ်ိဳးဆက္မ်ား) အၾကား (မလိုလားအပ္စြာ ကံမေကာင္း အေၾကာင္းမလွစြာ) အယူအဆ ၂ မ်ိဳး၊ အျမင္ ၂ မ်ိဳး၊ အေျခအေန ၂ မ်ိဳး ျဖစ္ေနေလေတာ့သည္။
မ်ိဳးဆက္တခုကို ထိုမ်ိဳးဆက္ေနာက္မွ ေပၚေပါက္လာသည့္ မ်ိဳးဆက္ အသစ္တခုမွ ကြဲျပားသြားေစေအာင္ ခြဲျခားလိုက္သည့္ ႏွစ္ကာလမ်ားသည္ အေရးပါေလသည္။၊ အထူးသျဖင့္ ထို ႏွစ္ကာလမ်ားက ထိုမ်ိဳးဆက္ ၂ ခု အၾကားတြင္ နားလည္မႈ မရွိျခင္း၊ အျမင္ကြဲျပားျခင္းတို႕ကို ကိုယ္စားျပဳေနသည္။
သည္ေနရာတြင္ ကြာဟမႈ (Gap) ဆိုသည္မွာ အလြန္က်ယ္ျပန္႕သည့္ အခ်က္အလက္မ်ား ပါ၀င္သည္-ဟု သူ စဥ္းစားမိသည္။ အဓိကက်သည့္ ၾကည့္ျမင္ ယူဆပံု မတူညီျခင္း၊ ကြဲျပားေသာ သေဘာထားမ်ား ရွိျခင္း၊ ဘ၀အေပၚ စံထားမႈမ်ား မတူညီျခင္း၊ ေနထိုင္မႈ ပံုသ႑ာန္ ကြဲျပားျခင္း၊ အျပန္အလွန္ တန္ဖိုးထားမႈမ်ား ကင္းမဲ့ျခင္းတို႕မွာ အဓိက က်ေသာ္လည္း က်န္ အခ်က္အလက္မ်ား ျဖစ္သည့္ ထိုမ်ိဳးဆက္မ်ား ရွင္သန္ၾကီးျပင္းလာရသည့္ ပတ္၀န္းက်င္ ေရေျမအေျခအေန၊ ႏိုင္ငံေရး အေနအထား၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ဘာသာေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ အေဆာက္အအံုမ်ား၏ လႊမ္းမိုးမႈ တို႕ကိုလည္း ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမည္-ဟု သူ ေတြးထင္မိသည္။
လူတဦးစီအေပၚ အေတြးအေခၚအရ လႊမ္းမိုးမႈသည္ အေရးၾကီးသည္။ မည္သူမဆို မိမိကိုယ္တိုင္ သိသည္ျဖစ္ေစ မသိသည္ျဖစ္ေစ အေတြးအေခၚတခုခုကိုေတာ့ ကိုင္စြဲ ၾကီးျပင္းလာၾကသည္ခ်ည္း ျဖစ္သည္။ ထို အေတြးအေခၚကို မိုင္ေထာင္ခ်ီေ၀းေသာအရပ္မွ ရရွိခဲ့ျခင္း မဟုတ္ပါ။ ထိုလူတဦး ရွင္သန္ၾကီးျပင္းလာရာ ပတ္၀န္းက်င္က ေပးလိုက္ျခင္းသာျဖစ္ပါသည္။ ထိုအခါ အထက္တြင္ သူ စဥ္းစားမိေသာ က်န္ အခ်က္အလက္မ်ား၏ လႊမ္းမိုးမႈက ထိုလူတေယာက္ကို အေတြးအေခၚတခုကို ကိုင္စြဲလိုက္ေစသည္၊ လားရာတခုသို႕ ဦးတည္သြားေစသည္-ဟု သူ ယူဆသည္။
သည္အခါ ေယဘုယ်ေျပာရလွ်င္ မ်ိဳးဆက္ တမ်ိဳးဆက္တည္းျဖစ္လွ်င္ အေတြးအေခၚအရ ကြာဟမႈက သိပ္မရွိၾက၊ မ်ိဳးဆက္တူမ်ားသည္ အခ်ိန္ကာလတခုကို အတူတူ ျဖတ္သန္းလာရသျဖင့္ ပတ္၀န္းက်င္ ေရေျမအေျခအေန၊ ႏိုင္ငံေရး အေနအထား၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ဘာသာေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ အေဆာက္အအံုမ်ား၏ လႊမ္းမိုးမႈကို အတူတကြ ခံစားၾကရသည့္အတြက္ ကြဲလြဲမႈ မ်ားမ်ား စားစား မရွိ။
သိုေသာ္လည္း မ်ိဳးဆက္ မတူသည့္အခါ ကြဲလြဲမႈမ်ားက အလို အေလ်ာက္ကို ရွိလာေတာ့သည္။ မတူညီသည့္ အခ်ိန္ကာလကို ျဖတ္သန္းလာရသျဖင့္ ေန႕စဥ္ေနထိုင္မႈ ဘ၀မွာပင္ မ်ိဳးဆက္ေဟာင္းမ်ား မၾကံဳေတြ႕ရသည္မ်ားကို မ်ိဳးဆက္သစ္မ်ားက ၾကံဳေတြ႕ရသည္။ သည္အခါ မတူညီေသာ အေတြ႕အၾကံဳမ်ားက မတူညီေသာ အျမင္မ်ားကို ေမြးထုတ္ေပးလိုက္ေတာ့သည္။ ျပႆနာ တရပ္ကို ရႈျမင္ၾကသည့္အခါ မ်ိဳးဆက္ေဟာင္းႏွင့္ မ်ိဳးဆက္သစ္အၾကားတြင္ ကြဲလြဲမႈမ်ား ရွိလာသည္။ သို႕ေသာ္လည္း ဤအေျခအေနသည္ သဘာ၀က်စြာ ျဖစ္ေပၚလာျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ ဤအေျခအေနသည္ မ်ိဳးဆက္ကြာဟမႈ (Generation Gap) ကို မျဖစ္ေစေသး။
သို႕ေသာ္လည္း ဤအေျခအေနမွတဆင့္ တက္ျပီး နယ္ပယ္အားလံုးတြင္ မ်ိဳးဆက္မ်ား အၾကား အျပန္အလွန္ နားလည္မႈမ်ား က်ယ္ျပန္႕စြာ ကင္းမဲ့လာသည့္ အေျခအေနသို႕ ေရာက္လာျပီဆိုလွ်င္မူ မ်ိဳးဆက္ကြာဟမႈ ရွိေနျပီ-ဟု အတိအက် ဆိုႏိုင္ပါမည္။
သူ စဥ္းစားမိေနသည္က အမိဗမာျပည္မွာလည္း မ်ိဳးဆက္ကြာဟမႈ ရွိေနျပီလား။
အမိဗမာျပည္မွာ မ်ိဳးဆက္ကြာဟမႈ ရွိမရွိကို မည္သို႕ တိုင္းတာမည္နည္း။
ဆိုပါစို႕- ၁၉၇၄ ဦးသန္႕အေရးေတာ္ပံုတြင္ ပါ၀င္ခဲ့ၾကေသာ ေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွာမႈတြင္ ပါ၀င္ခဲ့ေသာ ေက်ာင္းသားမ်ား အၾကားတြင္ ၂၂ ႏွစ္-ဟူေသာ အခ်ိန္ကာလ ကြာျခားခ်က္ ရွိသည္။ မ်ိဳးဆက္တခု၏ ေယဘုယ် သတ္မွတ္ခ်က္အရ ထို မ်ိဳးဆက္ ၂ ခုကို မ်ိဳးဆက္ေဟာင္းႏွင့္ မ်ိဳးဆက္သစ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ႏိုင္သည္။ ထိုမ်ိဳးဆက္ ၂ ခု အၾကားမွာ မ်ိဳးဆက္ကြာဟမႈ ရွိခဲ့ပါသလား။ ထိုမ်ိဳးဆက္ ၂ ခုလံုးသည္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို ဆန္႕က်င္ခဲ့ၾကသည္၊ ဒီမိုကေရစီေရးအတြက္ စြန္႕လႊတ္ တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ၾကသည္။ မတရားမႈကို လက္ပိုက္ ၾကည့္မေနခဲ့ၾက၊ မတရားမွန္းသိလ်က္ ေခါင္းငံု႕မခံခဲ့ၾက၊ သည္သို႕ ဆိုလွ်င္ ထို မ်ိဳးဆက္ ၂ ခုမွာ ႏိုင္ငံေရးအရ မ်ိဳးဆက္ကြာဟမႈ မရွိ-ဟု သူထင္သည္။ က်န္သည့္ ကြာဟမႈမ်ားေတာ့ ရွိႏိုင္ေလသည္ေပါ့။ ဥပမာ- ၾကိဳက္ႏွစ္သက္ၾကေသာ ဂီတပံုစံ၊ အ၀တ္အစား ၀တ္ဆင္ပံု- စသည္ျဖင့္။
ထို႕အတူ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ မ်ိဳးဆက္မ်ား၊ ၈၈ မ်ိဳးဆက္မ်ား- စသည္ျဖင့္ သူ ဆက္စပ္ စဥ္းစားေနမိသည္။ သူ႕အေနျဖင့္ေတာ့ အမိဗမာျပည္မွာ ႏိုင္ငံေရးအရ မ်ိဳးဆက္ကြာဟမႈ ရွိသည္-ဟု မထင္ပါ။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ အမိဗမာျပည္၏ ႏိုင္ငံေရး ၀န္ရိုးၾကီးကို တေလွ်ာက္လံုး တြန္းလွည့္လာခဲ့သည္႕ ေက်ာင္းသားထုၾကီးသည္ မ်ိဳးဆက္တခုျပီးတခု ေျပာင္းခဲ့ေသာ္လည္း တလက္တည္းေသာ တိုက္ပြဲ၀င္ ခြပ္ေဒါင္းအလံကို လက္ဆင့္ကမ္း သယ္ေဆာင္လာေနခဲ့သည္မွာ ယေန႕အထိပင္ မဟုတ္လား။
(ေအာင္သာငယ္)
http://aungthange.blogspot.com/2009/12/blog-post_09.html
via ပုထုဇဥ္ မွတ္တမ္း by Pu-htu-zin on 8/24/07
(က) မိတ္ဆက္
စာ႐ႈသူ အေပါင္း ေခါင္းစဥ္ကိုဖတ္ၿပီး “ဘာႀကီးပါလိမ့္” လို႔ ထင္စရာ ႐ွိပါတယ္။ နပ္သူ၊ လ်င္သူ စာဖတ္သူမ်ားကေတာ့ “ငပုတစ္ေယာက္ အေပါက္ဖာ ေနၿပီ” လို႔ သိၾကမွာပါ။ ဘယ္အေပါက္ ဖာတယ္ ထင္ပါသလဲ၊ ႐ွင္းပါတယ္၊ အခုတေလာ ကၽြန္ေတာ့္ ဘေလာဂ္မွာ အေရးမ်ားတဲ့ “ျမန္မာျပည္မွာ သြားသြားလာလာ” လိုစာမ်ိဳးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ကိစၥတခ်ိဳ႕ေပါ့။ ဒါျဖင့္ရင္ ဘာအေပါက္လဲ၊ ကၽြန္ေတာ္ဆိုလိုတဲ့ “အေပါက္” pitfall ဆိုတာက ကၽြန္ေတာ္တို႔တေတြ ျမန္မာျပည္ ႏိုင္ငံေရး (စကားလံုးကေတာ့ အႀကီးႀကီးပဲ၊ အမွန္ဆိုလိုတာက ကၽြန္ေတာ္တို႔လို သာမန္ျပည္သူမ်ား အေနနဲ႔ သိသင့္ သိထိုက္တဲ့ ကိစၥရပ္ေတြကိုသာ ဆိုလိုတာပါ၊ ဘာမွ ေထြေထြထူးထူး မဟုတ္ပါဘူး) အေၾကာင္း ေလ့လာတဲ့ ခရီးမွာ ၾကမ္းကၽြံၿပီး အႏၲရာယ္ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ တြင္းေပါက္ ေထာင္ေခ်ာက္မ်ား အေၾကာင္းပါ၊ အဲဒီအေပါက္ေတြကို ဖာေထးဖို႔၊ မဖာႏိုင္ေတာင္ အနည္းဆံုးေတာ့ ႐ွိေၾကာင္း အသိေပးခ်င္လို႔၊ ဒီတခါေတာ့ လူပုသေလာက္ အျမင့္ႀကီး မွန္းၿပီး ႀကိဳးစား လက္တည့္ စမ္းၾကည့္လိုက္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္က ဒီ “ျမန္မာျပည္မွာ သြားသြားလာလာ” လို စာမ်ိဳးကို ဘာသာျပန္တယ္၊ ဟိုဟာ သိသင့္တယ္၊ ဒီဟာ သိသင့္တယ္၊ လူငယ္ေတြ ေလ့လာရမယ္၊ ဘာဘာညာညာ ေလွ်ာက္ေျပာမိတဲ့အတြက္ ေလ့လာရင္လည္း ေလ့လာတဲ့ ခရီးလမ္းမွာ ျဖစ္တတ္တဲ့၊ တခ်ိဳ႕ ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္လည္း ႀကံဳဖူးတဲ့၊ အႏၲရာယ္ေတြ အေၾကာင္းကိုပါ ေရးဖို႔ တာ၀န္႐ွိတယ္လို႔ ထင္လို႔ ဒီလိုစာမ်ိဳး ေရးတာပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္လည္း “မသိျခင္းႏွင့္ သိျခင္းတို႔၏ အႏၲရာယ္မ်ားႏွင့္ ေလ့လာမႈခရီး” လို႔ ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္ ေခါင္းစဥ္တပ္လိုက္မိတာပါ။
(ခ) မသိျခင္း၏ အႏၲရာယ္
မသိျခင္း၏ အႏၲရာယ္ကေတာ့ ႐ွင္းပါတယ္၊ ျမန္မာျပည္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ အက်ပ္အတည္း၊ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ အက်ပ္အတည္း၊ အေၾကာင္း မသိတဲ့လူေတြ မ်ားေလေလ၊ အဲဒီ မသိသူ ကၽြန္ေတာ္တို႔လို သာမန္ျပည္သူအမ်ားရဲ႕ အၾကားအျမင္ ဗဟုသုတ နည္းပါးမႈအေပၚ အခြင့္ေကာင္းယူၿပီး လက္တစ္ဆုပ္စာ လူတစ္စုက သူတို႔ လုပ္ခ်င္တာလုပ္လို႔ “ေက်ာ” သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔တေတြရဲ႕ ဒုကၡကို အေလးမထားဘဲ သူတို႔အတြက္၊ သူတို႔လုပ္ခ်င္ရာသာ လုပ္သြားၾကမွာပဲ။ အဲဒီလို အလုပ္မခံႏိုင္ဘူး၊ အဲဒီလို အေက်ာ မခံခ်င္ဘူး ဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ သိသင့္ သိထိုက္တာေတြကို သိရမယ္၊ ေလ့လာရမယ္။ “မ အ ေအာင္ သမိုင္းသင္ရမယ္” လို႔လည္း ဆရာေတြက ေျပာခဲ့ၾကတယ္ မဟုတ္လား၊ “သမိုင္းထဲမွာ အိပ္ပဲ မေနျဖစ္ေအာင္” ေတာ့ သတိထားရမွာေပါ့။ မသိျခင္းရဲ႕ အႏၲရာယ္က ႐ွင္းလြန္းေတာ့ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘာဆက္ေရးရမွန္းကို မသိေတာ့ပါ။
(ဂ) သိျခင္း၏အႏၲရာယ္မ်ားႏွင့္ ေလ့လာမႈခရီး
အဲဒီလို မသိျခင္းရဲ႕ အႏၲရာယ္ေတြကို ေ႐ွာင္႐ွားလိုလို႔ သိဖို႔ ေလ့လာတဲ့ အခါမွာလည္း အဲဒီ ေလ့လာတဲ့ ခရီးမွာ အႏၲရာယ္ တြင္းေပါက္ေတြက ႐ွိေနျပန္တယ္။ ျမန္မာ့ ႏိုင္ငံေရးကို ေလ့လာတဲ့ သာမန္ျပည္သူ လူႀကီးလူငယ္မေ႐ြး၊ အထူးသျဖင့္ ပညာတတ္ လူလတ္တန္းစားမ်ား၊ ျဖစ္ေလ့႐ွိတဲ့၊ ျဖစ္႐ိုးျဖစ္စဥ္လို႔ေတာင္ ေျပာလို႔ရတဲ့ ပံုစံကို ကၽြန္ေတာ္ ျမင္သလို ေျပာၾကည့္ပါမယ္။ ဘယ္ေလာက္ထိ ျဖစ္႐ိုးျဖစ္စဥ္ ျဖစ္သလဲဆိုတာ စာရင္းနဲ႔ အင္းနဲ႔ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ သုေတသန လုပ္မျပႏုိင္ဘူးေပါ့ဗ်ာ၊ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ့္ ျပည္တြင္း ျပည္ပ ပတ္၀န္းက်င္မွာ ေတြ႕ေနရတာေတြကို ေျပာျပတာပါ။
ပထမအဆင့္က မသိျခင္းနဲ႔ လက္႐ွိဘ၀ကို မေက်နပ္ျခင္းက စ ပါတယ္၊ ဘာေတြ ျဖစ္ေနသလဲ သိပ္မသိပါ၊ ဒါေပမယ့္ လက္႐ွိဘ၀ကိုေတာ့ မေက်နပ္ပါ၊ ဒုကၡသုကၡေတြက သိသာ ထင္႐ွားလြန္းပါတယ္၊ (အသက္ငယ္သူတခ်ိဳ႕၊ ကၽြန္ေတာ္ ထပ္ေျပာပါတယ္ တခ်ိဳ႕ လိုပဲ ေျပာတာပါ၊ ဆိုရင္ လက္႐ွိ အေျခအေနဟာ ပံုမွန္လို႔ပဲ ထင္တယ္၊ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ လက္႐ွိကလြဲလို႔ တျခားေနရာ၊ တျခားျဖစ္ႏိုင္ေျခ စတာေတြကို ဘာမွမသိလို႔၊ အဂၤလိပ္လို ေျပာၾကတာကေတာ့ they don’t know any better ဆိုပါေတာ့၊ အဲဒါကိုေတာ့ ပထမအဆင့္ မတိုင္မီ သုည အဆင့္လို႔ပဲ ေခၚၾကပါစို႔။ ကၽြန္ေတာ္တို႔လည္း မဆလေခတ္ ကေလးဘ၀တုန္းက ဒီလိုပဲ ထင္ခဲ့ၾကတာ မဟုတ္ပါလား။)
ဒုတိယအဆင့္က ပထမအဆင့္မွာ ေရာက္ေနတဲ့ လူလတ္တန္းစား ျမန္မာေတြဟာ လက္႐ွိဘ၀က ဒုကၡေတြကို ေက်ာ္လႊားရင္ဆိုင္ဖို႔ ျပႆနာကို ေလ့လာျခင္းက စပါတယ္၊ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံေရး အက်ပ္အတည္းအေၾကာင္း၊ သတင္းေတြ၊ စာအုပ္ေတြ တတ္ႏိုင္သေလာက္ဖတ္တယ္၊ ျပည္ပမွာ ေရာက္ေနတဲ့ သူေတြဆိုရင္ ေလ့လာစရာ စာအုပ္စာတမ္းကအစ တပံုတပင္၊ ျပည္တြင္းမွာကေတာ့ ေရဒီယိုေတြ နားေထာင္တယ္၊ အစိုးရသတင္းစာေတြက ေျပာတာကို စားသင့္တာစား၊ ေျမႇာက္သင့္တာေျမႇာက္၊ ေျပာင္းျပန္ယူသင့္တာယူၿပီး အမွန္နဲ႔ နီးစပ္ေအာင္ ေလ့လာၾကတယ္။ (အစိုးရေျပာတိုင္း ယံုလို႔မရဘူး ဆိုတဲ့ ဘ၀ေပး အသိက ႐ွိတာကိုး။) အဲဒီ အဆင့္ကေတာ့ ဒုတိယအဆင့္ေပါ့၊
အဲဒီ ဒုတိယအဆင့္မွာ သိတန္သေလာက္ သိၿပီးေနာက္က်ေတာ့ ေလ့လာသူရဲ႕ ပင္ကိုယ္ စ႐ိုက္၊ ေမြးဖြားႀကီးျပင္းရာ ပတ္၀န္းက်င္၊ လက္႐ွိဘ၀ထဲက ပုဂၢလိက အက်ိဳးစီးပြား စတာေတြအေပၚ မူတည္ၿပီး ေလ့လာသူေတြ ေလ့လာမႈအေပၚ တံု႕ျပန္ပံုက မတူေတာ့ပါ။ အဲဒီ ဒုတိယအဆင့္ သိတန္သေလာက္ သိၿပီးေနာက္မွာ ေအာက္ပါ အႏၲရာယ္မ်ားကို ရင္ဆိုင္မိၾကတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ အႏၲရာယ္ တြင္းေပါက္ ေလးမ်ိဳးထဲက တခ်ိဳ႕ထဲကို ကၽြန္ေတာ္ လံုးလံုးလ်ားလ်ားလည္း က်ဖူးတယ္၊ တခ်ိဳ႕ထဲကို ကၽြန္ေတာ္ က်ေတာ့မလိုလည္း ျဖစ္ဖူးတယ္၊ အစကတည္း ေ႐ွာင္ႏိုင္ခဲ့တာေတြလည္း ႐ွိပါတယ္။ အဲဒီလိုပဲ ကၽြန္ေတာ့္ မိတ္ေဆြ အေပါင္းအသင္းမ်ားလည္း တြင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးထဲကို က်ပံု က်နည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ က်ၾကတယ္။
(ဃ - ၁) ပထမ အႏၲရာယ္တြင္းေပါက္ (“႐ႈပ္ေနတာပဲ”)
ပထမဆံုး ကၽြန္ေတာ္ သတိထားမိတဲ့ တြင္းေပါက္ကေတာ့ လန္႔ၿပီး ထံုသြားျခင္းပဲ။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး အက်ပ္အတည္းအေၾကာင္း မသိလို႔ သိေအာင္ေလ့လာတယ္၊ သိေတာ့ အက်ပ္အတည္းက ကိုယ္ထင္ထားတာတက္ အမ်ားႀကီး ႐ႈပ္ေထြးတယ္၊ အႏၲရာယ္မ်ားတယ္ ဆိုတာ သိရတဲ့ အခါက်ေတာ့ ထံု သြားတယ္၊ လန္႔သြားတယ္၊ ေနာက္ဆုတ္သြားတယ္။ ဥပမာ အခု ကၽြန္ေတာ္ ဘာသာျပန္ျပန္ေနတဲ့ “ျမန္မာျပည္မွာ သြားသြားလာလာ” ကို ၾကည့္ပါ၊ “ဗမာ အမ်ားစုဟာ ဒီမိုကေရစီေရးသည္ တစ္ခုတည္းေသာ ျပႆနာ လို႔ ထင္ေနၾကတယ္ […] က်ဳပ္တို႔ အျမင္ကေတာ့ ဘယ္အစိုးရတက္တက္ ဂ႐ုမစိုက္ဘူး၊ အားနည္းေလ ေကာင္းေလပဲ” ဆိုတဲ့ တိုင္းရင္းသား တစ္ေယာက္ရဲ႕ ေျပာစကားကို ဖတ္မိသူ ျပည္မက ဗမာလူငယ္တစ္ဦးအေနနဲ႔ ဘယ္လို ခံစားမိမလဲ၊ သူေျပာတာ ဟုတ္သားပဲ၊ ဒီမိုကေရစီေခတ္ ဆိုတဲ့ အခ်ိန္ကတည္းက ျပည္တြင္းစစ္ႀကီးက ျဖစ္ခဲ့တာ၊ ျမန္မာ့ အက်ပ္အတည္းက စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းမွ စခဲ့တာ မဟုတ္၊ ေ႐ွးကတည္း စခဲ့၊ ျဖစ္ခဲ့တာ၊ ျပႆနာက ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာ တရားမ၀င္ ယူထားတဲ့ အစိုးရ တစ္ခုတည္း မဟုတ္ဘူးဆိုတာ သိလာရင္ ဘယ္လို ခံစားရမယ္ ထင္ပါသလဲ၊ ေသခ်ာတာေပါ့၊ “အင္း… မလြယ္ပါလား” ဆိုတာက ပါလာမွာပါပဲ။ မလြယ္ပါလားရဲ႕ ေနာက္ကေန “ကိစၥေတြ၊ လူေတြက ငါထင္သေလာက္ မ႐ိုး႐ွင္းပါလား၊ ႐ႈပ္ေနတာပဲ၊ ငါ့လို႔ လူတစ္ေယာက္ ဘာမ်ား လုပ္ႏိုင္မွာမို႔လဲ၊ ေတာ္ပါၿပီ၊ ပိုေနၿမဲ က်ားေနၿမဲပဲ ေကာင္းပါတယ္” ဆိုတဲ့ဆင္ေျခရလာၿပီး ေလ့လာတဲ့ ကိစၥကို ရပ္ပစ္လိုက္တယ္၊ “Ignorance is a bliss” ဆိုတဲ့ စကားကို လိုက္နာၿပီး ေမ့ပစ္လိုက္ၾကတယ္။ မသိတုန္းကလည္း မသိလို႔၊ သိတဲ့အခါက်ေတာ့လည္း ႐ႈပ္လို႔ ဆိုၿပီး ဒီကိစၥကို ေခါင္းထဲကေန ထုတ္ပစ္လိုက္ၾကတယ္။ အဲဒီလို ျဖစ္သြားတာကို ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ ေလ့လာမႈခရီးမွာ ပထမ အေပါက္ကၽြံတယ္လို႔ ေျပာခ်င္တယ္။
ဒီအတြက္ ကၽြန္ေတာ္ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ ႐ိုး႐ိုးေလးပါပဲ၊ “ဇြဲ မေလွ်ာ့ပါနဲ႔။” ႐ႈပ္တာ မွန္ပါတယ္၊ ကိုယ္က ႐ွင္း႐ွင္းေလး ျမင္တတ္ဖို႔ကသာ အေရးႀကီးတယ္၊ အကုန္လံုးကို လိုတာထက္ ပိုၿပီး ႐ွင္းပစ္ဖို႔၊ oversimplify လုပ္ပစ္ဖို႔ ေျပာတာမဟုတ္ပါ၊ ဒါေပမယ့္ အနည္းဆံုး ကိုယ့္ရပ္တည္ခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ကေတာ့ ကိုယ္က ႐ွင္းႏိုင္ရင္ ႐ွင္းပါတယ္၊ မ႐ႈပ္ပါ။ ဒီ ပထမ pitfall အေပါက္ထဲ ကၽြံၿပီး ဆက္ မေလ့လာလို႔ကေတာ့ အရင္ ေလ့လာသမွ်လည္း အလကားျဖစ္၊ လက္ေတြ႕လည္း ဘာမွ အလုပ္မျဖစ္ဘဲ အေဟာသိကံ ျဖစ္မွာပဲ။ ဇြဲမေလွ်ာ့ဘဲ ဆက္ေလ့လာရင္ ကိုယ္က ဘယ္လိုရပ္တည္ခ်က္ ႐ွိ႐ွိ၊ အျမင္ေတြ ဘယ္ေလာက္ ကြဲျပားကြဲျပား၊ “လက္႐ွိ အေျခအေနသည္ လက္မခံႏိုင္ေသာ အေျခအေန” “လမ္းေၾကာင္းမွားေနတဲ့ အေျခအေန” ဆိုတာကို လက္ခံလာလိမ့္မယ္၊ “လက္႐ွိ ပံုစံနဲ႔ေတာ့ အနာဂတ္ ေခ်ာက္က် ၾကမယ္” ဆိုတဲ့ အသိကို ဆက္လက္ ေလ့လာသူ လူတိုင္း ရလာလိမ့္မယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ ယံုၾကည္တယ္၊ ဒီပို႔စ္ရဲ႕ နိဂံုးပိုင္းမွာလည္း ဒီအေၾကာင္း နည္းနည္း ထပ္ေရးပါဦးမယ္၊ အဲေတာ့ ဒီ ပထမတြင္းေပါက္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ကေတာ့ “ဇြဲမေလွ်ာ့ပါနဲ႔၊ ဆက္ေလ့လာပါ” လို႔။ ေလွ်ာ့လိုက္ရင္ေတာ့ ကုန္ခဲ့သမွ် စြမ္းအင္ေတြ အလဟႆျဖစ္ၿပီး “လုပ္ အလကား” ႀကီး ျဖစ္ေတာ့မွာပဲ။
(ဃ - ၂) ဒုတိယ အႏၲရာယ္တြင္းေပါက္ (“ဒီပုပ္ထဲက ဒီပဲ”)
ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ “ဒီပုပ္ထဲက ဒီပဲ” ဆိုတဲ့ အႏၲရာယ္ တြင္းေပါက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေလ့လာရင္းနဲ႔ အစိုးရ မေကာင္းတာေတြအျပင္ အစိုးရကို နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ အတိုက္အခံလုပ္ေနတဲ့ အင္အားစုေတြထဲက တခ်ိဳ႕ရဲ႕ အားနည္းခ်က္ေတြ၊ အမွားေတြကိုပါ ေလ့လာသိျမင္သြားတယ္၊ ျပႆနာေတြရဲ႕ အတိမ္အနက္ကို မွန္းမိလာတဲ့အခါ အစိုးရေျပာတဲ့ တခ်ိဳ႕ အျမင္ေတြက မွန္သေယာင္ေယာင္ ျဖစ္လာတတ္တယ္၊ အထူးသျဖင့္ ဒီအစိုးရ တျပားသားမွ မေကာင္းဘူးဆိုတဲ့ ေဒါသစိတ္အခံ တဘက္စြန္း႐ွိခဲ့ရင္ အတုိက္အခံဘက္ကလည္း တခ်ိဳ႕က မေကာင္းတာ၊ အားနည္းတာေလးေတြကို သိလာတဲ့အခါ အရင္က အစြန္းေရာက္ခဲ့အယူက တန္ျပန္သက္ေရာက္ၿပီး အားလံုး ဒီပုပ္ထဲက ဒီပဲဆိုတဲ့ ေကာက္ခ်က္ကို အလြယ္ေလးပဲ ခ်ၾကပါေတာ့တယ္။ အစိုးရနဲ႔ အတိုက္အခံကို အာဏာလုေနတဲ့ ကၽြဲႏွစ္ေကာင္၊ တိုင္းရင္းသားေတြပါ ပါရင္ သံုးေကာင္၊ လို႔ ယူဆလိုက္ၿပီး ကိုယ့္ကိုကိုယ္က်ေတာ့ သနားစရာ ေျမစာပင္ေပါ့။ အဲဒီလို အျပစ္ တစ္ပိႆာနဲ႔ အျပစ္ တစ္က်ပ္သားကို အတူတူလို႔ သေဘာထားတဲ့ “ဒီပုပ္ထဲက ဒီပဲ” ဆိုတဲ့ ခ်ိန္ခြင္ပ်က္ စကားထဲမွာ စိတ္ပ်က္အားေလ်ာ့တာ၊ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ျပဳသမွ် ႏုရမယ့္ ေျမစာပင္လို သေဘာထားတာ၊ တနည္း ကိုယ့္ကိုကိုယ္ တန္ဖိုးမထားတာ၊ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ victimize လုပ္တာ၊ စ တဲ့ အရိပ္အေယာင္ undertone ေတြ ပါ ပါတယ္။ ေမြးကတည္း ေန႔စဥ္နဲ႔အမွ် ၾကားခဲ့ရတဲ့ အစိုးရရဲ႕ ၀ါဒျဖန္႔မႈေတြကလည္း ဒီေနရာမွာ အစြမ္းျပပါတယ္။
ဒီအတြက္ ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္ ေျပာရရင္ေတာ့ ေလာကမွာ လူေကာင္းနဲ႔ လူဆိုး ႏွစ္မ်ိဳးတည္း မ႐ွိပါ၊ အမ်ားအားျဖင့္ ေကာင္းေလ့႐ွိသူနဲ႔ အမ်ားအားျဖင့္ ဆိုးေလ့ ႐ွိသူလို႔ ခြဲဖို႔ေတာင္ ကိုယ္က ဘယ္စံနဲ႔ ၾကည့္မလဲ ဆိုတဲ့အေပၚ မူတည္ျပန္တယ္။ ဒါေပမယ့္ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်ိန္၊ အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥေတြမွာ လူေကာင္း လူဆိုး ကြဲျပားမႈဟာ ျပတ္သားလာတတ္တယ္၊ အဲဒီ အခ်ိန္မ်ိဳးကို ေစာင့္ၾကည့္လို႔ရတယ္၊ ကိုယ္ပိုင္ ဉာဏ္အားနဲ႔ ပိုင္းျခားလို႔ရတယ္၊ ဘယ္သူမွ ၿပီးျပည့္စံု ေကာင္းမြန္တယ္ရယ္လို႔ မ႐ွိဘူးဆိုတာကို လက္ခံၿပီးတဲ့ ေနာက္မွာေတာ့ “ဒီပုပ္ထဲက ဒီပဲ” ဆိုတဲ့ ခ်ိန္ခြင္ပ်က္စကားကို ပယ္႐ွားႏိုင္ဖို႔က၊ လြယ္လြယ္ေလးပဲ။ လက္ေတြ႕ အျဖစ္အပ်က္ေတြကိုသာ ၾကည့္လိုက္ပါ၊ ဘယ္သူက မတရားလုပ္ေနသလဲ၊ ဘယ္သူေတြ မတရားခံေနရသလဲ၊ အေျဖက ႐ွင္းလာပါလိမ့္မယ္။
ဒီလိုေျပာလို႔ ကိုယ္ႀကိဳက္တဲ့၊ ေထာက္ခံတဲ့ ဘက္မွာ အက်င့္ပ်က္ေတြ ႐ွိရင္ မေ၀ဖန္ရဘူးလို႔ မဆိုလိုပါ၊ ေ၀ဖန္ႏိုင္ပါတယ္၊ ကိုယ့္ေ၀ဖန္မႈရဲ႕ ရည္႐ြယ္ခ်က္ကို သန္႕စင္ေအာင္ ေဆးေၾကာၿပီးရင္၊ ကိုယ့္ေ၀ဖန္မႈရဲ႕ အက်ိဳးအျပစ္ အဆက္ဆက္ကို ခ်င့္ခ်ိန္ၿပီးရင္ ေ၀ဖန္ႏိုင္တယ္၊ ေ၀ဖန္ဖို႔လည္း တာ၀န္႐ွိပါတယ္။ အစိုးရနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး သမားေတြ အားလံုး ဒီပုပ္ထဲက ဒီပဲ ပါပဲ၊ ငါတို႕ကသာ ေျမစာပင္ ျဖစ္ရတယ္လို႔ ေျပာရင္၊ ကိုယ္က တကယ့္ကို ေျမစာပင္ ျဖစ္မွာပဲ၊ ခိုင္မာတဲ့ ရပ္တည္ခ်က္ထားၿပီး ကိုယ္ႏိုင္သေလာက္ လုပ္မွသာ ေျမစာပင္ဘ၀က သက္သာရာ ရမွာပဲ။
(ဃ - ၃) တတိယ အႏၲရာယ္တြင္းေပါက္ (“သူတို႔ လုပ္ေနပံု မဟုတ္လို႔ ငါ၀င္မလုပ္တာေပါ့”)
ဒီအႏၲရာယ္ တြင္းေပါက္ကေတာ့ မာန တမ်ိဳးမ်ိဳးကို လိုတာထက္ ပိုထားမိတဲ့ ေလ့လာသူေတြ၊ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ အသားကုန္ ကာကြယ္တတ္သူေတြ က်တတ္တဲ့ တြင္းလို႔ ျမင္ပါတယ္။ အေတာ္ေလး တတ္သိနားလည္လာတဲ့ လူလတ္တန္းစား ပညာတတ္ ျပည္သူတခ်ိဳ႕မွာ အမ်ားအားျဖင့္ ေတြ႕ရေလ့ ႐ွိတယ္။ ႐ွား႐ွားပါးပါး ကၽြန္ေတာ္ တခါမွ မက်ဖူးတဲ့ တြင္းလည္းျဖစ္တယ္။ ကိုယ္တိုင္ မက်ဖူးလို႔လား မသိဘူး၊ ဒီတြင္းထဲကို က်တတ္သူမ်ားကို ကၽြန္ေတာ္ သိပ္ အသည္းယားတယ္။
ဒီတြင္းကေတာ့ ေလ့လာရင္း ကိုယ္သိတာေတြ မ်ားလာတယ္၊ ကိုယ့္မွာ လက္႐ွိ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ လုပ္ေဆာင္ပံုနဲ႔ ကြဲျပားတဲ့ အႀကံေတြ ဉာဏ္ေတြ ေပၚလာတတ္တယ္။ အဲဒီအခါမွာ ၾကာေညာင္းလာတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးထဲက ႏိုင္ငံေရး အင္အားစုေတြ လုပ္ပံုကိုင္ပံုကို ၾကည့္ၿပီး “သူတို႔ လုပ္ေနပံု မဟုတ္ဘူး၊ ဒီလို လုပ္လို႔မရဘူး၊ ဒီလို အခ်ိဳးမေျပတဲ့ ေကာင္ေတြေၾကာင့္ ငါ၀င္မလုပ္တာေပါ့၊” ဆိုတဲ့ ဆင္ေျခ ေပးမိျခင္းပဲ။ ပညာတတ္သူမ်ားကလည္း ဒီေတာ္လွန္ေရးသမားေတြ ဘာမွမတတ္ဘဲ ေလွ်ာက္လုပ္ေနတယ္၊ ဒါေလးေတာင္ မသိဘဲ ေလွ်ာက္ေအာ္ေနတယ္၊ ဒီလို လုပ္လို႔ မရဘူး၊ ဒါ့ေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္/ကၽြန္မတို႔က ၀င္မလုပ္တာေပါ့ ဆိုၿပီး ေျပာၾကတယ္။
ကၽြန္ေတာ့္ သေဘာကေတာ့ ဒီေတာ္လွန္ေရးဆိုတာကို က်ဆံုးသြားတယ္ ေျပာေျပာ၊ တန္႕ေနတယ္ ေျပာေျပာ၊ မေအာင္ျမင္ေသးတာေတာ့ အမွန္ပဲဆိုတာ လက္ခံပါတယ္။ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳး ႀကိဳးစားခဲ့ၾကတယ္၊ ဒါေပမယ့္ မရေသးဘူး၊ မေအာင္ျမင္ရေသးျခင္း အေၾကာင္းရင္းေတြ အမ်ားႀကီး႐ွိမွာပဲ၊ ေထာက္ျပပါ၊ ေ၀ဖန္ပါ၊ အႀကံေပးပါ။ သူ႕ေၾကာင့္၊ ကိုယ့္ေၾကာင့္၊ “ေၾကာင့္” ေတြ တပံုတပင္ ထြက္လာ ပါလိမ့္မယ္။ (လက္႐ွိ လုပ္ေနတဲ့ ေတာ္လွန္ေရး သမားမ်ားကလည္း အျပဳသေဘာ ေထာက္ျပ ေ၀ဖန္ အႀကံေပးတာေတြကို ခံႏိုင္တဲ့ အရည္အခ်င္း ႐ွိသင့္တယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။) ဒါေပမယ့္ ဒီ “ေၾကာင့္” ေတြဟာ “ငါ ၀င္မလုပ္ရျခင္း” ရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းေတာ့ ဟုတ္ ကို မဟုတ္ဘူး။ ငါ ၀င္မလုပ္ရျခင္းရဲ႕ တကယ့္ “ေၾကာင့္”က “ငါ ေၾကာက္ေသာေၾကာင့္၊ ငါ မလုပ္ရဲေသာေၾကာင့္၊ ငါ မစြန္႕ရဲေသာေၾကာင့္” ပဲ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ မိမိ ကိုယ္ကို ႐ိုး႐ိုးသားသား ေ၀ဖန္ၾကည့္ရင္ ေတြ႕ပါလိမ့္မယ္။
စဥ္းစားၾကည့္ပါ၊ လက္႐ွိ လုပ္ေနတဲ့ သူေတြ လုပ္ပံု ကိုင္ပံု မဟုတ္ဘူးပဲထား၊ (ဟုတ္တာေတြ ႐ွိသလို မဟုတ္တာေတြလည္း ႐ွိႏိုင္တယ္ဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္ လက္ခံတယ္) ဒါေတြကို မွန္တဲ့ လုပ္ပံုကိုင္ပံု သိပါတယ္ဆိုတဲ့ သူက ေ၀ဖန္ေျပာျပၿပီး ကိုယ္တိုင္ ၀င္လုပ္ဖို႔ လုိတယ္ မဟုတ္ဘူးလား၊ သိရင္ သိတဲ့သူက လုပ္ျပရမွာေပါ့။ ကိုယ္သိတဲ့၊ နားလည္တဲ့ အခ်က္ကို မသိေသး၊ နားမလည္ေသးသူေတြကို နား၀င္ေအာင္ ႐ွင္းျပရမွာ ကိုယ့္တာ၀န္ပဲေပါ့။ ဒါကို ႐ွင္းမျပရင္၊ ဒါမွမဟုတ္ တခါႏွစ္ခါေလာက္ ႀကိဳးစားၿပီး မရရင္၊ ငါေျပာသားပဲ သူတို႔မွ လက္မခံတာ ေတာ္ပါၿပီ၊ ငါ ဘာမွ မလုပ္ေတာ့ပါဘူး ဆိုၿပီး ေနလိုက္ေရာ။ အေျခအေန အခ်ိန္အခါအရ နားသင့္လို႔ နားတယ္ဆိုရင္ လက္ခံပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ “ဒီလူေတြ လုပ္ပံုမဟုတ္လို႔ ငါ ၀င္ မလုပ္တာ” ဆိုတဲ့ ဆင္ေျခႀကီးကေတာ့ ကိုယ့္ အေၾကာက္တရားကို မ၀န္ခံရဲဘဲ မ႐ိုးသားရာ က်ပါတယ္။
မသိစိတ္က စြန္႕ရမွာ ေၾကာက္ေနတယ္၊ မလုပ္ရဲဘူး၊ အဲဒီေတာ့ ကိုယ္ မလုပ္ရဲတာကို သူတပါးအျပစ္ေၾကာင့္လို႔ လက္ၫိႈးထိုးဖို႔ ဆင္ေျခ႐ွာတဲ့အခါ “ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ လုပ္ပံု ကိုင္ပံု မဟုတ္လို႔” ဆိုတဲ့ ဆင္ေျခကို ႐ွာေတြ႕သြားတယ္။ အဲဒီလိုမ်ိဳး မျဖစ္သင့္ပါ၊ အဲဒါ ေလ့လာမႈခရီးရဲ႕ အႏၲရာယ္ တြင္းႀကီးပဲ။ “လုပ္ပံု ကိုင္ပံု မဟုတ္ရင္၊” “လုပ္ပံု ကိုင္ပံု အမွန္ကို သိတယ္” ဆိုတဲ့ လူက လုပ္ျပရမွာပဲ မဟုတ္ဘူးလား။
ကၽြန္ေတာ္နဲ႔ အျမင္ သိပ္မတူသူ ႏိုင္ငံေရး သမား တခ်ိဳ႕ အေၾကာင္းကို ဖတ္ဖူး ၾကားဖူးပါတယ္၊ သူတို႔က လက္႐ွိ ပင္မ ႏိုင္ငံေရးအင္အားစုေတြ လုပ္ေန ကိုင္ေနပံုတခ်ိဳ႕ကို သေဘာမက်ပါ၊ အဲဒီေတာ့ သူတို႔ မွန္တယ္ထင္တာကို လုပ္ျပတယ္၊ သူမ်ားတကာကို လက္ၫိႈးထိုး အျပစ္ဖို႔ၿပီး ဆင္ေျခကန္မေနဘူး၊ ကၽြန္ေတာ္ သူတို႔ အျမင္တခ်ိဳ႕ကို လက္မခံႏိုင္ေပမယ့္ သူတို႔ ဒီလို လုပ္ျပတာကို သေဘာက်တယ္၊ ေလးစားတယ္။
တခုေတာ့ ႐ွိပါတယ္၊ ႐ိုးသားဖို႔ေတာ့ အမ်ားႀကီး လိုပါတယ္။ ျပႆနာတစ္ခုကို ေျဖ႐ွင္းဖို႔ နည္းလမ္း (က) နဲ႔ (ခ) ႏွစ္မ်ိဳး႐ွိတယ္ ဆိုပါစို႔၊ (က) က အျဖစ္သင့္ဆံုး၊ အထိေရာက္ဆံုး လုပ္နည္းျဖစ္ၿပီး လုပ္သူအတြက္ အႏၲရာယ္ကေတာ့ မ်ားတယ္၊ (ခ) ကေတာ့ (က)နဲ႔စာရင္ ထိေရာက္မႈအား အင္မတန္နည္းေပမယ့္ လုပ္သူအတြက္ အႏၲရာယ္ကေတာ့ မ႐ွိသေလာက္ပဲ၊ အဲဒီ အခါမွာ (ခ) ကို ေ႐ြးၿပီး လုပ္တာက အျပစ္မဟုတ္၊ (ခ) ကို ေ႐ြးရျခင္းသည္ “ငါ (က) ကို မလုပ္ရဲလို႔” ဆိုတဲ့ ကိစၥကို ႐ိုး႐ိုးသားသား ၀န္ခံသင့္တယ္၊ ကိုယ္ လုပ္ရဲတဲ့ အလုပ္ပဲ လုပ္တာက အျပစ္မဟုတ္၊ ကိုယ္က (ခ) ပဲ လုပ္ရဲလို႔ (ခ)ပဲ လုပ္တာကို (က) က လုပ္ပံုမဟုတ္လို႔ ဆိုတဲ့ ဆင္ေျခမ်ိဳး မ႐ိုးမသား ေပးမိရင္သာ အျပစ္ျဖစ္တယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီ တတိယတြင္းေပါက္နဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး ေနာက္ဆံုး ေျပာခ်င္တာကေတာ့ “႐ိုးသားပါ၊ ကိုယ္ကိုကိုယ့္ မညႇာတမ္း ေ၀ဖန္ပါ။”
(စကားႀကံဳလို႔၊ အႏၲရာယ္ ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ား လုပ္ရဲသူေတြ ရဲရဲေတာက္ေတြကို ေတာင္းပန္ခ်င္တာကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔လို သာမန္ျပည္သူေတြက ခင္ဗ်ားတို႔ ရဲရဲေတာက္ေတြလို သတၱိမ႐ွိဘူး၊ မစြန္႔ရဲဘူး၊ အဲဒီေတာ့ အဲဒီလို သတၱိ အလံုအေလာက္ မ႐ွိသူေတြ သတၱိ႐ွိမလာခင္ ေလာေလာဆယ္ ေလွ်ာက္ႏိုင္တဲ့ လမ္းကိုလည္း ျပၾကပါ၊ သတၱိမ႐ွိသူေတြကို ကိုယ့္ေလာက္မွ သတၱိမ႐ွိရေကာင္းလားလို႔ ေ၀ဖန္ျပစ္တင္ေန႐ံုနဲ႔ သတၱိေတြ ႐ွိလာမဟုတ္ဘူး၊ အလုပ္မျဖစ္ဘူးဆိုတာ သိေစခ်င္ပါတယ္။ ဥပမာ - ကိုမင္းကိုႏိုင္၊ ကို ကိုကိုႀကီး စတဲ့၊ ၈၈ ေက်ာင္းသားေတြ လုပ္သလို “ျပည္သူလူထု အမ်ား လိုက္ပါႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္း” ႐ွာေဖြ လုပ္ကိုင္ျခင္း နဲ႔ “အနည္းဆံုးေတာ့ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြနဲ႔ လူမႈေရး ဆက္ဆံပါ” စတဲ့ guideline ခ်ေပးျခင္း စသည္တို႔လိုမ်ိဳး လုပ္ေပးၾကပါ။)
(ဃ - ၄) စတုတၳ အႏၲရာယ္တြင္းေပါက္ (“ငါ့တသက္ေတာ့ လြတ္လမ္းမျမင္ပါ”)
ဒီတြင္းကေတာ့ ပထမ “႐ႈပ္ေနတာပဲ” ဆိုတဲ့ အႏၲရာယ္တြင္းနဲ႔ ဆက္စပ္ပါတယ္။ ေလ့လာမႈ မ်ားေလေလ၊ ျပႆနာ အတိမ္အနက္ကို သိေလေလ ျဖစ္လာၿပီး ကိုယ္က မွန္ရာကို လုပ္ရဲတဲ့ သတၱိ အလံုအေလာက္ မ႐ွိတာကိုလည္း မခ်င့္မရဲ ျဖစ္လာတဲ့အခါ “ငါအပါအ၀င္ လူေတြ ဒီလိုသာ ေၾကာက္ေနလို႔ကေတာ့ ငါတို႔ တသက္ေတာ့ လြတ္လမ္း မျမင္ဘူး” ဆိုၿပီး စိတ္ပ်က္ အားေလ်ာ့ ျဖစ္လာတတ္တဲ့ အႏၲရာယ္ပဲ။ ကၽြန္ေတာ္ ခဏခဏ၊ တဖုတ္ဖုတ္ ျပဳတ္က်တဲ့ တြင္းေပါ့။
ဒါနဲ႔ပတ္သတ္ရင္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္လည္း ကိုယ့္ကိုကိုယ္ အၿမဲပဲ သတိေပးပါတယ္၊ သူမ်ားတကာက ေထာင္တန္း အက်ခံ၊ ဘ၀ပ်က္ခံၿပီး ေ႐ွ႕တန္းက တိုက္ပြဲ၀င္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ကိုယ္က စိတ္ပ်က္ အားေလ်ာ့ ေနမိတာ ႐ွက္ဖြယ္လိလိ ျဖစ္တယ္၊ လုပ္ႏိုင္သေလာက္ လုပ္ရဲ သေလာက္ လုပ္ရမယ္ ဆိုတာကိုေပါ့။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဘိုးဘြားေတြလက္ထက္မွာ မေအာင္ျမင္ခဲ့လို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ခံရတယ္၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မေအာင္ျမင္ရင္ ေနာက္မ်ိဳးဆက္ေတြ ခံရမယ္လို႔ ေခါင္းေဆာင္ေတြ မၾကာမၾကာ ေျပာေလ့႐ွိၾကတယ္ မဟုတ္လား။ “ငါ့တသက္ လြတ္လမ္း မျမင္” လည္း ေနာက္လူေတြအတြက္ လုပ္ရဲသေလာက္၊ လုပ္ႏိုင္သေလာက္ လုပ္သင့္တယ္၊ “ငါ ဘာလုပ္ႏိုင္သလဲ” လို႔ အၿမဲပဲ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ေမးၿပီး လုပ္ႏိုင္တာကို လုပ္ေနသင့္တယ္လို႔ ယူဆေၾကာင္းပါ။ (အေျပာလြယ္ၿပီး အလုပ္ခက္ပါတယ္၊ ဒါ့ေၾကာင့္လည္း ကၽြန္ေတာ္ အပါအ၀င္ မိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္းမ်ား ဒီအႏၲရာယ္တြင္းထဲ တဖုတ္ဖုတ္ ျပဳတ္က်ၾကတာေပါ့။)
(င) ေမွ်ာ္မွန္းမိေသာ ေလ့လာမႈ၏ စတုတၳအဆင့္ နဲ႔ နိဂံုး မဟုတ္ေသာ နိဂံုး
ျမန္မာျပည္မွာ သြားသြားလာလာကို ဘာသာျပန္ရင္း ကၽြန္ေတာ္ တာ၀န္မကင္း ျဖစ္လာတယ္လို႔ ယူဆမိတဲ့အတြက္ မသိျခင္းေရာ သိျခင္းေရာရဲ႕ အႏၲရာယ္ေတြကို ကၽြန္ေတာ္ အပါအ၀င္ မိတ္ေဆြ ျပည္သူေတြရဲ႕ အေတြ႕အႀကံဳေတြ အေပၚ မူတည္ၿပီး ေရးလိုက္ပါတယ္။ သိလြန္း တတ္လြန္းလို႔ ေရးေနတာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ ဒီစာကို ဖတ္လိုက္ရင္ပဲ သိသူ၊ တတ္သူ စာဖတ္သူအခ်ိဳ႕ ေကာင္းေကာင္းသိပါတယ္။ သတၱိ ဘယ္ေလာက္ ႐ွိၿပီး ဘာေတြ လက္ေတြ႕ လုပ္ေနလို႔ ဒါေတြ ေျပာရတာလဲလို႔ ေမးရင္ “ကၽြန္ေတာ္ ေၾကာက္လို႔ ပုဆိုးၿခံဳထဲကပဲ လက္သီးျပရဲတာသာ ၾကည့္ပါေတာ့” လို႔ ေျဖရမွာပဲ။ ကၽြန္ေတာ္က ေလ့လာသင့္တယ္ ေျပာမိလို႔၊ ေလ့လာဖို႔ စာတခ်ိဳ႕ ဘာသာျပန္မိလို႔၊ အဲဒီစာေတြ၊ ေလ့လာမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အႏၲရာယ္ေတြကို ေျပာဖို႔လည္း ကၽြန္ေတာ့္မွာ တာ၀န္႐ွိတယ္လို႔ ယူဆလို႔ ေျပာျခင္း သက္သက္ပါ။
အက်ဥ္းခ်ဳပ္ေျပာရရင္ေတာ့၊ မသိျခင္းဟာ အႏၲရာယ္ ႀကီးသလို၊ သိျခင္းေၾကာင့္လည္း အႏၲရာယ္ေတြ ျဖစ္ႏို္င္တယ္၊ ျဖစ္တတ္တဲ့ အႏၲရာယ္ေတြကို ရင္ဆိုင္ဖို႔က “ဇြဲမေလွ်ာ့ပါနဲ႕”၊ “ျပတ္သား ခိုင္မာတဲ့ ရပ္တည္ခ်က္ထားၿပီး လုပ္ႏိုင္သေလာက္ လုပ္မွသာ ေျမစာပင္ဘ၀က သက္သာရာရမယ္”၊ “မိမိကိုယ္ကို ႐ိုး႐ိုးသားသား ေ၀ဖန္ပါ”၊ “ငါဘာလုပ္ႏိုင္သလဲ၊ ငါဘာလုပ္လို႔ ရသလဲ” လို႔ အၿမဲပဲ ေမးေန လုပ္ေနပါ။
အဲဒီလို သိျခင္း၏ အႏၲရာယ္ေတြကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္ရင္ ေလ့လာသူ အားလံုးဟာ ေနာက္ဆံုးမွာ “လက္႐ွိ အေျခအေနသည္ ပံုမွန္မဟုတ္၊ မွားေနတယ္၊ ဒါ့ထက္ အမ်ားႀကီး ေကာင္းႏိုင္ရက္သားနဲ႔ လမ္းေၾကာင္းလြဲေနတယ္၊ ငါတို႔ လုပ္ႏိုင္သေလာက္ တခုခုေတာ့ လုပ္မွ ျဖစ္မယ္” ဆိုတဲ့ ဘံု သေဘာတူညီခ်က္ ရၿပီး တက္ညီလက္ညီ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ၾကလိမ့္မယ္လုိ႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။
ေလ့လာမႈတစ္ခုဟာ၊ (ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္ ေျပာရရင္ “ဘ၀” ဆိုတာႀကီးကပါ) နိဂံုးတစ္ခု၊ ပန္းတိုင္ တစ္ခုေတာ့ မဟုတ္ပါ၊ ခရီးတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ (ဒီစကားမ်ိဳး ၾကားရလြန္းလို႔ နားခါးၿပီးေတာင္ ျဖစ္ေလာက္ၿပီ။) ၿပီးျပည့္စံုျခင္း ဆိုတာကလည္း ဘယ္ေတာ့မွ ဆိုက္ေရာက္မွာမဟုတ္ပါ၊ ဒါေပမယ့္ ၿပီးျပည့္စံုျခင္းကို ဦးတည္ၿပီး အၿမဲပဲ သြားလာေနဖို႔ေတာ့ လိုပါတယ္၊ ဒါမွ မဆုတ္ယုတ္မွာပါ။ ျမန္မာျပည္ႏိုင္ငံေရးဟာ ဘာနဲ႔တူသလဲဆိုေတာ့ ေရစီးသန္တဲ့ ျမစ္ကို ဆန္ေနသလိုပဲ၊ ျမစ္ဖ်ားထိေတာ့ ေရာက္ခ်င္မွ ေရာက္မယ္၊ ေရာက္မွာ မဟုတ္လို႔ ဆန္ေနတာကို ရပ္လိုက္ရင္ေတာ့ တခါတည္း ဟိုးေအာက္ထိ စုန္ဆင္းသြားမွာပဲ၊ တပ္မေတာ္ အစိုးရရဲ႕ လက္႐ွိအေျခအေနဟာ ဆန္ရမယ့္ ကိစၥကို မဆန္ဘဲ၊ ရပ္ေနတဲ့ အဆင့္ေတာင္ မဟုတ္ဘဲ၊ အားရပါးရ စုန္ဆင္းေနတယ္ ဆိုတာကို ေလ့လာသူမ်ား ျမင္ႏိုင္ရင္၊ ဆန္တက္ႏိုင္ဖို႔ တတပ္တအား ႀကိဳးစားၾကမယ္ ဆိုရင္ ေရးရက်ိဳးနပ္ ပါေၾကာင္း။
(ဟူး… ေမာလိုက္တာ... :D)
ေရးသူ- ပုထုဇဥ္
(8/24/07)
မ်ိဳးဆက္ကြာဟမႈ
အခုတေလာ သူ႕ ဖခင္ျဖစ္သူကို သတိရေနမိသည္။ ဖခင္ကေရာ သူ႕ကို သတိရေနမည္လား။ သူ မသိပါ။ သူသိသည္က သူ႕ဖခင္သည္ သူ႕လိုသိပ္ ႏူးႏူးညံ့ည့ံ မဟုတ္ျခင္းပင္။ စကားေျပာလွ်င္ ခပ္က်ယ္က်ယ္၊ ခပ္ျပတ္ျပတ္ ေျပာေလ့ရွိသူ။ လုပ္စရာရွိသမွ်ကိုလည္း တရစပ္ လုပ္ေနတတ္သူ။ လုပ္စရာ မရွိလွ်င္လည္း စာတခုခု ဖတ္ေနတတ္သူ။ စည္းကမ္းကလည္း အလြန္တရာၾကီးသူလည္း ျဖစ္သည္။
သူမွတ္မိေနေသးသည့္ အျဖစ္အပ်က္ တခု ရွိသည္။ သၾကၤန္တခုတြင္ ျဖစ္သည္။ သူတို႕ ညီအကိုက ဖြားေအျဖစ္သူ အိမ္တြင္ ေရသြားကစားၾကသည္။ ဖခင္က ညေန ၆ နာရီ ေနာက္ဆံုးထားျပီး အိမ္ျပန္လာရန္ အကိုၾကီးကို မွာလိုက္သည္။ သို႕ေသာ္လည္း အဖြားက ညေနစာ စားျပီးမွ ျပန္ခိုင္းသျဖင့္ ညေန ၆ နာရီ ေက်ာ္သြားသည္။ ည ၇ နာရီေလာက္မွာေတာ့ ဖခင္သည္ အဖြားအိမ္သို႕ ေပါက္ခ်လာသည္။ အကိုၾကီးအေပၚ ေဒါသူပုန္ထေနေတာ့သည္။ သူကေတာ့ အငယ္မို႕ အရိုက္မခံလိုက္ရေသာ္လည္း အကိုၾကီးကေတာ့ စည္းနဲ႕ကမ္းနဲ႕ ျပန္လာရန္ မွာထားသည္ကို မလိုက္နာသျဖင့္ အေဆာ္ ခံလိုက္ရသည္။ အကိုၾကီးကလည္း သည္ကိစၥကို မေက်နပ္ပါ။ သည္လိုနဲ႕ သည္အျဖစ္အပ်က္မွ စတင္ျပီး အကိုၾကီးႏွင့္ ဖခင္အၾကား ကြဲလြဲမႈေတြက မ်ားလာသည္။ သူကေတာ့ ဗုဒၶဘာသာ အဆံုးအမအတိုင္း အနေႏၱာအနႏၱငါးပါးထဲ ပါေနသည့္ ဖခင္ ေျပာသမွ် လိုက္နာခဲ့သည္ခ်ည္း။ အကိုၾကီးနဲ႕ ဖခင္ကေတာ့ ၾကာေလ နားလည္မႈ လြဲေလ ျဖစ္ေနေတာ့သည္။
ဥပမာ- ဖခင္ျဖစ္သူ လုပ္ေနေသာ ႏိုင္ငံေရးကိစၥမ်ားကို အကိုၾကီးျဖစ္သူက သေဘာမက်။ ဖခင္သည္ မိသားစု အေရးကို ဦးစား မေပးပဲ ႏိုင္ငံေရး အလုပ္ကိုသာ အဓိက လုပ္ေနသည္၊ သည့္အတြက္ေၾကာင့္ မိသားစုမွာ ဆင္းရဲခ်ိဳ႕ငဲ့ေနရသည္-ဟု ထိုစဥ္က အကိုၾကီးက နားလည္ယူဆေနသည္။
သည္အျဖစ္အပ်က္မ်ားကို ျပန္ေတြးမိရင္း မ်ိဳးဆက္ကြာဟမႈ (Generation Gap) ဆိုသည္ကို သူ စဥ္းစားေနမိသည္။
ေယဘုယ်အားျဖင့္ မ်ိဳးဆက္တခုကို မိဘႏွင့္ သားသမီး အေနျဖင့္ သတ္မွတ္ၾကသည္။ မိဘသည္ ပထမမ်ိဳး ဆက္ျဖစ္ျပီး သားသမီးတို႕သည္ ေနာက္မ်ိဳးဆက္သစ္ျဖစ္သည္။ ဒုတိယ မ်ိဳးဆက္ျဖစ္သည္။ သားသမီးတို႕မွ ေမြးဖြားလာၾကေသာ ေျမးမ်ားသည္ တတိယ မ်ိဳးဆက္ ျဖစ္မည္။ အၾကမ္းျဖင္းအားျဖင့္ အႏွစ္ ၂၀-၂၅ ႏွစ္ သည္ မ်ိဳးဆက္တခုႏွင့္ တခုအၾကား အခ်ိန္ကလ အကြာအေ၀းျဖစ္သည္။
ဤေလာကၾကီးတြင္ အသစ္ႏွင့္ အေဟာင္းသည္ ရွိခဲ့သည္၊ ရွိေနသည္၊ ရွိေနလိမ့္ဦးမည္။ ေခတ္ေဟာင္း စနစ္ေဟာင္းႏွင့္ ေခတ္သစ္ စနစ္သစ္သည္လည္း ရွိေနခဲ့သည္၊ ရွိေနသည္၊ ရွိေနလိမ့္ဦးမည္။ မ်ိဳးဆက္သစ္ႏွင့္ မ်ိဳးဆက္ေဟာင္းသည္လည္း ထိုသို႕ပင္ ျဖစ္ေပသည္။
သည္အခါ မ်ိဳးဆက္သစ္ႏွင့္ မ်ိဳးဆက္ေဟာင္း ဟူသည့္ မတူညီေသာ မ်ိဳးဆက္မ်ား အၾကား ၾကည့္ျမင္ ယူဆပံု မတူညီျခင္း၊ အျပန္အလွန္ နားလည္မႈ ကင္းမဲ့လာေစသည့္ မတူညီေသာ သေဘာထားမ်ား ရွိျခင္း၊ ဘ၀ စံထားမႈ မတူညီျခင္း၊ ေနထိုင္မႈ ပံုသ႑ာန္ ကြဲျပားလာျခင္းႏွင့္ အျပန္အလွန္ တန္ဖိုးထားမႈမ်ား ကင္းမဲ့လာျခင္း-တို႕ ျဖစ္ေပၚလာသည့္အခါ မ်ိဳးဆက္ကြာဟမႈ (Generation Gap) ရွိေနသည္-ဟု ေျပာဆိုၾကေပသည္။ ထိုအခါ လူငယ္မ်ားႏွင့္ ၄င္းတို႕၏မိဘမ်ား (သို႕မဟုတ္ - အေရွ႕ မ်ိဳးဆက္မ်ား) အၾကား (မလိုလားအပ္စြာ ကံမေကာင္း အေၾကာင္းမလွစြာ) အယူအဆ ၂ မ်ိဳး၊ အျမင္ ၂ မ်ိဳး၊ အေျခအေန ၂ မ်ိဳး ျဖစ္ေနေလေတာ့သည္။
မ်ိဳးဆက္တခုကို ထိုမ်ိဳးဆက္ေနာက္မွ ေပၚေပါက္လာသည့္ မ်ိဳးဆက္ အသစ္တခုမွ ကြဲျပားသြားေစေအာင္ ခြဲျခားလိုက္သည့္ ႏွစ္ကာလမ်ားသည္ အေရးပါေလသည္။၊ အထူးသျဖင့္ ထို ႏွစ္ကာလမ်ားက ထိုမ်ိဳးဆက္ ၂ ခု အၾကားတြင္ နားလည္မႈ မရွိျခင္း၊ အျမင္ကြဲျပားျခင္းတို႕ကို ကိုယ္စားျပဳေနသည္။
သည္ေနရာတြင္ ကြာဟမႈ (Gap) ဆိုသည္မွာ အလြန္က်ယ္ျပန္႕သည့္ အခ်က္အလက္မ်ား ပါ၀င္သည္-ဟု သူ စဥ္းစားမိသည္။ အဓိကက်သည့္ ၾကည့္ျမင္ ယူဆပံု မတူညီျခင္း၊ ကြဲျပားေသာ သေဘာထားမ်ား ရွိျခင္း၊ ဘ၀အေပၚ စံထားမႈမ်ား မတူညီျခင္း၊ ေနထိုင္မႈ ပံုသ႑ာန္ ကြဲျပားျခင္း၊ အျပန္အလွန္ တန္ဖိုးထားမႈမ်ား ကင္းမဲ့ျခင္းတို႕မွာ အဓိက က်ေသာ္လည္း က်န္ အခ်က္အလက္မ်ား ျဖစ္သည့္ ထိုမ်ိဳးဆက္မ်ား ရွင္သန္ၾကီးျပင္းလာရသည့္ ပတ္၀န္းက်င္ ေရေျမအေျခအေန၊ ႏိုင္ငံေရး အေနအထား၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ဘာသာေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ အေဆာက္အအံုမ်ား၏ လႊမ္းမိုးမႈ တို႕ကိုလည္း ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမည္-ဟု သူ ေတြးထင္မိသည္။
လူတဦးစီအေပၚ အေတြးအေခၚအရ လႊမ္းမိုးမႈသည္ အေရးၾကီးသည္။ မည္သူမဆို မိမိကိုယ္တိုင္ သိသည္ျဖစ္ေစ မသိသည္ျဖစ္ေစ အေတြးအေခၚတခုခုကိုေတာ့ ကိုင္စြဲ ၾကီးျပင္းလာၾကသည္ခ်ည္း ျဖစ္သည္။ ထို အေတြးအေခၚကို မိုင္ေထာင္ခ်ီေ၀းေသာအရပ္မွ ရရွိခဲ့ျခင္း မဟုတ္ပါ။ ထိုလူတဦး ရွင္သန္ၾကီးျပင္းလာရာ ပတ္၀န္းက်င္က ေပးလိုက္ျခင္းသာျဖစ္ပါသည္။ ထိုအခါ အထက္တြင္ သူ စဥ္းစားမိေသာ က်န္ အခ်က္အလက္မ်ား၏ လႊမ္းမိုးမႈက ထိုလူတေယာက္ကို အေတြးအေခၚတခုကို ကိုင္စြဲလိုက္ေစသည္၊ လားရာတခုသို႕ ဦးတည္သြားေစသည္-ဟု သူ ယူဆသည္။
သည္အခါ ေယဘုယ်ေျပာရလွ်င္ မ်ိဳးဆက္ တမ်ိဳးဆက္တည္းျဖစ္လွ်င္ အေတြးအေခၚအရ ကြာဟမႈက သိပ္မရွိၾက၊ မ်ိဳးဆက္တူမ်ားသည္ အခ်ိန္ကာလတခုကို အတူတူ ျဖတ္သန္းလာရသျဖင့္ ပတ္၀န္းက်င္ ေရေျမအေျခအေန၊ ႏိုင္ငံေရး အေနအထား၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ဘာသာေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ အေဆာက္အအံုမ်ား၏ လႊမ္းမိုးမႈကို အတူတကြ ခံစားၾကရသည့္အတြက္ ကြဲလြဲမႈ မ်ားမ်ား စားစား မရွိ။
သိုေသာ္လည္း မ်ိဳးဆက္ မတူသည့္အခါ ကြဲလြဲမႈမ်ားက အလို အေလ်ာက္ကို ရွိလာေတာ့သည္။ မတူညီသည့္ အခ်ိန္ကာလကို ျဖတ္သန္းလာရသျဖင့္ ေန႕စဥ္ေနထိုင္မႈ ဘ၀မွာပင္ မ်ိဳးဆက္ေဟာင္းမ်ား မၾကံဳေတြ႕ရသည္မ်ားကို မ်ိဳးဆက္သစ္မ်ားက ၾကံဳေတြ႕ရသည္။ သည္အခါ မတူညီေသာ အေတြ႕အၾကံဳမ်ားက မတူညီေသာ အျမင္မ်ားကို ေမြးထုတ္ေပးလိုက္ေတာ့သည္။ ျပႆနာ တရပ္ကို ရႈျမင္ၾကသည့္အခါ မ်ိဳးဆက္ေဟာင္းႏွင့္ မ်ိဳးဆက္သစ္အၾကားတြင္ ကြဲလြဲမႈမ်ား ရွိလာသည္။ သို႕ေသာ္လည္း ဤအေျခအေနသည္ သဘာ၀က်စြာ ျဖစ္ေပၚလာျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ ဤအေျခအေနသည္ မ်ိဳးဆက္ကြာဟမႈ (Generation Gap) ကို မျဖစ္ေစေသး။
သို႕ေသာ္လည္း ဤအေျခအေနမွတဆင့္ တက္ျပီး နယ္ပယ္အားလံုးတြင္ မ်ိဳးဆက္မ်ား အၾကား အျပန္အလွန္ နားလည္မႈမ်ား က်ယ္ျပန္႕စြာ ကင္းမဲ့လာသည့္ အေျခအေနသို႕ ေရာက္လာျပီဆိုလွ်င္မူ မ်ိဳးဆက္ကြာဟမႈ ရွိေနျပီ-ဟု အတိအက် ဆိုႏိုင္ပါမည္။
သူ စဥ္းစားမိေနသည္က အမိဗမာျပည္မွာလည္း မ်ိဳးဆက္ကြာဟမႈ ရွိေနျပီလား။
အမိဗမာျပည္မွာ မ်ိဳးဆက္ကြာဟမႈ ရွိမရွိကို မည္သို႕ တိုင္းတာမည္နည္း။
ဆိုပါစို႕- ၁၉၇၄ ဦးသန္႕အေရးေတာ္ပံုတြင္ ပါ၀င္ခဲ့ၾကေသာ ေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွာမႈတြင္ ပါ၀င္ခဲ့ေသာ ေက်ာင္းသားမ်ား အၾကားတြင္ ၂၂ ႏွစ္-ဟူေသာ အခ်ိန္ကာလ ကြာျခားခ်က္ ရွိသည္။ မ်ိဳးဆက္တခု၏ ေယဘုယ် သတ္မွတ္ခ်က္အရ ထို မ်ိဳးဆက္ ၂ ခုကို မ်ိဳးဆက္ေဟာင္းႏွင့္ မ်ိဳးဆက္သစ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ႏိုင္သည္။ ထိုမ်ိဳးဆက္ ၂ ခု အၾကားမွာ မ်ိဳးဆက္ကြာဟမႈ ရွိခဲ့ပါသလား။ ထိုမ်ိဳးဆက္ ၂ ခုလံုးသည္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို ဆန္႕က်င္ခဲ့ၾကသည္၊ ဒီမိုကေရစီေရးအတြက္ စြန္႕လႊတ္ တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ၾကသည္။ မတရားမႈကို လက္ပိုက္ ၾကည့္မေနခဲ့ၾက၊ မတရားမွန္းသိလ်က္ ေခါင္းငံု႕မခံခဲ့ၾက၊ သည္သို႕ ဆိုလွ်င္ ထို မ်ိဳးဆက္ ၂ ခုမွာ ႏိုင္ငံေရးအရ မ်ိဳးဆက္ကြာဟမႈ မရွိ-ဟု သူထင္သည္။ က်န္သည့္ ကြာဟမႈမ်ားေတာ့ ရွိႏိုင္ေလသည္ေပါ့။ ဥပမာ- ၾကိဳက္ႏွစ္သက္ၾကေသာ ဂီတပံုစံ၊ အ၀တ္အစား ၀တ္ဆင္ပံု- စသည္ျဖင့္။
ထို႕အတူ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ မ်ိဳးဆက္မ်ား၊ ၈၈ မ်ိဳးဆက္မ်ား- စသည္ျဖင့္ သူ ဆက္စပ္ စဥ္းစားေနမိသည္။ သူ႕အေနျဖင့္ေတာ့ အမိဗမာျပည္မွာ ႏိုင္ငံေရးအရ မ်ိဳးဆက္ကြာဟမႈ ရွိသည္-ဟု မထင္ပါ။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ အမိဗမာျပည္၏ ႏိုင္ငံေရး ၀န္ရိုးၾကီးကို တေလွ်ာက္လံုး တြန္းလွည့္လာခဲ့သည္႕ ေက်ာင္းသားထုၾကီးသည္ မ်ိဳးဆက္တခုျပီးတခု ေျပာင္းခဲ့ေသာ္လည္း တလက္တည္းေသာ တိုက္ပြဲ၀င္ ခြပ္ေဒါင္းအလံကို လက္ဆင့္ကမ္း သယ္ေဆာင္လာေနခဲ့သည္မွာ ယေန႕အထိပင္ မဟုတ္လား။
(ေအာင္သာငယ္)
http://aungthange.blogspot.com/2009/12/blog-post_09.html
Subscribe to:
Posts (Atom)
