ေနပူထဲသြားလာ ဆင္ျခင္စရာ- (ေဒါက္တာ ေအာင္သန္း)

23Aug 2010

ေဆာင္းရာသီေရာက္ေသာ္လည္း ေန႔ပူ ညခ်မ္းမို႔ ေန႔လယ္ ပိုင္းတြင္ ေနပူဒဏ္ကို ခံရျမဲ ျဖစ္သည္။
ေဆာင္းရာသီမွ အပူဒဏ္သည္ ေႏြရာသီသို႔ ဆက္သြားျပီး အပူဒဏ္ေၾကာင့္ က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ေစႏိုင္သည္။
ပူျပင္းသည့္ အခ်ိန္တြင္ ပတ္၀န္းက်င္ အပူခ်ိန္သည္ ၁၀၂-ဒီဂရီ ဖာရင္ဟိုက္မွ ၁၀၇-ဒီဂရီ ဖာရင္စိုက္အထိ ျမင့္တက္လာႏိုင္ သည္။

လူ႔ခႏၶာကိုယ္၏ သာမန္ အပူခ်ိန္မွာ ၉၈.၆ ဒီဂရီ ဖာရင္ဟိုက္ ျဖစ္သည္။ ခႏၶာကို အပူခ်ိန္ ၁၀၆-ဒီဂရီ ဖာရင္ဟိုက္ရွိလွ်င္ ၾကာရွည္ပါက ဦးေႏွာက္ကို ထိခိုက္ႏို္င္သည္။

အပူခ်ိန္ ၁၀၉.၆ ဒီဂရီ ဖာ၇င္ဟိုက္ရွိလွ်င္ ေသဆံုး ႏိုင္သည္။ လူ႔ခႏၶာကိုယ္တြင္ အပူထိန္းခ်ဳပ္မႈ စနစ္ ရွိရာ ခႏၶာကိုယ္အတြင္း အပူခ်ိန္ မွ်တေစရန္ ေဆာင္ရြက္ေပးသည္။
ျပင္ပ ပတ္၀န္းက်င္ အပူခ်ိန္ျမင့္တက္လာေသာ္လည္း ခႏၶာကိုယ္ အပူခ်ိန္ မျမင့္တက္ေစရန္ ထိန္းခ်ဳပ္ေပးသည္။

( အပူဒဏ္ ပိုမို ခံစားရသူမ်ား)

ကေလးငယ္မ်ား၊ သက္ႀကီးရြယ္အိုမ်ား၊ ဖ်ားနာသူမ်ား၊ အင္အားခ်ည့္နဲ႔သူမ်ား၊ ခႏၶာကို ခုခံအား ေလ်ာ့နည္း သူမ်ား၊ နာတာရွည္ ေရာဂါ တမ်ိဳးမ်ိဳးကို ခံစားေနရသူမ်ားသည္ အပူဒဏ္ေၾကာင့္ အေျခအေန ပိုမို ဆိုးရြား ႏိုင္သည္။ ၀လြန္းသူမ်ား၊ အရက္ေသာက္ထားသူမ်ားသည္ အပူဒဏ္ကို ပိုမိုခံစားရသည္။ ႏွလံုးေရာဂါ၊ ေသြးတိုးေရာဂါ လူနာမ်ားသည္ အပူဒဏ္ေၾကာင့္ ေရာဂါထ၍ ေလျဖတ္သည္အထိ ျဖစ္ႏိုင္သည္။

( ေနေရာင္ျခည္)

အပူဒဏ္ဟု ဆိုရာတြင္ ေနေရာင္ျခည္ႏွင့္ ထိေတြ႔ျခင္းမွ ခံစားရမႈ ျဖစ္သည္။
ခႏၶာကုိယ္အေပၚ ေနေရာင္ျခည္၏ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈသည္ ေနေရာင္ျခည္ႏွင့္ ထိေတြ႔မႈ အခ်ိန္ကာလအေပၚ မူတည္၍ ကြာျခားသည္။

ေနေရာင္ျခည္တြင္ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ (ultravioletrays) ႏွင့္ အနီေအာက္ ေရာင္ျခည္ (infra red rays) ႏွစ္ခုအၾကားတြင္ ရွိသည့္ ေရာင္ျခည္မ်ား ပါရွိသည္။ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္သည္ လူတို႔ကို ပိုမို အႏၲရာယ္ ျဖစ္ေစသည္။

(အပူဒဏ္ႏွင့္ မ်က္စိ)

ခႏၶာကိုယ္ေပၚသို႔ ေနေရာင္ျခည္ က်ရာက္ပါက မ်က္စိထဲသို႔လည္း ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္မ်ား ၀င္ေရာက္ျပီး မ်က္စိေရာဂါမ်ားကို ျဖစ္ေစ ႏိုင္သည္။

အမ်ားဆံုး ေတြ႔ၾကံဳရသည့္ မ်က္စိေရာဂါမွာ မ်က္သား တက္ျခင္း ျဖစ္သည္။
မ်က္ၾကည္လႊာေပၚသို႔ မ်က္သားတက္ရာမွ သူငယ္အိမ္ကို ဖံုးအုပ္သြားျပီး မ်က္စိကြယ္ႏိုင္သည္။

ထို႔အျပင္ မ်က္ၾကည္လႊာ အေပၚယံ ေနပူေလာင္ျခင္း (photo keratitis) လည္း ျဖစ္ႏိုင္သည္။
ပင္လယ္ကမ္းေျခ၌ ေနပူဆာ လႈံသူမ်ား၊ ပင္လယ္ျပင္တြင္ အလုပ္ လုပ္သူမ်ား၌ ျဖစ္တတ္သည္။
မ်က္စိနာျခင္း၊ က်ိန္းျခင္း၊ မ်က္ရည္က်ျခင္းတို႔ကို ခံစားရသည္။

ခရမ္းလြန္ ေရာင္ျခည္ႏွင့္ မ်က္စိတိမ္ ေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈ ဆက္စပ္ျခင္း ရွိသည္ကို ေလ့လာ ေတြ႔ရွိထားသည္။
ေနကာမ်က္မွန္တပ္ျခင္းျဖင့္ မ်က္စိထိခိုက္မႈမွ ကာကြယ္ႏိုင္သည္။

http://hittai.net/hittai/hittai/rom5/home6/21/aug23a2.jpg

(အပူဒဏ္ ေရာဂါမ်ား)

အပူဒဏ္ေၾကာင့္ အပူရွပ္ျခင္း (heat stress)
အပူဒဏ္ေၾကာင့္ ႏြမ္းနယ္ျခင္း (heat exhaustion)
အပူဒဏ္ေၾကာင့္ ေမ့ေျမာျခင္း (heat stroke) တို႔ ျဖစ္ပြားႏိုင္သည္။

အပူရွပ္ျခင္းျဖစ္လွ်င္ ေခၽြးထြက္တတ္သည္။ ေရငတ္ျခင္း၊ ကိုယ္လက္ ကိုက္ခဲျခင္းတို႔ ျဖစ္ႏိုင္သည္။
အပူဒဏ္ေၾကာင့္ ႏြမ္းနယ္ျခင္း ျဖစ္လွ်င္ ေခၽြးေစးမ်ား ထြက္ျပီး ခႏၶာကိုယ္မွာ ေအးစက္ေနသည္။ ၾကြက္တက္ တတ္သည္။

ေမာပန္း ႏြမ္းနယ္၍ ေခါင္းမူးျခင္း၊ ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊ ရင္ဘတ္ ေအာင့္ျခင္း၊ ပ်ိဳ႔အန္ျခင္း တို႔ ျဖစ္ႏိုင္သည္။ အသက္ရွွဴ က်ပ္လာျပီး သတိလစ ္သြားႏိုင္သည္။

အပူလြန္ကဲသည့္အခါ အပူခ်ိန္ ၁၀၄-ဒီဂရီ ဖာရင္စဟုိက္အထက္ရွိျပီး ေခါင္းမူးျခင္း၊ ဂနာမျငိမ္ ျဖစ္ျခင္း၊ ကေယာင္ကတမ္း ေျပာျခင္း၊ အေၾကာဆြဲျခင္း တို႔ျဖစ္၍ အပူခ်ိန္ ျမင့္သထက္ျမင့္ လာျပီး သတိလစ္ ေမ့ေျမာ သြားႏိုင္သည္။

(ေနပူဒဏ္ႏွင့္ အ၀တ္အစား)

ေႏြရာသီတြင္ အနက္ေရာင္ အနီေရာင္ စသည့္ ရင့္ေသာအေရာင္ရွိသည့္ အ၀တ္မ်ားကို မ၀တ္သင့္ေခ်။ ရင့္သည့္အေရာင္မ်ားသည္ အပူကို ပိုမိုစုတ္ယူႏိုင္သျဖင့္ အပူဒဏ္ကို ပိုမို ခံစားရႏိုင္သည္။

အေရာင္ေဖ်ာ့သည္ အ၀တ္ သို႔မဟုတ္-အျဖဴေရာင္အ၀တ္မ်ားသည္ အလင္းေရာင္ျပန္ႏိုင္၍ ၀တ္ဆင္သင့္သည္။ ပြေသာ ခ်ည္ထည္ အ၀တ္မ်ားသည္ အသင့္ေလ်ာ္ဆံုး ျဖစ္သည္။

အ၀တ္ ပါးပါးသည္ အပူရွိန္ ေရာင္ျပန္ ဟပ္မႈကိုပါ ကာကြယ္ ေပးသည္။

(အပူဒဏ္ႏွင့္ အေရျပား)

ေနေရာင္ျခည္ရွိ ခရန္းလြန္ေရာင္ျခည္ေၾကာင့္ အေရျပားကို အေရာင္ရင့္ေစသည္။
အသားအေရကို ညိဳေစသည္။
ေနေရာင္ျခည္ေအာက္တြင္ ၾကာရွည္စြာ ေနထိုင္ပါက ခရမ္းလြန္ ေရာင္ျခည္သည္ အေရျပားကို နီရဲေစျပီး နာက်င္ေစႏိုင္သည္။
အေရျပား ကင္ဆာအထိပင္ ျဖစ္ေစႏိုင္သည္။

http://hittai.net/hittai/hittai/rom5/home6/21/aug23a3.jpg

(အမိုး အကာ သယ္ယူစရာ)

ေနပူထဲသို႔သြားလွ်င္ ထီး၊ ဦးထုပ္၊ ခေမာက္၊ တခုခုကို ေဆာင္း၍ သြားသင့္သည္။
သို႔မွသာ ေနေရာင္ျခည္ရွိ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ႏွင့္ အေရျပား တိုက္ရိုက္ ထိေတြ႔မႈအား ကာကြယ္ႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။

(ေနပူထဲ ေရွာင္စရာ)

ေနပူထဲတြင္ ေရခ်ိဳးျခင္း၊ ေရကူးျခင္းမ်ားကို ပူျပင္းေသာအခ်ိန္၌ မျပဳသင့္ေခ်၊
ေနပူထဲမွ ျပန္လာျပီး ခ်က္ခ်င္း ေရခ်ိဳးျခင္းကိုလည္း ေရွာင္ၾကဥ္သင့္သည္။ အရိပ္တြင္ နားျပီးမွသာ ေရခ်ိဳးသင့္သည္။

ကေလးမ်ားသည္ ေနပူထဲတြင္ ကစားတတ္ရာ လူႀကီးမ်ားကလည္း ဂရုမျပဳမိဘဲ ရွိတတ္သည္။
ေနပူထဲတြင္ ျပင္းထန္ေသာ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈမ်ား မျပဳလုပ္သင့္ေခ်။

(အပူဒဏ္ ကုသေရး)

ေခၽြးထြက္မ်ားလွ်င္ ေရကိုမၾကာခဏ ေသာက္ေပးရမည္ ျဖစ္သည္။
ေရႏွင့္ ဆားဓာတ္တို႔ ဆံုးရႈံးမႈကို ျပန္လည္ျဖည့္းတင္းေပးရန္ ေရ-သို႔မဟုတ္ ေရေႏြးၾကမ္းတြင္ ဆား အနည္းငယ္ထည့္၍ ေသာက္ႏိုင္သည္။
ဓာတ္ဆားထုပ္ ရွိလွ်င္လည္း ေဖ်ာ္ေသာက္ႏိုင္သည္။
ထို႔အျပင္ သစ္သီး ေဖ်ာ္ရည္မ်ားကိုလည္း ေသာက္ႏိုင္သည္။

မိတ္ဖု ယားနာဖုမ်ား ထြက္လွ်င္ ေရေအး၀တ္ကပ္ျခင္း၊ သနပ္ခါး လိမ္းျခင္းတို႔ကို ျပဳလုပ္ရသည္။ နာရီပိုင္းအတြင္း ကိုယ္အလြန္ပူျပီး အေရျပား နီျမန္းျခင္း၊ ကေယာင္ကတမ္း ေျပာျခင္း တို႔ျဖစ္လွ်င္ ေဆးရံုေဆးခန္း သို႔ျပ၍ ကုသမႈကို ခံယူသင့္ပါသည္။