မဲေပးခြင့္ အခ်ဳိးေဖာက္ခံရဆံုးဟု HRDP ေျပာ

ဖနိဒါ | ၾကာသပေတးေန႔၊ ဇန္နဝါရီလ ၀၆ ရက္ ၂၀၁၁
ခ်င္းမုိင္ (မဇိၥ်မ) ။ ။ ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ျမန္မာျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ မဲေပးပုိင္ခြင့္ႏွင့္ပတ္သက္၍ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံရမႈ အမ်ားဆံုးဟု ျပည္တြင္းအေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရး ကာကြယ္ျမႇင့္တင္သူမ်ား ကြန္ယက္ HRDP ၏ အစီရင္ခံစာက ဆုိသည္။ ရန္ကုန္၊ ဧရာဝတီႏွင့္ ပဲခူးတုိင္း၊ ရွမ္း၊ ရခုိင္ႏွင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ စသည့္ တုိင္း/ျပည္နယ္ ၆ ခုရွိ ၄၂ ၿမိဳ႕နယ္မွ HRDP အဖြဲ႔ဝင္မ်ား အပါအဝင္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်စ္ျမတ္ႏုိးသူ ၁ဝဝဝ ေက်ာ္က လူ ၃ ေသာင္းခန္႔ကုိ တႏွစ္ၾကာ စစ္တမ္းေကာက္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ယမန္ေန႔တြင္ အစီရင္ခံစာ ေပၚထြက္လာျခင္း ျဖစ္သည္။“မဲေပးပုိင္ခြင့္ဆုိင္ရာ အခြင့္အေရးကုိ အခ်ဳိးေဖာက္ခံရတာကုိ အဓိက ေတြ႔ရပါတယ္။ မဲေပးပုိင္ခြင့္ရွိသူ မဲမေပးရတဲ့ကိစၥ၊ မဲေပးပုိင္ခြင့္ရွိၿပီးေတာ့ မဲေပးရေပမယ့္လည္း မဲေပးသူရဲ႕ စစ္မွန္ဆႏၵသေဘာထားကုိ မရရွိခဲ့ဘူး။ ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြ၊ အက်ပ္ကုိင္မႈေတြ၊ မက္လံုးေပးမႈေတြ စသည္ျဖင့္ ေကာက္ခံရတဲ့ စစ္တမ္း ၃ ေသာင္းေက်ာ္ကေန အမ်ားဆံုး ေတြ႔ရွိရပါတယ္” ဟု HRDP ကို ဦးေဆာင္ေနသူ ဦးေမာင္ေမာင္ေလးက မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။

ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ား မဲဆြယ္စည္း႐ံုးမႈဆုိင္ရာ ေစာင့္ၾကည့္ျခင္း၊ မဲေပးျခင္း၊ မဲေရတြက္ျခင္းႏွင့္ မဲမသမာမႈ အပါအဝင္ ၾကိဳတင္မဲေကာက္ခံျခင္းႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲလြန္ကာလ စသျဖင့္ ကာလရွည္ၾကာ ေစာင့္ၾကည့္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ဧရာဝတီတုိင္း ပုသိမ္ၿမိဳ႕ မွန္စက္႐ံု ဝန္ထမ္းမ်ားႏွင့္ ပညာေရးေကာလိပ္ရွိ သဲကုန္းၿမိဳ႕ အပါအဝင္ ေက်းရြာ ၂၇ ရြာတြင္ တရြာလွ်င္ ၾကိဳတင္မဲေပါင္း ၁၅ဝ ကုိ သက္ဆုိင္ရာ အာဏာပုိင္မ်ားက ေကာက္ခံခဲ့ျခင္း၊ ကခ်င္ျပည္နယ္ ျမစ္ၾကီးနားၿမိဳ႕ သူနာျပဳ တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားထံမွ တဦးလွ်င္ ၂ ေသာင္းက်ပ္ေပး၍ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ႏွင့္ ျပည္ခုိင္ၿဖိဳး (ၾကံ႕ဖံြ႔) ပါတီတုိ႔က ၾကိဳတင္လက္မွတ္ ဝယ္ယူခဲ့သည္ဟု အစီရင္ခံစာတြင္ ပါရွိသည္။
မဲေရတြက္ရာ၌လည္း တသီးပုဂၢလ အမတ္ေလာင္းမ်ား၊ ပါတီအမတ္ေလာင္းမ်ား၏ မဲ႐ံု ကုိယ္စားလွယ္မ်ား ကုိယ္တုိင္ မဲေရတြက္သည့္အခ်ိန္ ၾကည့္ရႈခြင့္မရျခင္း၊ မဲ႐ံုပိတ္လုိက္ျခင္း စသည့္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားကုိ မဲ႐ံုေပါင္း ၅ဝဝ ခန္႔ကို ေစာင့္ၾကည့္ခဲ့ရာမွ ေတြ႔ရသည္ဟု ဆုိသည္။

၂ဝဝ၂ ခုႏွစ္စ၍ HRDP ကုိ ဦးေဆာင္လုပ္ကုိင္ခဲ့သူ ဦးျမင့္ေအး အပါအဝင္ ကြန္ယက္ဝင္ ၂၆ ဦးမွာ အက်ဥ္းက်ခံရဆဲ ျဖစ္သည္။ ဦးျမင့္ေအးသည္ ေထာင္ဒဏ္တသက္တကြ်န္းႏွင့္ ၈ ႏွစ္ ျပစ္ဒဏ္ခ်ခဲ့ၿပီး ကယားျပည္နယ္ လြိဳင္ေကာ္ေထာင္တြင္ အက်ဥ္းက်ခံေနရကာ၊ အျခားအဖြဲ႔ဝင္မ်ားမွာ အနည္းဆံုး ၈ ႏွစ္မွ ၂၈ ႏွစ္အထိ ေထာင္ဒဏ္ က်ခံေနၾကရသည္။ႏုိင္ငံသားမ်ား၏ အေျခခံ ရပုိင္ခြင့္မ်ားျဖစ္သည့္ မဲေပးပုိင္ခြင့္မ်ား၏ မဲေပးသည့္ ေနရာတြင္ လူထု၏ စိတ္ဆႏၵအမွန္ကုိ မေတြ႔ရွိရေၾကာင္းႏွင့္ ျဖစ္ေပၚလာမည့္ အေျခအေနမ်ားကို အေျခခံ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္အညီ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ရန္ အသိေပးသည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ယခုအစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ရေၾကာင္း ဦးေမာင္ေမာင္ေလးက ေျပာဆုိသည္။Human Right Watch ၊ Freedom House ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ကုိယ္စားလွယ္ ေတာမတ္ ကင္တားနား၊ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ မဟာမင္းၾကီး အပါအဝင္ ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ားထံ အစီရင္ခံစာကုိ တင္ျပသြားမည္ျဖစ္သည္။

“လူ႔အခြင့္အေရးဆုိတာက လူေတြရဲ႕ ေမြးရာပါ ျဖစ္ပါတယ္။ အေျခခံ အခြင့္အေရးေတြကုိ ကန္႔သတ္တာတုိ႔၊ ထိန္းခ်ဳပ္တာတုိ႔၊ မလုပ္ၾကဖုိ႔ သက္ဆုိင္ရာ တည္ဆဲအစုိးရကုိေရာ၊ ႏုိင္ငံတကာကုိေရာ ေမတၱာရပ္ခံခ်င္ပါတယ္။ ကုိယ့္အိတ္ကပ္ထဲက စုိက္ေပးရတာ မဟုတ္ပါဘူး၊ လူေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးကုိ အျပည့္အဝ ခံစားခြင့္ေပးလုိက္ပါ” ဟု ဦးခင္ေမာင္ေလးက ဆုိသည္။ HRDP ကဲ့သို႔ပင္ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ NLD က ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပြဲ မဲမသမာမႈမ်ား သံုးသပ္ခ်က္ မူၾကမ္းကုိ ေရးဆြဲၿပီးျဖစ္ရာ ထုိမူၾကမ္းတြင္ ၾကိဳတင္မဲ ေကာက္ခံမႈႏွင့္ မဲလိမ္လည္မႈမ်ား အမ်ားအားျဖင့္ ပါဝင္ေနသည္။

“အမ်ားဆံုးက ၾကိဳတင္မဲ မ်ားတယ္။ တေယာက္ထဲ မဲအမ်ားၾကီး ထည့္သြားတာ၊ လွ်ဳိ႕ဝွက္မဲမဟုတ္ဘဲ ထည့္ရတာတုိ႔ မ်ားတယ္။ တကယ္တမ္းက်ရင္ ေရြးေကာက္ပြဲက တရားမဝင္ဘူး။ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြလည္း တေယာက္မွ တရားမဝင္ဘူး။ ပ်က္ျပယ္ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲပဲ။ စာခ်ဳပ္တခုက ႏွစ္ဦးသေဘာတူျဖစ္ရမွာ။ အဓမၼေခၚလုိ႔ ၿခိမ္းေျခာက္၊ ေျခာက္လွန္႔ၿပီးေတာ့ ေပးတဲ့ မဲျဖစ္တဲ့အတြက္ တရားမဝင္ဘူးလုိ႔ ေျပာတာ” ဟု မူၾကမ္းေရးဆြဲရာတြင္ ပါဝင္သူ ပါတီဗဟိုလုပ္ငန္းေကာ္မတီ အဖဲြ႔ဝင္ ဦးၾကည္ဝင္းက မဇိၥ်မကို ေျပာသည္။ဝန္ထမ္းမ်ားကုိ ၾကိဳတင္မဲေပးရန္ ညႊန္ၾကားထားၿပီး ၾကိဳတင္မဲမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ တုိင္း/ျပည္နယ္မ်ားမွ ၾကံ႕ဖြံ႔ပါတီကုိ မဲထည့္ရန္ စာထုတ္ျပန္သည့္ အေထာက္အထားမ်ား အပါအဝင္ ပါတီအခ်ဳိ႕ႏွင့္ တသီးပုဂၢလ အမတ္ေလာင္းမ်ား၏ တုိင္တန္းခ်က္ အေထာက္အထားမ်ား ပါဝင္သည့္ မူၾကမ္းအရ တရားမဝင္ဟု ေျပာဆိုရေၾကာင္း သူက ေျပာဆုိလိုက္သည္။