By ဦးေဇာ္၀င္းလႈိင္
ဓာတ္ပံု ASSOCIATED PRESS
NLD ႐ုံးခ်ဳပ္တြင္ က်င္းပသည့္ ကမၻာ့ HIV/AIDS အထိမ္းအမွတ္ေန႔ အခမ္းအနားတြင္ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အမွာစကား ေျပာၾကားေနစဥ္။ ဒီဇင္ဘာ ၂၊ ၂၀၁၀။
က်န္းမာေနတဲ့သူေတြက လူ႔အခြင့္အေရးအတြက္ မလႈပ္ရွားရဲ ျဖစ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ HIV/AIDS ေ၀ဒနာရွင္ေတြက ေရွ႕ေဆာင္လမ္းျပ အျဖစ္နဲ႔ အခြင့္အေရးေတြအတြက္ တုိက္ပြဲ၀င္ေနၾကတာဟာ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေရွ႕ေဆာင္လမ္းျပအျဖစ္ အလင္းေရာင္ ေပးလုိက္တာမ်ဳိးပဲ ျဖစ္တယ္လို႔ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာပါတယ္။ ဒီကေန႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ေရႊဂုံတုိင္မွာရွိတဲ့ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ႐ုံးခ်ဳပ္မွာ က်င္းပတဲ့ ကမၻာ့ HIV/AIDS ေန႔မွာ ေ၀ဒနာရွင္ေတြကုိ အားေပးစကား ေျပာၾကားရင္းနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အခုလုိ ေျပာၾကားသြားတာပါ။ အျပည့္အစုံကုိ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕မွာ ေရာက္ေနတဲ့ ဗီြအုိေအ ၀ုိင္းေတာ္သား ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။
လူ႔အခြင့္အေရးအေပၚ အလင္းေရာင္ေပးျခင္း - Lights on Rights ဆုိတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ မေန႔က က်ေရာက္တဲ့ ကမၻာ့ HIV/AIDS ေန႔ အထိမ္းအမွတ္ အခမ္းအနားကုိ ဒီကေန႔ NLD အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ႐ုံးခ်ဳပ္မွာ က်င္းပခဲ့ၾကတာပါ။
အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရဲ႕ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဒီ HIV/AIDS ေ၀ဒနာသည္ေတြဟာ သာမန္ က်န္းမာေနတဲ့ လူေတြက လူ႔အခြင့္အေရးအတြက္ မလႈပ္ရွားရဲတာေတာင္ ေ၀ဒနာရွင္ေတြက ေရွ႕ေဆာင္လမ္းျပ အျဖစ္နဲ႔ လုပ္သြားေစခ်င္တဲ့အေၾကာင္း အခုလုိ တုိက္တြန္း အားေပးစကား ေျပာၾကားပါတယ္။
“သာမန္ က်န္းမာေနတဲ့ လူေတြက လူ႔အခြင့္အေရးအတြက္ မလႈပ္ရွားရဲတာေတာင္မွ ေ၀ဒနာရွင္ေတြက လႈပ္ရွားရဲတယ္ ဆုိၿပီးေတာ့ ေရွ႕ေဆာင္လမ္းျပ အေနနဲ႔ လုပ္သြားေစခ်င္တယ္။ လူတိုင္း လူတုိင္းဟာ ကုိယ့္မွာ လုပ္အားရွိတယ္။ လူတုိင္း လူတုိင္းဟာ ကုိယ့္မွာ လူ႔သိကၡာရွိတယ္။ ကိုယ္ကေနၿပီး ဘယ္လုိ အေျခအေနပဲ ေရာက္ေနေရာက္ေန၊ ဘယ္လို ျပႆနာေတြနဲ႔ပဲ ရင္ဆုိင္ေနရပါေစ၊ ဘယ္လို ဒုကၡေတြနဲ႔ပဲ ေတြ႕ေနရပါေစ တျခားလူသားေတြအတြက္ လုပ္ေပးႏုိင္တဲ့အင္အား ရွိတယ္ဆုိတာ က်မတုိ႔ ေ၀ဒနာရွင္ေတြက ျပေပးေစခ်င္တယ္။ အလင္းေရာင္ေပါ့ေနာ္။
“အခုဆိုရင္ လူေတြက အခြင့္အေရးေတြေပၚမွာ အလင္းေရာင္ ထြန္းၿပီးေတာ့ အာ႐ုံစုိက္ေအာင္ လုပ္ဖို႔ဆုိတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ကမၻာ့ World AIDS Day ကုိ က်င္းပေနတာပါ။ အဲဒီေတာ့ ဒီရည္ရြယ္ခ်က္ေတြ ေအာင္ျမင္ေအာင္လုိ႔ က်မတုိ႔အားလုံး ၀ုိင္းၿပီးေတာ့ လုပ္ရမယ္။ အလုပ္ႏုိင္ဆုံးကေတာ့ ေ၀ဒနာရွင္ေတြ ကိုယ္တုိင္ပဲ။
“အဲေတာ့ က်မတုိ႔ကို အလင္းေရာင္ ျပၾကပါ၊ လူသာမန္ က်န္းမာေနတဲ့ လူေတြလို၊ ဒုိ႔က ေ၀ဒနာေတြ ရွိေနေပမဲ့လည္း စိတ္ဓာတ္ အင္အားေတြ မက်ဘူး၊ စိတ္ဓာတ္အင္အား မက်သ၍ ကိုယ္ခံစြမ္းအား အင္အား က်တယ္ဆုိတာ သိပ္ဆုိးရြားစရာ မဟုတ္ဘူးဆုိတဲ့ စိတ္ဓာတ္နဲ႔ အဲဒီလို ဦးေဆာင္ၿပီးေတာ့ လုပ္ေပးၾကပါလုိ႔ က်မ ေမတၱာရပ္ခံခ်င္ပါတယ္။”
HIV/AIDS ျပႆနာကုိ ရင္ဆုိင္ေက်ာ္လႊားဖုိ႔ လုိအပ္တဲ့ အခ်က္ေတြကုိလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အခုလုိ ဆက္ေျပာပါတယ္။
“HIV/AIDS ျပႆနာကို ရင္ဆိုင္ဖို႔အတြက္၊ ဒီျပႆနာႀကီးကို ေက်ာ္လႊားႏုိင္ဖို႔အတြက္ လိုအပ္တာ ၂ ခု ရွိပါတယ္။ အမ်ားႀကီး လိုအပ္တယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲဒီထဲမွာ အေရးႀကီးဆုံး ၂ ခု က်မ ျမင္တာကေတာ့ နံပါတ္တစ္ ပြင့္လင္းမႈပဲ။ ပြင့္လင္းမႈရွိမွ က်မတုိ႔က ဒီေရာဂါအေၾကာင္း လူနာေတြ သိႏုိင္မယ္၊ ဘယ္လို ကာကြယ္ႏုိင္မလဲ ဆုိတာ သိႏုိင္မယ္။ ေရာဂါျဖစ္လုိ႔ရွိရင္ စိတ္ပ်က္စရာ မလိုဘူး။ ဘယ္လို ကိုယ့္ကုိယ္ကုိ ေစာင့္ေရွာက္သြားႏုိင္မလဲ၊ ကုိယ္က မျဖစ္ေနလုိ႔ရွိရင္လည္း တျခား ျဖစ္ေနတဲ့ ေ၀ဒနာရွင္ေတြကို ဘယ္လို ေစာင့္ေရွာက္သြားႏုိင္မလဲ ဆုိတာ သိဖို႔ေပါ့၊ ပြင့္လင္းမႈက အဓိကတခု ျဖစ္တယ္လို႔ က်မ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ေရာဂါမျဖစ္ခင္၊ ေရာဂါ ကာကြယ္ဖို႔အတြက္။
“ေရာဂါျဖစ္ၿပီးေတာ့ ေစာင့္ေရွာက္ဖု႔ိ အတြက္ကေတာ့ အေရးအႀကီးဆုံးက က႐ုဏာေတြပဲ။ က်မတုိ႔ အားလုံးဟာ တေယာက္ေပၚတေယာက္ က႐ုဏာထားရမယ့္ သူေတြပါ။ ဘယ္သူမွလည္း ေျခာက္ပစ္ကင္း သဲလဲစင္ မဟုတ္ပါဘူး။ တခ်ဳိ႕ေတြက HIV/AIDS ေ၀ဒနာရွင္ေတြကို အျပစ္ရွိတဲ့သူေတြလုိ သေဘာထားတယ္။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ က်မတုိ႔ ႏုိင္ငံေရး လုပ္တဲ့သူေတြကို အျပစ္ရွိတဲ့သူေတြလုိ သေဘာထားတယ္။ ဒါဟာ ႏွစ္ခုစလုံး မမွန္ပါဘူး။ အျပစ္ရွိတဲ့သူေတြလုိ႔ သေဘာထားမယ့္အစား ၀န္းရံ ပံ့ပိုးေပးရမယ့္ သူေတြလို႔ သေဘာထားလုိ႔ရွိရင္ က်မတုိ႔ အားလုံးအတြက္ ပုိၿပီးေတာ့ ေကာင္းမယ္လို႔ က်မ ထင္ပါတယ္။”
ဒါ့အျပင္ ေ၀ဒနာသည္ေတြ အေနနဲ႔ ေႏွာင္ႏွစ္ေတြမွာ ကုိယ့္အတြက္တင္ မဟုတ္ဘဲ ကုိယ့္လုိ ေ၀ဒနာ ခံစားေနရသူေတြကုိ ကူညီေပးမယ့္သူေတြ ေပၚထြန္းလာေစဖုိ႔ကုိလည္း ေဒၚေဆာင္ဆန္းစုၾကည္က ဆုေတာင္းေပးခဲ့ပါတယ္။
“အခု ဒီမွာ ေရာက္ေနတဲ့ က်မတို႔ရဲ႕ အဓိက ပရိသတ္ျဖစ္တဲ့ HIV ေ၀ဒနာရွင္ေတြကို ဒီကိုလာတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတင္သလို ေနာက္ႏွစ္ေတြ ႏွစ္ေတြမွာ ကုိယ့္အတြက္တင္ မဟုတ္ဘဲနဲ႔၊ ကုိယ့္လုိ ေ၀ဒနာမ်ဳိး မခံစားေနရေပမဲ့ တျခားေ၀ဒနာ အမ်ဳိးမ်ဳိးေပါ့၊ ေ၀ဒနာဆိုတာ အမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိတယ္၊ စိတ္ဆင္းရဲျခင္း ေ၀ဒနာ၊ ကုိယ္ဆင္းရဲျခင္း ေ၀ဒနာ၊ ေမတၱာေခါင္းပါးျခင္း ေ၀ဒနာေပါ့၊ အဲဒီလုိ ေ၀ဒနာေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိၾကတယ္။ အဲေတာ့ အဲဒီေ၀ဒနာေတြကို ၀ုိင္းၿပီးေတာ့ ကူညီေပးမယ့္ သူေတြရယ္လို႔ ေပၚထြန္းလာႏုိင္ပါေစလုိ႔ က်မ ဆုေတာင္းရင္းနဲ႔ နိဂုံးခ်ဳပ္ပါတယ္။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။”
ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က တက္ေရာက္လာၾကတဲ့ ေ၀ဒနာသည္ေတြနဲ႔ ဧည့္ပရိသတ္ေတြကို စကားေျပာၾကားခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
အခမ္းအနား အစီအစဥ္ ျပဳလုပ္ရျခင္း ရည္ရြယ္ခ်က္ အပါအ၀င္ လတ္တေလာ ႀကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ အခက္အခဲေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ေတာင္ဒဂုံၿမိဳ႕နယ္မွာ ဖြင့္လွစ္ထားတဲ့ HIV/AIDS ေ၀ဒနာသည္မ်ား ေဂဟာအတြက္ အဓိက ေစာင့္ေရွာက္ေပးေနတဲ့ လူငယ္အဖြဲ႕၀င္ မျဖဴျဖဴသင္းက ရွင္းလင္းျပပါတယ္။
“အဓိကေတာ့ က်မတို႔ အေနနဲ႔ ဒီမွာ လက္ရွိျဖစ္ေနတဲ့ အခက္အခဲေတြေပါ့၊ အခု က်မတို႔ လက္ရွိ ႀကဳံေတြ႕ေနရတဲ့ အခက္အခဲဆိုရင္ က်မတို႔တုိင္းျပည္မွာ ရွိေနတဲ့၊ ျပည္တြင္းမွာ ရွိေနတဲ့ အကုန္လုံးပဲ ျပည္သူလူထုေတြေရာ၊ အႏုပညာ အသုိင္းအ၀ုိင္းေတြေရာ၊ က်န္တဲ့ ႏုိင္ငံေရး အသိုင္းအ၀ုိင္းဆုိလည္း တသီးပုဂၢလ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြေရာ အားလုံး ၀ုိင္း၀န္း ပံ့ပုိးၾကသလုိ ျပည္ပမွာ ရွိေနတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားလည္း က်မတုိ႔ လူနာေတြနဲ႔ ဒုကၡေတြ႕ေနတဲ့ဟာကုိ ၀ုိင္း၀န္းကူညီ ေျဖရွင္းေပးၾကတာ ရွိတဲ့အတြက္ က်မအေနနဲ႔ ဒီေန႔မွာ အားလုံးကို ေက်းဇူးတင္တယ္ ဆုိတဲ့အေၾကာင္း ေျပာျဖစ္တယ္။
“ဆက္လက္ၿပီးေတာ့လည္း HIV ကာကြယ္ တားဆီးေရးေတြမွာ ေ၀ဒနာသည္ေတြေရာ၊ က်မတုိ႔ လုပ္ကုိင္ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့သူေတြေရာ အားလုံး ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မယ္ဆုိရင္ ေတာ္ေတာ္ေလးကုိ ဒီေရာဂါက ထိန္းခ်ဳပ္သြားႏုိင္မွာပါ။ အဲဒီလို ထိန္းခ်ဳပ္သြားႏုိင္ဖုိ႔ အတြက္လည္း က်မတုိ႔အားလုံး ၀ုိင္း၀န္း ႀကိဳးစားၾကဖို႔ ေျပာတာပါ။”
မျဖဴျဖဴသင္း ေျပာျပခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီကေန႔ အခမ္းအနားကုိ အနယ္နယ္ အရပ္ရပ္က တက္ေရာက္လာၾကတဲ့ HIV/AIDS ေ၀ဒနာရွင္ ၃၀၀ ေက်ာ္နဲ႔အတူ NLD ဗဟုိအလုပ္အမႈေဆာင္ အဖြဲ႕၀င္ေတြ၊ ကုလသမဂၢ၊ အေမရိကန္၊ ၿဗိတိန္၊ ၾသစေၾတးလ်၊ ဂ်ာမဏီ အပါအ၀င္ တျခား သံတမန္ေတြ စုစုေပါင္း ၄၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ စုံစုံညီညီ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္က လြတ္ေျမာက္လာၿပီး မၾကာခင္ ႏုိ၀င္ဘာလ ၁၇ ရက္ေန႔က ေတာင္ဒဂုံၿမိဳ႕နယ္မွာ NLD က ဖြင့္ထားတဲ့ HIV/AIDS ေ၀ဒနာရွင္ေတြအတြက္ ေစာင့္ေရွာက္ေရး ေဂဟာမွာ ရွိေနတဲ့ ေ၀ဒနာသည္ေတြကုိ သြားေရာက္ အားေပးစကား ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး အဲဒီ ေ၀ဒနာသည္ေတြကုိ တတ္ႏုိင္သေလာက္ ၀ုိင္း၀န္းကူညီၾကဖုိ႔ တုိက္တြန္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
အခမ္းအနား အၿပီးမွာေတာ့ တက္ေရာက္လာတဲ့ ဧည့္ပရိသတ္ေတြကုိ အႏုပညာရွင္ေတြက ေတးသီခ်င္းနဲ႔ ေဖ်ာ္ေျဖခဲ့ၾကပါတယ္။
http://www.voanews.com/burmese/news/hiv-aids-day-dassk-111187064.html
No comments:
Post a Comment