ေအာင္ဆန္း (အပိုင္း - ၁)
ေအာင္ဆန္းစုၾကည္
ျမန္မာျပန္ - ေဒါက္တာေအာင္ခင္က်မ မွတ္မိႏုိင္ေသာ အ႐ြယ္မေရာက္မီကပင္ က်မ၏ ဖခင္ ကြယ္လြန္သြားပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ “ေဖေဖဟာ ဘယ္လိုလူစားမ်ဳိးပါလိမ့္”ဟူေသာ သိခ်င္စိတ္ျဖင့္ ဖခင္၏ဘ၀လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ စာေပ အေထာက္အထားမ်ားကို က်မ စတင္စုေဆာင္း ေလ့လာဖတ္႐ႈျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ေအာက္တြင္ ေဖာ္ျပပါ အတၳဳပၸတၱိစာတမ္းကို ေရးသားရာ၌ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ျခင္း အေထာက္အထားမ်ားကို အဓိကအေျခခံထားပါသည္။ အေၾကာင္းအရာႏွစ္ရပ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍သာလွ်င္ က်မတို႔မိသားစုႏွင့္ ေဖေဖ့အား ေကာင္းစြာသိကြၽမ္းခဲ့သူမ်ား ထံမွ သိရွိရေသာအခ်က္အလက္မ်ားအေပၚတြင္ အေတာ္အသင့္ အေျခခံထားပါသည္။
ေသြးသားနီးကပ္စြာ ေတာ္စပ္သူတဦး၏ အတၳဳပၸတၱိကိုေရးရသည္မွာ မလြယ္ကူပါ။ ဓမၼဓိဌာန္က်က်ေရးႏုိင္မည္ မဟုတ္ဟု အစြပ္စဲြခံရႏိုင္ပါသည္။ တကယ္တမ္းတြင္လည္း အတၳဳပၸတၱိေရးသူတို႔သည္ မိမိတို႔ ရွာေဖြစုေဆာင္းရ ရွိေသာ အေထာက္အထားမ်ားျဖင့္ မိမိတို႔၏ ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ဥာဏ္ကို ပံုစံသြင္းေပးခဲ့ေသာ အျဖစ္အပ်က္၊ အေတြ႔အၾကံဳမ်ား၏ ၾသဇာသက္ေရာက္မႈမွ ကင္းလြတ္ႏုိင္မည္မဟုတ္ပါ။ က်မအေနျဖင့္ က်မဖခင္၏ ႐ုပ္ပံုလႊာ ကို က်မျမင္သည့္အတုိင္း မွန္ကန္စြာ ေပၚလြင္ေစရန္ ႀကိဳးပမ္းေရးသားထားပါသည္ဟုသာ ေျပာႏုိင္ပါသည္။
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
ေအာင္ဆန္းကို ျမန္မာႏုိင္ငံ အညာေဒသရွိ နတ္ေမာက္ၿမိဳ႕ကေလး၌ ၁၉၁၅ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၃ ရက္ေန႔ တြင္ ဖြားျမင္ပါသည္။ မႏၱေလးၿမိဳ႕ေတာ္ရွိ ျမန္မာဘုရင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကို ပ်က္သုန္းေစၿပီး ျမန္မာတႏုိင္ငံလံုး ၿဗိတိသွ်အုပ္ခ်ဳပ္ေရးလက္ေအာက္သို႔ က်ဆင္းေစခဲ့ေသာ တတိယအဂၤလိပ္-ျမန္မာစစ္ပဲြအၿပီး ႏွစ္ေပါင္း (၃၀) အၾကာတြင္ ျဖစ္ပါသည္။ နတ္ေမာက္နယ္သူနယ္သားမ်ားသည္ ျမန္မာဘုရင္မ်ား၏ အမႈကိုထမ္းေဆာင္သည့္ အစဥ္အလာရွိသူမ်ားျဖစ္၏။
ေအာင္ဆန္း၏ မိခင္မ်ဳိး႐ိုးထဲတြင္ ရာထူးႀကီး မင္းမႈထမ္းအခ်ဳိ႕ ပါ၀င္ခဲ့ပါသည္။ ဖခင္ျဖစ္သူ ဦးဖာသည္ လယ္ သမားမ်ဳိး႐ိုးမွျဖစ္ၿပီး ေလာကီေရးရာတြင္ လိမၼာေရးျခားမရွိ၊ စကားမေျပာ တံုဏွိဘာေ၀ ေနတတ္သူတဦး ျဖစ္ ပါသည္။ ဉာဏ္ရည္ေကာင္း၍ စာေပဖက္တြင္ ထူးခြၽန္ေသာ္လည္း စကားနည္းလြန္းသျဖင့္ ဦးဖာသည္ မိမိ၏ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းအလုပ္ျဖစ္ေသာ ေရွ႕ေနအလုပ္၌ ေအာင္ျမင္ျခင္းမရွိခဲ့ပါ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ထက္ျမက္သြက္ လက္လွေသာ မိခင္ေဒၚစုသာလွ်င္ မိသားစုစား၀တ္ေနေရးကို အဓိကတာ၀န္ယူရပါသည္။
ေဒၚစု၏ ဦးေလးေတာ္သူသည္ ၿဗိတိသွ်တို႔ကို ေရွးဦးစြာ ေတာ္လွန္ဆန္႔က်င္ခဲ့ေသာ ျမန္မာအုပ္စုတစုကို ေခါင္း ေဆာင္ခဲ့ပါသည္။ ေနာက္ဆံုး၌ “ဗိုလ္လေရာင္” ေခၚ “ဦးမင္းေရာင္” အား ၿဗိတိသွ်တို႔က ဖမ္းဆီးသတ္ျဖတ္ လိုက္ပါသည္။ “ကုလားတို႔ ကြၽန္မခံ” ဟူေသာ စိတ္ထားရွိခဲ့သည့္ ထိုရဲရဲေတာက္ မ်ဳိးခ်စ္ပုဂၢဳိလ္ႀကီးကား ေအာင္ ဆန္းမိသားစုႏွင့္ နယ္သူနယ္သားမ်ား ဂုဏ္ယူစံထား အားက်ဖြယ္ရာ ျဖစ္လာပါသည္။
ညီအကိုေမာင္ႏွမ (၆) ဦး (ကေလးဘ၀ကပင္ ကြယ္လြန္ၾကသူမ်ားအပါအ၀င္ဆိုလွ်င္ ေမြးခ်င္း - ၉ ဦး) အနက္ အေထြးဆံုးျဖစ္သူ ေအာင္ဆန္းသည္ သူကိုယ္တုိင္ေရးခဲ့ေသာ မွတ္တမ္းအရ ညစ္ပတ္ခ်ဴခ်ာ အစားၾကဴး၍ လံုး ၀ႏွစ္လိုဖြယ္မဟုတ္ေသာ ကေလးတဦးျဖစ္ပါသည္။ စကားေျပာလည္း ေနာက္က်လွသျဖင့္ မိသားစုက ‘စြန္႔အ’ ေနသလားဟူ၍ပင္ ပူပင္ခဲ့ရ၏။ သို႔ေသာ္ ေအာင္ဆန္းကေလးသည္ ပရိယာယ္မရွိျခင္း၊ အလြန္႐ိုးသားေျဖာင့္ မတ္ျခင္း၊ ဆင္းရဲသူမ်ားအား သနားၾကင္နာတတ္ျခင္း စေသာ ခ်စ္စဖြယ္စိတ္ဓာတ္မ်ားျဖင့္ ျပည့္စံုသည္ဟု သူ႔ အား ငယ္စဥ္က ေကာင္းစြာသိခဲ့သူမ်ားႏွင့္ သူ႔မိသားစု၀င္မ်ားက ေကာက္ခ်က္ခ်ၾကပါသည္။
ေအာင္ဆန္းမိသားစုမွာ ဥာဏ္ရည္ေကာင္းၿပီး ပညာဖက္တြင္ ထြန္းေပါက္သူမ်ားအျဖစ္ နာမည္ေကာင္းရထား ပါသည္။ ေအာင္ဆန္း၏ အကို (၃) ဦးမွာ အသက္ငယ္ငယ္ေလးတြင္ ေက်ာင္းစတက္ၾက၏။ သို႔ေသာ္ ေအာင္ ဆန္းမွာမူ အေမပါတက္မွ ေက်ာင္းတက္မည္ဆိုကာ ကတ္ဖဲ့ေန၏။ စိတ္ဓာတ္ၾကံ႕ခိုင္လွပါသည္ဟု ဆိုရမည္ ျဖစ္ေသာ ေဒၚစုသည္ သားေထြးေလးကို အလြန္ညႇာတာေလ့ရွိၿပီး သူ႔စိတ္ပါမွသာ ေက်ာင္းတက္ပါေစေတာ့ဟု အလိုလိုက္ထားခဲ့၏။
သို႔ျဖင့္ (၈) ႏွစ္သားအ႐ြယ္ေရာက္ေသာအခါမွ ေအာင္ဆန္း ေက်ာင္းတက္ရန္ ဆံုးျဖတ္ပါေတာ့သည္။ အကိုျဖစ္ သူ ေအာင္သန္း ရွင္သာမေဏေဘာင္သို႔ ၀င္ေသာအခါ၌ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေန သံဃာတို႔ဘ၀ကို သေဘာက်၍ ေပလား၊ ရွင္ေလာင္းမ်ားစီးသည့္ ကႀကိဳးတန္ဆာ ဆင္ရင္ထားေသာ ျမင္းျဖဴေလးကို သေဘာက်၍လားမသိ၊ ေအာင္ဆန္းက သူလည္း ရွင္ျပဳခ်င္ပါသည္ဟု ဆိုလာပါေတာ့သည္။ လိမၼာပါးနပ္ေသာ အေမက အခြင့္ေကာင္း ကို ခ်က္ခ်င္းယူ၍ ရွင္မျပဳမီ စာေရးစာဖတ္တတ္ရန္ လိုမည္ဟု ေထာက္ျပလိုက္ပါသည္။
ေက်ာင္းစတက္သည္ဆိုသည္ႏွင့္ ေအာင္ဆန္းသည္ ထူးခြၽန္ေသာ ေက်ာင္းသားတဦးျဖစ္ေၾကာင္း ေပၚလြင္လာ ပါသည္။ စာႀကိဳးစား၍ စည္းကမ္း႐ိုေသၿပီး အတန္းထဲတြင္ အစဥ္ထိပ္တန္းက ရွိေနခဲ့ပါသည္။ ေအာင္ဆန္း၏ ပထမေက်ာင္းမွာ နတ္ေမာက္ ဦးေသာဘိတ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။ ေလာကုတၱရာပညာသာ မက ေခတ္သစ္ပညာရပ္အခ်ဳိ႕ကိုပါ သင္ၾကားေပးေသာ ထိုစဥ္အေခၚ ေလာကဓာတ္ေက်ာင္းမ်ဳိးျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ နတ္ေမာက္ေက်ာင္းတြင္ အဂၤလိပ္စာ သင္ၾကားေပးျခင္းမရွိေပ။
ထိုအခ်ိန္က အထက္တန္းပညာသင္ၾကားရာ၌ လိုအပ္ခ်က္တခုျဖစ္ေသာ အဂၤလိပ္စာကို အကိုႀကီးမ်ားက သင္ ထားၿပီးျဖစ္သည့္အတိုင္း ေအာင္ဆန္းကလည္း တတ္ေအာင္သင္မည္ဟု စိတ္ပိုင္းျဖတ္ထားလိုက္၏။ သို႔ျဖင့္ ေအာင္ဆန္းလည္း ေရနံေခ်ာင္း အမ်ဳိးသားေက်ာင္းသို႔ အသက္ (၁၃) ႏွစ္အ႐ြယ္၌ ေျပာင္းသြားပါသည္။ သား ေထြးေလးကို အိမ္မွ ခဲြခြာမသြားေစလိုေသာ ေဒၚစုထံမွ ေရနံေခ်ာင္းေက်ာင္းတက္ခြင့္ရရန္ ေအာင္ဆန္း အစာ ငတ္ခံဆႏၵျပပဲြေလးတခုကို ဆင္ႏဲႊခဲ့ရပါေသးသည္။
ေရနံေခ်ာင္းေရာက္ေသာအခါ ေက်ာင္းတြင္ ဆရာတဦးအျဖစ္ အလုပ္လုပ္ေနေသာ အကိုႀကီး ဦးဘ၀င္း၏ ထိန္းေက်ာင္းေစာင့္ေရွာက္မႈေအာက္တြင္ ေနခဲ့ရသည္မွာ ေအာင္ဆန္းအတြက္ လြန္စြာမွ ကံေကာင္းပါသည္။ ဦးဘ၀င္းသည္ ညီငယ္ေလး၏ ပညာေရး၊ စား၀တ္ေနေရး၊ အေထြေထြေကာင္းမြန္တိုးတက္ေရးတို႔ကို စည္း ကမ္းရွိရွိ၊ ဆင္ဆင္ျခင္ျခင္ အထူးဂ႐ုစိုက္ခဲ့၏။ ညီျဖစ္သူကလည္း ပညာေရးဖက္တြင္ အားေကာင္းေၾကာင္း ဆက္လက္ျပသကာ အသက္ (၁၅) ႏွစ္အ႐ြယ္၌ သတၱမတန္းစာေမးပဲြတြင္ ဗုဒၶဘာသာစာသင္ေက်ာင္းမ်ားႏွင့္ အမ်ဳိးသားေက်ာင္းမ်ား၌ ပထမစဲြသူမ်ားအား ခ်ီးျမႇင့္ေသာ ဦးေ႐ႊဘို ေ႐ႊတံဆိပ္ႏွင့္ ပညာသင္ေထာက္ပံ့ေၾကး ဆုကို ရရွိခဲ့၏။
အမ်ဳိးသားေက်ာင္းမ်ားမွာ ၁၉၂၀ ခုႏွစ္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ အက္ဥပေဒဆန္႔က်င္သပိတ္မွ ထြက္ေပၚလာျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ထိုအက္ဥပေဒသည္ အခြင့္ထူးခံ လူနည္းစုေလးကိုသာ အထက္တန္းပညာ သင္ၾကားခြင့္ေပးရန္ ရည္႐ြယ္သည္ဟု ဆန္႔က်င္သူမ်ားကယူဆခဲ့ပါသည္။ အမ်ဳိးသားေက်ာင္းမ်ားသည္ ျမန္မာလူငယ္တို႔အား သူတို႔ ၏ ကိုလိုနီလက္ေအာက္ခံ ဘ၀အေျခအေနကို ႏိုင္ငံေရးအသိတရားအရ ခံစားနားလည္ေစၿပီး၊ ထိုဘ၀မွ လြတ္ ေျမာက္လိုစိတ္မ်ား အသည္းႏွလံုးအတြင္းမွ ျဖစ္ေပၚလာရန္ က်ဳိခ်က္ေပးလိုက္ေသာ ေနရာမ်ားသဖြယ္ျဖစ္ပါ သည္။
မိမိ၏ႏုိင္ငံကို လူမ်ဳိးျခားတို႔အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္ေအာင္ ေဆာင္႐ြက္လိုေသာဆႏၵသည္ ေရနံ ေခ်ာင္းအမ်ဳိးသားေက်ာင္း မတက္မီကာလကပင္ ေအာင္ဆန္း၏ စိတ္တြင္ ကိန္းေအာင္းေနခဲ့ပံုရပါသည္။ က ေလးဘ၀က ၿဗိတိသွ်တုိ႔အား ပုန္ကန္ေမာင္းထုတ္ရန္ နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးကို ၾကံစည္စဥ္းစားခဲ့ပံု၊ တခါတရံ ျပဒါးရွင္ လံုးကဲ့သို႔ေသာ တန္ခိုးသိဒၶိရွင္ပစၥည္းမ်ား အကူအညီျဖင့္ ျမန္မာျပည္လြတ္ေျမာက္ေရးကိုရယူရန္ စိတ္ကူးယဥ္ ခဲ့ပံုအေၾကာင္းကို သူ၏ ကိုယ္ေရးအတၳဳပၸတၱိေဆာင္းပါးတြင္ ေရးသားထားပါသည္။
အမ်ဳိးသားေက်ာင္း၌ ေနစဥ္အတြင္း ႏုိင္ငံေရးေလာက၌ နာမည္ႀကီးေသာ ပုဂၢဳိလ္မ်ား၏ မိန္႔ခြန္းမ်ားကို စိတ္၀င္ စားလာၿပီး စကားရည္လုပဲြမ်ားတြင္လည္း ပါ၀င္ဆင္ႏဲႊခဲ့၏။ သူ၏ ေဟာပံုေျပာပံုမွာ အားတက္စရာမဟုတ္ေသာ္ လည္း ကိုင္တြယ္ရမည့္ အေၾကာင္းအရာႏွင့္ပတ္သက္၍ ေသခ်ာေစ့စပ္စြာ ျပင္ဆင္ထားျခင္း၊ ယံုၾကည္ခ်က္ အျပည့္အ၀ရွိျခင္းတို႔ေၾကာင့္ အေဟာေကာင္း၊ အေျပာေကာင္းဟူ၍ နာမည္ရခဲ့၏။
ေက်ာင္းဂ်ာနယ္ စာတည္းအျဖစ္လည္းေဆာင္႐ြက္ခဲ့၏။ ထိုကဲ့သို႔ စာသင္ခန္းျပင္ပလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ပါ၀င္ေသာ္ လည္း တေယာက္တည္း အေတြးနယ္ထဲ နစ္ျမဳပ္ေနတတ္ျခင္း၊ ေနပံုထုိင္ပံုေထာင့္မက်ဳိးျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ေအာင္ ဆန္းကို လူ႔ဂြစာ လူထူးလူဆန္းအျဖစ္ ေက်ာင္းေနဖက္မ်ားက ျမင္ၾကပါသည္။ ၁၉၃၂ ခုႏွစ္တြင္ တကၠသိုလ္၀င္ စာေမးပဲြ၌ ျမန္မာစာ၊ ပါဠိဘာသာဂုဏ္ထူးမ်ားျဖင့္ “ေအ” အဆင့္မွ ေအာင္ျမင္ကာ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္သို႔ ပ ညာဆက္သင္ရန္ ေရာက္သြားပါသည္။
ေအာင္ဆန္း ရန္ကုန္တကၠသိုလ္သို႔ ေရာက္လာသည့္ႏွစ္သည္ကား ဆရာစံသူပုန္ကို ၿဗိတိသ်အစိုးရက ေခ်မႈန္း ကာ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ေသဒဏ္ေပးခဲ့ၿပီး တႏွစ္ၾကာကာလကပင္ျဖစ္ပါသည္။ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ား ခံစားေနရေသာ အတိဒုကၡမ်ားမွ ေပၚေပါက္လာရေသာ ပုန္ကန္မႈကို ၿဗိတိသ်အစိုးရက ရွင္ဘုရင္ျဖစ္လိုေသာ အယူသည္းသူတေယာက္ ဦးေဆာင္သည့္ ေတာသူေတာင္သား ပုန္ကန္မႈမွ်သာျဖစ္သည္ဟု ေသးသိမ္ေစရန္ ႏွိမ္၍ေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ျမန္မာမ်ားအေနျဖင့္ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ ပါ၀င္ဆင္ႏဲႊခဲ့သူ မမ်ားျပား ေသာ္လည္း ထိုပုန္ကန္မႈအေပၚ အေတာ္ပင္ ဂ႐ုဏာထားၾကပါသည္။ ဆရာစံကို စဲြေဆာင္ႏုိင္စြမ္းရွိသူတဦးအ ျဖစ္ မျမင္သူမ်ားကပင္ သူပုန္တို႔၏ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ႏွင့္ သတၱိေျပာင္ေျမာက္မႈေၾကာင့္ စိတ္လႈပ္ရွားတက္ႂကြခဲ့ရၿပီး အစိုးရ၏ ရက္စက္ၾကမ္းတမ္း တုံ႔ျပန္မႈမ်ားေၾကာင့္ အေရးနိမ့္သြားရေသာ သူပုန္တို႔ကို မ်ားစြာသနားၾကင္နာခဲ့ ၾက၏။
ၿဗိတိသွ်အုပ္ခ်ဳပ္မႈ အေစာပိုင္းကာလတြင္ က်င့္သံုးေသာ ၿငိမ္၀ပ္ေအးခ်မ္းေရးလမ္းစဥ္မွာ အေတာ္အတန္ ေအာင္ျမင္မႈရွိခဲ့ေသာ္လည္း လူမ်ဳိးျခားႀကီးစိုးမႈကုိ ျမန္မာမ်ားက ေက်နပ္စြာ လက္ခံျခင္းမရွိပါ။ ကိုလိုနီအစိုးရ ပိုမိုခိုင္ျမဲလာသည္ႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္သူလူမ်ဳိးျခားတို႔၏ ပလႊားေမာက္မာေသာ အမူအက်င့္မ်ားႏွင့္ တုိင္းျပည္အတြက္ စစ္မွန္ေသာေကာင္းက်ဳိးကိစၥရပ္တို႔ကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈမႈမ်ားသည္ တုိင္းသူျပည္သားတို႔၏ မႏွစ္သက္ မေက်နပ္စိတ္ မ်ားကို ဆြေပးသကဲ့သို႔ ျဖစ္လာပါသည္။
ပထမဦးစြာေပၚထြန္းခဲ့ေသာ အမ်ဳိးသားေရးရာ အဖဲြ႔အစည္းမ်ားသည္ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ ျမန္မာ့႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈ တည္တံ့ခုိင္ျမဲရန္ႏွင့္ သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ရန္ကိုသာ ေဆာင္ရြက္ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ေခတ္ပညာတတ္ ျမန္မာလူ ငယ္အေရအတြက္ မ်ားျပားလာသည္ႏွင့္အမွ် ႏုိင္ငံေရးရည္မွန္းခ်က္မ်ားပါ ေပၚေပါက္လာပါသည္။ ၁၉၀၆ ခုႏွစ္ တြင္ တည္ေထာင္ေသာ ဗုဒၶဘာသာကလ်ာဏယု၀အသင္း(၀ိုင္အမ္ဘီေအ)သည္ ႏိုင္ငံေရးရာမ်ားကို စတင္ ကိုင္တြယ္ေသာ အဖဲြ႔အစည္းျဖစ္ၿပီး ရန္ကုန္တကၠသိုလ္သပိတ္ကို ေအာင္ျမင္စြာ စည္း႐ံုးလႈံ႔ေဆာ္ခဲ့ပါသည္။
အမ်ဳိးသားလႈပ္ရွားမႈ အရွိန္အဟုန္ရလာေသာအခါ ‘၀ိုင္အမ္ဘီေအ’ သည္ ၁၉၂၀ ခုႏွစ္၌ ‘ဂ်ီစီဘီေအ’ အသြင္ သို႔ ကူးေျပာင္းသြားပါသည္။ ပထမဦးဆံုး ေပၚေပါက္လာေသာ အမ်ဳိးသားမဟာမိတ္အဖဲြ႔ဟု ေခၚႏိုင္ပါသည္။ ျမန္မာ့အမ်ဳိးသားေရးရာလႈပ္ရွားမႈကို တုိက္ရည္ခိုက္ရည္သြင္းေပးလိုက္ေသာ ပုဂၢဳိလ္မွာ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမ ျဖစ္သည္။ ဆရာေတာ္၏ စိတ္အားထက္သန္ေသာ လြတ္လပ္ေရးေတာင္းဆိုမႈတို႔ေၾကာင့္ ႏုိင္ငံတ၀ွမ္းတြင္ မ်ဳိး ခ်စ္စိတ္ဓာတ္ျပင္းျပစြာ တက္ႂကြလာပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း စုေပါင္းညီညာေသာ လြတ္လပ္ေရးလႈပ္ရွားမႈ ေပၚေပါက္ေစမည့္ အင္အားမ်ားမွာ ႏိုင္ငံေရးအကဲြအျပားမ်ားေၾကာင့္ လြင့္စင္သြားရ၏။
၁၉၂၂ ခုႏွစ္တြင္ (၂၁) ဦးပါတီသည္ ဂ်ီစီဘီေအမွ ခဲြထြက္သြားၿပီးေနာက္တြင္ ထပ္မံကဲြၾကျပန္သျဖင့္ ၁၉၂၀ ခု ႏွစ္မ်ား ကုန္ဆံုးခါနီးတြင္ အဖဲြ႔အစည္း (၃) ဖဲြ႔ ျဖစ္သြားပါေတာ့သည္။ ၁၉၃၀ ခုႏွစ္မ်ား၏ အစပိုင္းကာလတြင္မူ ၿဗိတိသွ်အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ အိႏၵိယႏုိင္ငံတို႔ ပူးတဲြထားသင့္၊ မထားသင့္ ဟူေသာ “ခဲြေရး-တဲြေရး” ကိစၥအေပၚ ျမန္မာႏုိင္ငံေရးသမားမ်ား စိတ္၀င္စားစြာ အျငင္းပြားၾကသည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။
ထိုႏုိင္ငံေရးသမားမ်ားအနက္ အခ်ဳိ႕မွာ ဆရာစံသူပုန္တို႔အား ၿဗိတိသွ်အစိုးရက ခုံ႐ံုးတင္စစ္ေဆးရာ၌ သူပုန္ မ်ားဘက္မွ ခုခံကာကြယ္ေပးခဲ့သျဖင့္ ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားလာသူမ်ားျဖစ္ပါသည္။ တခ်ိန္တည္းမွာပင္ ၿငိမ္၍ ေခါင္းငံု႔ခံသည့္ကာလမွာလည္း ဆံုးခန္းသို႔ ဦးတည္လာကာ ထုိးႏွက္တိုက္ခုိက္ျခင္း သေဘာေဆာင္ေသာ နည္းဗ်ဴဟာမ်ားသံုးစဲြရန္ တြန္႔ဆုတ္လိမ့္မည္မဟုတ္ေသာ အမ်ဳိးသားေရးစိတ္ဓာတ္ရွိသည့္ မ်ဳိးဆက္သစ္မ်ား လည္း ႏိုင္ငံေရးဇာတ္ခံုေပၚသို႔ ေရာက္ရွိလာပါသည္။
အသက္ (၁၈) ႏွစ္အ႐ြယ္ ေအာင္ဆန္းသည္ ခပ္႐ိုင္း႐ိုင္း အညာသားကေလးပင္ျဖစ္ပါသည္။ မိမိတို႔ကိုယ္မိမိတို႔ လူ႔မလိုင္ဟု အထင္ေရာက္ေနၾကၿပီး ေၾကာ့ရွင္း၀ံ့ႂကြားစြာ ၀တ္ဆင္ေနထုိင္ၾကေသာ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားမ်ား အသိုင္းအ၀ိုင္းတြင္ မ်က္ႏွာထား႐ႈသိုးသိုးႏွင့္ အ၀တ္အစား ပိုသီပတ္သီ၀တ္ဆင္ေသာ ေအာင္ဆန္းသည္ အံမ၀င္ဂြင္မက် ျဖစ္ေန၏။ ထို႔အျပင္ သူ႔ထက္သိမ္ေမြ႔ပါးနပ္ေသာ ေက်ာင္းေနဖက္မ်ား၏ ေ၀ဖန္ေနာက္ ေျပာင္မႈကိုလည္း ဂ႐ုမစိုက္ေၾကာင္း ေစာစီးစြာေပၚလြင္ေစခဲ့၏။
ေအာင္ဆန္း တကၠသိုလ္ေရာက္စ ပထမႏွစ္ပတ္တြင္ ေက်ာင္းသားသမဂၢမွ စကားရည္လုပဲြတရပ္ က်င္းပပါ သည္။ ထိုစကားရည္လုပဲြအၿပီး၌ ေအာင္ဆန္းသည္ ပရိသတ္အၾကားမွထကာ သူ႔အကို ေအာင္သန္း တင္သြင္း ေသာ “ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား ႏုိင္ငံေရးမလုပ္သင့္”ဟူသည့္ အဆိုကို ေထာက္ခံလိုက္ပါသည္။ ဤသည္မွာ မိသား စုေသြးစည္းေရး သေဘာေဆာင္သည့္ အျပဳအမူမဟုတ္ပါ။ ယံုၾကည္ခ်က္အရ လုပ္ေဆာင္လိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါ သည္။
ေအာင္ဆန္း အဂၤလိပ္စကားေျပာရာတြင္ အသံထြက္ အမွားမွားအယြင္းယြင္း ကို႔ယို႔ကားရား ေခ်ာေမြ႔ေျပျပစ္ ျခင္း မရွိေသာေၾကာင့္ သူ႔စကားမ်ားမွာ နားမလည္ႏိုင္သေလာက္ပင္ျဖစ္၏။ ပရိသတ္က ေျပာင္ေလွာင္သေရာ္ ေအာ္ဟစ္ၾကသျဖင့္ အကိုျဖစ္သူ အေတာ္ပင္အေနရခက္သြား၏။ ေအာင္ဆန္းကမူ ေၾကာက္႐ြံ႕၍ အသံေပ်ာက္ သြားျခင္းမရွိ။ ကဲ့ရဲ႕သံမ်ား၊ ျမန္မာစကားႏွင့္သာေျပာရန္ ႐ိုင္း႐ိုင္းစိုင္းစိုင္း ေအာ္ဟစ္သံမ်ားကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈကာ အဆင့္အတန္းမမီေသာ သူ႔အဂၤလိပ္စကားကို ပါဠိအသံုးအႏႈန္းမ်ားျဖင့္ ျဖည့္စြက္၍ သူေျပာလိုရာအားလံုးကို ၿပီးဆံုးေအာင္ ဆက္လက္ေျပာဆုိသြားပါသည္။
ထိုပထမစကားရည္လုပဲြ အျဖစ္အပ်က္သည္ ေနာင္အတြက္ အစဥ္အလာတရပ္ ခ်မွတ္ေပးလိုက္သကဲ့သို႔ ျဖစ္ သြားပါသည္။ ပရိသတ္က ကဲ့ရဲ႕႐ႈတ္ခ်ေနသည့္ၾကားကပင္ သူေျပာလိုရာကို အဂၤလိပ္စကားႏွင့္ေျပာျခင္း၊ သုန္ သုန္မႈန္မႈန္ ေနတတ္ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ သူသည္ အူေၾကာင္ေၾကာင္ႏုိင္ေသာ အ႐ူးတေယာက္ဟူ၍ပင္ နာမည္ရခဲ့ ၏။
သို႔ေသာ္ ေအာင္ဆန္းသည္ အေ၀ဖန္ခံရမည္ကို ေၾကာက္႐ြံ႕ၿပီး သူလုပ္ကိုင္ရန္ ဆံုးျဖတ္ထားေသာကိစၥမ်ားကို မလုပ္ဘဲေနမည့္ လူမ်ဳိးမဟုတ္ပါ။ ေခတ္ၿပိဳင္ကမၻာတြင္ အဂၤလိပ္စကား အေရးပါပံုကို သိရွိနားလည္သျဖင့္ အဂၤ လိပ္စကားကို ပိုင္ပိုင္ႏုိင္ႏုိင္သံုးစဲြႏုိင္ရန္ သူ ႀကိဳးစား၏။ အဂၤလိပ္စာအုပ္မ်ားကို သဲႀကီးမဲႀကီးဖတ္ျခင္း၊ အျခား သူမ်ား ေျပာပံုဆိုပံုကို နားေထာင္ေလ့လာျခင္း၊ အဂၤလိပ္စာသင္ေက်ာင္းတြင္ ပညာဆည္းပူးခဲ့သူ မိတ္ေဆြရင္း တဦးထံမွ အကူအညီယူျခင္း စသည္တို႔ျဖင့္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းထြက္ အညာသားတဦးအတြက္ ထူးျခားေလာက္ ေသာ အဂၤလိပ္စကားက်င္လည္မႈကို သူရရွိလာ၏။
ထိုပထမစကားရည္လုပဲြတြင္ ေအာင္ဆန္း ေထာက္ခံခဲ့ေသာအဆိုမွာ သူ၏ ေရရွည္ယံုၾကည္ခ်က္တရပ္အား ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ကို သတိမူသင့္ပါသည္။ ထိုယံုၾကည္ခ်က္မွာ သံဃာေတာ္မ်ား ႏိုင္ငံေရးတြင္ ၀င္ ေရာက္လုပ္ကိုင္ျခင္း မျပဳသင့္ေၾကာင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။ မကြယ္လြန္မီ တႏွစ္ေက်ာ္ခန္႔က ေျပာၾကားခဲ့ေသာ ေ႐ႊ တိဂံုေစတီေတာ္ အလယ္ပစၥယံညီလာခံမိန္႔ခြန္း၌ “ဘာသာေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးကို ေရာစပ္ပါမူ ဘာသာေရး၏ သေဘာတရားကို ဆန္႔က်င္ရာေရာက္ေပ၏”ဟု ေျပာခဲ့၏။ ရဟန္သံဃာမ်ားအား “အရွင္ဘုရားတို႔က သာသ နာေတာ္ေရာင္ ထြန္းေျပာင္ေအာင္ အားထုတ္ေတာ္မူၾကပါ – ကမၻာသူကမၻာသားတို႔ ေမတၱာတရားပြားမ်ား၍ သမစိတၱႏွင့္ ညီရင္းအကို ေမာင္ရင္းႏွမကဲ့သို႔ ေနႏုိင္ၾကပါလိမ့္မည္ -- ဤကဲ့သို႔ေဆာင္႐ြက္မႈသည္ သာသနာ ဖက္ကသာၾကည့္၍ ျမင့္ျမတ္သည္မဟုတ္ပါ၊ တပည့္ေတာ္တို႔၏ ႏိုင္ငံႏွင့္ လူမ်ဳိးအတြက္ အျမင့္ျမတ္ဆံုးေသာ ႏုိင္ငံေရးကို ေဆာင္႐ြက္ရာေရာက္ပါသည္ဘုရား” စသျဖင့္ ေလွ်ာက္ထားခဲ့ပါသည္။
အမ်ားက ႏုိင္ငံသတၱ၀ါ ပကတိအျဖစ္ျဖင့္ျမင္ၾကေသာ ေအာင္ဆန္းမွာ စင္စစ္တြင္ ဘာသာေရး၌ ေလးနက္စြာ တသက္လံုး စိတ္၀င္စားသူပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ေရနံေခ်ာင္း၌ ေက်ာင္းတက္ေနစဥ္ ဖခင္ကြယ္လြန္သြားသျဖင့္ ၀မ္းနည္းေၾကကဲြကာ ရဟန္းေဘာင္၀င္ရန္ပင္ စိတ္ကူးခဲ့ပါသည္။ တကၠသိုလ္ေရာက္စအခ်ိန္ကလည္း အီတလီ လူမ်ဳိး ဗုဒၶဘာသာဘုန္းေတာ္ႀကီး ဦးေလာကနႏၵကို ၾကည္ၫိုေလးစားလွသျဖင့္ ဆရာေတာ္ႏွင့္ အတူလိုက္ၿပီး သာသနာျပဳလုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္႐ြက္ရန္ မိခင္ထံ အခြင့္ေတာင္းဖူး၏။ အခြင့္ကား မရခဲ့ေပ။ သို႔ေသာ္ ေလာ ကုတၱရာကိစၥမ်ားကို ေအာင္ဆန္း ဆက္လက္၍ ဂ႐ုတစိုက္အေလးထားပါသည္။
ႏိုင္ငံေရးေလာကထဲသို႔ ေျခစံုပစ္၀င္ၿပီးေနာက္ပိုင္း၌ပင္ သူႏွင့္ အရင္းႏွီးဆံုး မိတ္ေဆြတဦးအား သူ၏ “သစၥာတ ရားႏွင့္ လံုး၀အျပစ္ကင္းစင္မႈ ရွာပံုေတာ္ဘ၀ခရီး” အေၾကာင္းႏွင့္ ကာယကံ၊ ၀စီကံ၊ မေနာကံအရ ႐ိုးေျဖာင့္ႏုိင္ ရန္ သတိျပဳႀကိဳးပမ္းေနေၾကာင္းတို႔ကို စာေရး၍ ရွင္းျပဖူးပါသည္။ ေခတ္လူငယ္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အသိတရား ေခါင္းပါးေနသည္ကို စိုးရိမ္မိေၾကာင္း၊ ေလာကဒဏ္လႈိင္းမ်ားကို ၾကံ႕ၾကံ႕ခိုင္ ရင္ဆုိင္တြန္းလွန္ႏုိင္စြမ္းမရွိပါက ထိုအသိတရားမ်ား လံုး၀ကြယ္ေပ်ာက္ၿပီး စိတ္ဓာတ္ဗလ မဲြျပာက်ေသာအျဖစ္သို႔ ေရာက္ရွိသြားမည္ကို စိုးရိမ္ပူ ပန္မိေၾကာင္း စသျဖင့္လည္း ေရးသားထားပါသည္။
ေက်ာင္းသားႏုိင္ငံေရးႏွင့္ သခင္မ်ား
ကိုေအာင္ဆန္း ေက်ာင္းသားႏုိင္ငံေရးတြင္ ပါ၀င္မႈမွာ အစ၌ ခပ္ေျဖးေျဖး မွန္မွန္သာျဖစ္ေသာ္လည္း ၁၉၃၅ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း၌ အရွိန္အဟုန္ ျမင့္မားလာ၏။ ထိုအခ်ိန္တြင္ သူသည္ ကိုႏု၊ ကိုလွေဖ (ေနာင္ ဗိုလ္လကၤ်ာ)၊ ကိုသိန္းေဖ၊ ကိုေက်ာ္ၿငိမ္း၊ ကိုရာရွစ္ကဲ့သို႔ေသာ ပုဂၢဳိလ္မ်ားႏွင့္အတူ စတင္လုပ္ကိုင္ေနၿပီး ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး လႈပ္ရွားမႈတြင္ ထင္ရွားလာမည့္ ထိုလူငယ္မ်ားႏွင့္ ေအာင္ဆန္းတို႔ လက္တဲြကာ ေက်ာင္းသားမ်ား အေတာ္ပင္ ဂ႐ုျပဳရမည့္ ႏုိင္ငံေရးအင္အားစုတစုျဖစ္လာေအာင္ စည္း႐ံုးပါသည္။
ကိုေအာင္ဆန္းတို႔လူစုသည္ အာဏာပိုင္အလိုေတာ္ရိမ်ား လႊမ္းမိုးထားေသာ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားသမဂၢကို ထိုးထြင္း၀င္ေရာက္ႏုိင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းျခင္းျဖင့္ စတင္လႈပ္ရွား၏။ ပထမတြင္ ေအာင္ျမင္မႈသိပ္မရွိခဲ့ေပ။ ၎းတို႔အ ထဲမွ ကိုေက်ာ္ၿငိမ္းႏွင့္ ကိုသိန္းေဖတို႔သာ သမဂၢအမႈေဆာင္မ်ားအျဖစ္ အေ႐ြးခ်ယ္ခံရသည္။ သို႔ေသာ္ ေနာက္ ပိုင္းတြင္ ထက္သန္ေသာ အမ်ဳိးသားေရးစိတ္ဓာတ္ႏွင့္ ဇြဲလံု႔လတုိ႔၏ အက်ဳိးအျမတ္မ်ား ထြန္းကားလာ၏။ တကၠ သိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ား၏ စိတ္ေနစိတ္ထားလည္း ေျပာင္းလာ၏။ လႈပ္ရွားတက္ႂကြေသာ ျပည္ခ်စ္စိတ္လႊမ္းမိုး လာ၏။ ၁၉၃၅-၃၆ စာသင္ႏွစ္အတြင္း ေက်ာင္းသားသမဂၢအမႈေဆာင္ ေ႐ြးေကာက္ပဲြတြင္ အဓိကေနရာအား လံုး အမ်ဳိးသားေရးစိတ္ဓာတ္ ထက္သန္ေသာလူငယ္မ်ားက ရရွိသြားၾက၏။ ကိုေအာင္ဆန္းသည္ အမႈေဆာင္ အဖဲြ႔၀င္တဦးအျဖစ္ အေ႐ြးခံရၿပီး သမဂၢမဂၢဇင္း၏ အယ္ဒီတာလည္း ျဖစ္လာပါသည္။
သမဂၢမဂၢဇင္း “အိုးေ၀”တြင္ “ငရဲေခြးႀကီး လြတ္ေနၿပီ”ဟူေသာ ေဆာင္းပါးကို ထည့္သြင္းခဲ့ျခင္းသည္ က်ယ္ ျပန္႔စြာထိေရာက္မႈရွိခဲ့သည့္ ၁၉၃၆ ခုႏွစ္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားသပိတ္ကို သြယ္၀ိုက္ေသာနည္းျဖင့္ လႈံ႔ေဆာ္ ေပးျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ဤေဆာင္းပါးသည္ တကၠသိုလ္အရာရွိတဦးအား ပုတ္ခတ္တိုက္ခိုက္ ေရးသားထား ျခင္းျဖစ္သည္ဟု အာဏာပိုင္မ်ားက ယူဆကာ ေဆာင္းပါးရွင္အမည္ကို ေဖာ္ထုတ္ရန္ အယ္ဒီတာ ကိုေအာင္ ဆန္းအား ေတာင္းဆိုလာေတာ့၏။
ကိုေအာင္ဆန္းကလည္း ယင္းကဲ့သို႔ေဖာ္ထုတ္ျခင္းသည္ သတင္းစာဆရာက်င့္၀တ္ႏွင့္ ကိုက္ညီမည္မဟုတ္ဟု ဆိုကာ ျငင္းဆန္လိုက္၏။ အာဏာပိုင္မ်ားက ယခုကဲ့သို႔ ျငင္းဆန္မႈကို အခြင့္ေကာင္းယူၿပီး ကိုေအာင္ဆန္းအား ေက်ာင္းမွထုတ္ပယ္လိုက္ေတာ့၏။ မၾကာေသးမီကပင္ ကိုႏုသည္လည္း ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးအား ပစ္ပစ္ခါခါ ေ၀ ဖန္မႈျဖင့္ ေက်ာင္းထုတ္ခံခဲ့ရေသာေၾကာင့္ ေက်ာင္းသားမ်ားထဲတြင္ မေက်နပ္မႈ၊ ေဒါသထြက္မႈ ပို၍မ်ားျပားလာ ေလသည္။ သို႔ျဖင့္ သပိတ္ေမွာက္ရန္ ဆံုးျဖတ္ၾကပါေတာ့သည္။
တကၠသိုလ္စာေမးပဲြမ်ားစစ္ခ်ိန္ ျဖစ္ေလရာ ဤဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာ အထူးေလးနက္သည့္ ကိစၥတရပ္ျဖစ္ပါသည္။ သပိတ္သတင္းမွာ ခ်က္ခ်င္းပင္ ဟိုေလးတေက်ာ္ျဖစ္သြားေလသည္။ သတင္းစာမ်ားႏွင့္တကြ တႏိုင္ငံလံုးက သပိတ္ေမွာက္ေက်ာင္းသားမ်ားကို ၾကင္နာစြာ ေထာက္ခံၾကပါသည္။ ဤကဲ့သို႔ အမ်ားေထာက္ခံမႈကုိ ရယူႏုိင္ ျခင္း၊ ေလးစားေလာက္ေအာင္ စီမံကြပ္ကဲႏုိင္ျခင္း၊ စည္းကမ္းရွိျခင္း စသည္တို႔ေၾကာင့္ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ လုပ္ရည္ကိုင္ရည္ႏွင့္ ေက်ာင္းသားအင္အား၏ တန္ခိုးအာနိသင္ကို လူႀကီးပိုင္း ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား အသိအ မွတ္ျပဳလာၾကရသည္။ အစိုးရအေနျဖင့္လည္း သပိတ္ေမွာက္သူမ်ား၏ မေက်နပ္ခ်က္မ်ားကို ေလးနက္စြာ မ စဥ္းစား၍ မျဖစ္ေတာ့ပါ။ ေနာက္ဆံုး၌ ႏိုင္လူမင္းထက္ျပဳတတ္ေသာ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးမွာ အၿငိမ္းစားယူလုိက္ရ ၏။ တကၠသိုလ္အက္ဥပေဒတြင္ ေက်ာင္းသားမ်ားထည့္သြင္းလိုေသာ ျပင္ဆင္ခ်က္မ်ားကို ေလ့လာရန္ ေကာ္မ တီတရပ္ကိုလည္း ဖဲြ႔စည္းလိုက္ရၿပီး အေရးမပါလွေသာ ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားကိုမူ လိုက္ေလ်ာလိုက္ေလသည္။
လူငယ္အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒီမ်ား၏ ႏိုင္ငံေရးဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈတြင္ အေရးႀကီးသည့္ မွတ္တိုင္တတိုင္ျဖစ္ေသာ ၁၉၃၆ ခုႏွစ္သပိတ္ေၾကာင့္ ကိုေအာင္ဆန္းသည္လည္း ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္တဦးအျဖစ္ လူသိမ်ားလာ ပါသည္။ သူ႔ဂုဏ္သိကၡာလည္း အရွိန္မွန္မွန္ျမင့္မားလာၿပီး ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားသမဂၢႏွင့္ သပိတ္ ေမွာက္ၿပီးေနာက္ တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆုိင္ရာ ေက်ာင္းသားသမဂၢတို႔၏ အမႈေဆာင္အဖဲြ႔မ်ား တြင္လည္း တဆင့္ထက္တဆင့္ ပိုမိုအေရးပါေသာ အမႈေဆာင္ေနရာမ်ားတြင္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ရ၏။
၁၉၃၈ ခုႏွစ္တြင္ သမဂၢႏွစ္ရပ္စလံုး၏ ဥကၠ႒ျဖစ္လာပါသည္။ ထိုအခ်ိန္၌ ကိုေအာင္ဆန္း တကၠသိုလ္မွ ၀ိဇၥာဘဲြ႔ ရၿပီး၍ ဥပေဒ၀ိဇၥာတန္းတြင္ တက္ေရာက္ေန၏။ ထိုကဲ့သို႔ ဥပေဒတန္းဆက္တက္ေနျခင္းမွာ တကၠသိုလ္တြင္ ဆက္လက္ေနထိုင္လႈပ္ရွားႏုိင္ခြင့္ရရွိရန္ဟူေသာ အေၾကာင္းလည္း ပါ၀င္ပါသည္။ ေျဖာင့္မတ္တည္ၾကည္ျခင္း၊ ဇဲြလံု႔လႀကီးျခင္း၊ အလုပ္လုပ္ႏိုင္စြမ္းရွိျခင္း စသည္တို႔ေၾကာင့္ ကိုေအာင္ဆန္းအေနျဖင့္ ေလးစားျခင္းခံရေသာ္ လည္း အျခားေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားကဲ့သို႔ ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႔၍ ဆက္ဆံေရးေျပျပစ္ျခင္းမရွိေသာ လူ႔ဂြ စာတဦးပင္ ျဖစ္ပါသည္။
သုန္သုန္မႈန္မႈန္ေနတတ္ျခင္း၊ မသပ္ရပ္ျခင္း၊ စိတ္မပါလွ်င္ သူတပါး အေနရၾကပ္ေလာက္ေအာင္ တံုဏွိဘာေ၀ ေနတတ္ျခင္း၊ စိတ္ပါျပန္ေတာ့လည္း သူတပါး မခံႏုိင္ေလာက္ေအာင္ စကားေဖာင္ဖဲြ႔ျခင္းႏွင့္ အျခားေထာင့္မ က်ဳိးေသာ အမူအက်င့္တို႔ေၾကာင့္ ကိုေအာင္ဆန္း မၾကာခဏ အေ၀ဖန္ခံရပါသည္။ သူကိုယ္တုိင္လည္း “ရံဖန္ ရံခါ လူ႔ယဥ္ေက်းမ်ားႏွင့္ အသားမက်ခဲ့ေခ်၊ မ်က္ေစ့ေနာက္ ျမင္ျပင္းကပ္လာသည္။ ထိုအခါ လူ႔ယဥ္ေက်းမ်ား ႏွင့္ ငါ လူ႐ိုင္းဟု ဇာတိခဲြပစ္ခ်င္သည့္ စိတ္မ်ားရွိလာသည္” ဟု ေရးသားခဲ့ဖူး၏။ သို႔ေသာ္ လူ႐ိုင္းမ်ားကို ေအာင္ ဆန္းျမင္ပံုမွာ စိတ္ကူးယဥ္ဆန္၏။ ႐ိုးေျဖာင့္တည္ၾကည္၊ က်န္းမာသန္စြမ္းၿပီး၊ လြတ္လပ္ခ်မ္းသာစြာ ေနထုိင္သူ မ်ားဟု သူက အမႊန္းတင္ထားျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။
၁၉၃၈ ခုႏွစ္တြင္ ကိုေအာင္ဆန္းသည္ ၁၉၃၀ ခုႏွစ္ ကုလား-ဗမာအဓိက႐ုဏ္းမွ ျမစ္ဖ်ားခံေသာ ဒို႔ဗမာအစည္း အ႐ံုးထဲသို႔ ၀င္ေရာက္လႈပ္ရွားႏုိင္ရန္ တကၠသိုလ္မွ ထြက္လိုက္ပါသည္။ ထိုအစည္းအ႐ံုးသည္ အမ်ဳိးသားေရး စိတ္ဓာတ္ျပင္းျပ၍ ႏုပ်ဳိတက္ႂကြသည့္ အေျခခံလကၡဏာရွိၿပီး အစည္းအ႐ံုးေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ သက္ႀကီး ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ားႏွင့္မတူ တမူထူးျခားၾကပါသည္။ မ်ဳိးခ်စ္အေရးေတာ္ပံု၌ ဘ၀ကိုျမႇဳပ္ႏွံရန္ အာသီသျပင္းထန္ ေနေသာ ေခတ္သစ္ပညာတတ္လူငယ္မ်ားက ထိုသက္ႀကီးႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားသည္ ရဲသင့္သည္ေလာက္မရဲ၊ ျမန္မာဆန္သင့္သည္ေလာက္မဆန္၊ အေျခခံမွ ေျပာင္းလဲြမႈမ်ားလုပ္ရန္ ဆႏၵရွိသင့္သည္ေလာက္မရွိ၊ ငယ္႐ြယ္ သင့္သေလာက္လည္း မငယ္႐ြယ္ဟု ယူဆၾကပါသည္။
ဒို႔ဗမာအစည္းအ႐ံုး၀င္မ်ားကို လူတုိင္းက ႀကိက္ၾကသည္ေတာ့မဟုတ္ပါ။ အခ်ဳိ႕က သူတို႔ကို ကေလကေခ် ျပ ႆနာရွာေနေသာ လူမိုက္လူဆိုးေလးမ်ားဟူ၍ အထင္ေသးၿပီး၊ အမည္ေရွ႕တြင္ ‘သခင္’တပ္၍ ေခၚေ၀ၚျခင္းကို ႀကီးက်ယ္သည္၊ မလုပ္သင့္မလုပ္ထိုက္ဟု ေ၀ဖန္ၾကပါသည္။ ၿဗိတိသွ်အုပ္ခ်ဳပ္ေရးသမားမ်ားကို လက္ေအာက္ ခံျဖစ္ေနေသာ ဗမာတို႔က ‘သခင္’ ဟု ေခၚေလ့ေခၚထရွိရာ၊ ဗမာမ်ားသည္ ကြၽန္မ်ဳိးမဟုတ္ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ အုပ္ စိုးႏိုင္သည့္ ေမြးရာပါအခြင့္အေရးရွိသူမ်ားျဖစ္ေၾကာင္းကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ရဲရဲတင္းတင္း ေဖၚျပသည့္အေန ႏွင့္ အစည္းအ႐ံုး၀င္မ်ားက ‘သခင္’ ဘဲြ႔ကို သံုးစဲြျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
အတြင္းသေဘာထား မတိုက္ဆုိင္မႈမ်ားေၾကာင့္ ဒို႔ဗမာအစည္းအ႐ံုး ႏွစ္ျခမ္းကဲြသြားပါသည္။ သခင္အမ်ားစုပါ ၀င္သည့္ အပိုင္းကို ေခါင္းေဆာင္သူမွာ ျမန္မာ့စာေပႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးေလာကတြင္ အထင္ကရပုဂၢဳိလ္ႀကီးျဖစ္ၿပီး မူလက အစည္းအ႐ံုး၏ နာယကျဖစ္ေသာ ဆရာႀကီးသခင္ကိုယ္ေတာ္မႈိင္း ျဖစ္ပါသည္။ ကိုေအာင္ဆန္းလည္း သခင္ကိုယ္ေတာ္မႈိင္း ဦးေဆာင္သည့္ ဒို႔ဗမာအစည္းအ႐ံုး၀င္တဦး ျဖစ္လာပါသည္။ ‘မႈိင္းသခင္’ မ်ားအနက္ ကိုႏု၊ ကိုလွေဖႏွင့္ ကိုသိန္းေဖတို႔အျပင္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား မဟုတ္ခဲ့ေသာ္လည္း ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး တြင္ ထင္ရွားအေရးပါလာမည့္ သခင္သန္းထြန္းႏွင့္ သခင္စိုးတို႔လည္းပါ၀င္ပါသည္။ မၾကာမီ သခင္ေအာင္ဆန္း သည္ ဒို႔ဗမာအစည္းအ႐ံုး အေထြေထြအတြင္းေရးမႉး ျဖစ္လာၿပီးေနာက္ အစည္းအ႐ံုး၏ ေၾကညာစာတမ္းကို စီ ရင္ေရးသားခဲ့ပါသည္။
(ဆက္လက္ဖတ္႐ႈပါရန္ ...)(ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေရးသားသည့္ “ေၾကာက္႐ြံ႕ျခင္းမွ လြတ္ကင္းေရး” စာအုပ္မွ ထုတ္ႏႈတ္ေဖာ္ျပပါသည္) 
